Дом Абылая
| Славутасць | |
| Дом Абылая | |
|---|---|
 | |
| 54°52′26″ пн. ш. 69°07′02″ у. д.HGЯO | |
| Краіна | |
| Месцазнаходжанне | |
 |
|
Белы дом Абылая (каз.: Абылайдың ақ үйі) — стаўка хана Абылая ў крэпасці Пятра ў Петрапаўлаўску, помнік гісторыі і культуры рэспубліканскага значэння.
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
Каланізацыі паўночнага рэгіёну Казахстана і прасоўванні ўглыб краіны папярэднічала будаўніцтва ў 1752 годзе крэпасці святога Пятра на гары Кызылжар, на высокім узбярэжжы ракі Ішым. Падставай для будаўніцтва крэпасці паслужыла наладжванне палітычных і гандлёва-эканамічных адносін паміж расійскай адміністрацыяй і ханскай уладай. У сувязі з гэтым паўстала неабходнасць у будаўніцтве таксама спецыяльнай рэзідэнцыі хана для вырашэння пытанняў, якія ўзнікалі ў ходзе частых казачых рэйдаў у стэп, згонам жывёлы ў карэннага насельніцтва і захопам зямельных участкаў. Архіўныя матэрыялы сведчаць, што «па просьбе яго, Абылая, для знаходжання яго пабудаваны прама ў крэпасці святога Пятра, уверх па рацэ Ішым ў гарах Енгыстау, ў 1765 годзе драўляны дом». Такім чынам дом Абылая быў прызначаны не толькі для знаходжання, але і для вырашэння канфліктных сітуацый[1].
Існавалі розныя здагадкі пра месцазнаходжанне будынка. У цяперашні час дакладна вядома, што яно знаходзілася ў 2-3 км ад крэпасці, на «гары» (мелася на ўвазе мясцовасць), якая ў далейшым (з другой паловы XIX стагоддзя) апынулася ў межах горада Петрапаўлаўск. Драўляны будынак, верагодна, згарэў падчас аднаго з пажараў, а на яго месцы ў 1829 годзе быў узведзены мураваны.
Зноскі
- ↑ Абылая белый дом // Северо-Казахстанская область. Энциклопедия. — Издание 2-е, дополненое. — Алматы: Арыс, 2006. — С. 119-120. — 672 с. — 1 500 экз. — ISBN 9965-17-306-0.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- rah.kz — афіцыйны сайт Музейного комплекса "Резиденция Абылай хана"