Пляменнік чараўніка

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з Пляменнік чарадзея)
Пляменнік чараўніка
The Magician's Nephew

Аўтар Клайв Стэйплз Люіс
Жанр фэнтэзі
Мова арыгінала англійская
Серыя Хронікі Нарніі
Выпуск Сцяг Вялікабрытаніі 1955
Цыкл Хронікі Нарніі
Папярэдняя Конь і яго хлопчык
Наступная Апошняя бітва

Пляменнік чараўніка (англ.: The Magician's Nephew) — кніга Клайва Стэйплза Льюіса, шостая (першая па храналогіі) з 7 кніг Харонік Нарніі. Напісана ў 1950 годзе, упершыню апублікаваная ў 1955 годзе. Прысвечаная сям'і Кілмер.

Кніга з'яўляецца перадгісторыяй, і ў ёй Льюіс тлумачыць, як з'явілася Нарнія, як у яе трапіла Белая Вядзьмарка, і чаму дзеці змаглі патрапіць у Нарнію праз Адзежную шафу. Белая Вядзьмарка фігуруе ў гэтай кнізе пад імем Джадзіс, што ў перакладзе з персідскай мовы азначае «ведзьма».

Сюжэт[правіць | правіць зыходнік]

Полі Пламер жыве ў Лондане, побач з тым домам, дзе вымушаны быў пасяліцца Дыгары Керк. Маці Дыгары хворая, таму ён жыве ў свайго дзядзькі, чалавека з дзівацтвамі. Ён не разумее, чаму яго цётка не дазваляе яму заходзіць у рабочы пакой дзядзькі, пакуль аднойчы ён памылкова не патрапіў туды разам з Полі. Аказваецца, яго дзядзька Эндру быў Чарадзеем, не асабліва добрым у гэтай галіне, і ўсё-ткі ён зрабіў цікавае адкрыццё — ён стварыў пярсцёнкі, зялёныя і жоўтыя, якія выносілі з нашага свету любога, хто іх кранаецца. Куды выносяць пярсцёнкі — Эндру Кетэрлі не ведае. Таму ён падманам прымусіў Полі ўзяць пярсцёнак, а Дыгары быў вымушаны адправіцца за ёй, узяўшы з сабой дзве пары пярсцёнкаў — для сябе і для яе.

Дзеці апынуліся ў Лесе-паміж-светамі, дзе час амаль не цячэ, і чалавек амаль не ўсведамляе сябе, затое ў кожнай з мноства сажалак Лесу-паміж-светамі вядзе свой пачатак шлях у іншы свет, амаль такі ж, як наш. З цікаўнасці яны адпраўляюцца зірнуць на першы ж свет, і ім аказваецца Чарн. Чарн — горад ці свет — амаль пусты, але калісьці ён быў заселены. Дыгары і Полі выпадкова знаходзяць апошнюю пакінутую ў жывых яго жыхарка — каралеву Джадзіс, жорсткую і магутную чараўніцу. Дыгары, які паддаўся спакусе і цікаўнасці, будзіць Джадзіс, хоць ён не ведаў яшчэ, што гэта прынясе ім з Полі шмат непрыемнасцяў. Разам з дзецьмі чараўніца трапляе ў Лондан пачатку XX-га стагоддзя.

Аказваецца, што ў гэтым свеце Джадзіс не можа чараваць, але ўся яе фізічная сіла застаецца пры ёй. Джадзіс адпраўляюцца «на заваёву горада», а зачараваны ёю дзядзька Эндру суправаджае вядзьмарку, жадаючы дагадзіць. У гэты час Полі і Дыгары спрабуюць прыдумаць, як выцягнуць яе з нашага свету ў Лес-паміж-светамі. Таму, калі вядзьмарка вяртаецца, яны ўжо чакаюць яе ў засадзе каля дома Дыгары. У мітусні і блытаніне разам з Джадзіс і дзецьмі з нашага свету знікаюць і дзядзька Эндру, кэбмен, які апынуўся выпадкова побач з імі, і яго конь. Так яны трапляюць у новы свет, свет, які яшчэ толькі ствараецца. Ствараецца ён песняй. Спачатку з'яўляецца зямля, потым неба і зоркі, Сонца і расліны, а потым і жывёлы, якія размаўляюць, фаўны, гномы, німфы і іншыя казачныя стварэння. Становіцца відавочна, што спявае гэтую песню леў, магутны і царскі. Пакуль песня яшчэ гучыць у паветры, свет ажывае і расце, і нават з абломка ліхтарнага слупа з Лондана, якім Джадзіс паспрабавала забіць льва Аслана, вырастае Ліхтарны слуп.

Аслан замаўляе з дзецьмі, ён распавядае ім пра Нарнію, аб тым, што разам з вядзьмаркай ў краіну патрапіла зло. Раз «сын Адама і Евы» прыняслі яго ў Нарніі, то «дзеці Адама і Евы» і абавязаны дапамагчы яго ўтрымаць. Для гэтага Аслан пасылае Полі і Дыгары прынесці яблык з цудоўнага саду. Такі яблык, што з яго вырасце дрэва, што зможа абараніць Нарнію ад многіх бед. Пасля таго, як дзеці адпраўляюцца ў шлях на кані (Аслан ўзнагародзіў яго крыламі), ён карануе кэбмена з Лондана — так Фрэнк становіцца Францыскам Ι, каралём Нарніі, і яго жонка Нэлі, цяпер каралева Алена, на покліч Аслана з'яўляецца з нашага свету.

Тым часам Полі і Дыгары дасягаюць саду, дзе растуць Яблыкі Вечнай Маладосці. Тут Дыгары чакае выпрабаванне: ён сустракае Джадзіс, якая прыйшла за яблыкам для сябе і ўжо яго з'ела. Зараз яна ўгаворвае Дыгары ўзяць адно для сябе або для яго хворай маці.

Дыгары адмаўляецца. Ён зрывае толькі адзін яблык для Аслана. І вось з пасаджанага яблыка вырастае тое самае дрэва, што дасць абарону ад Джадзіс яшчэ на шмат сотняў гадоў. І адзін яблык гэтага дрэва атрымлівае Дыгары, як дарунак.

Дзеці вяртаюцца ў Англію, маці Дыгары здаравее. Дзеці закопваюць усе магічныя кольцы у зямлю, а дзядзька Эндру, апынуўшыся зноў дома, назаўжды пакідае вядзьмарства. З застаўшагася асяродку яблыка вырастае іншае дрэва, не такое цудоўнае, як нарнійскае. Але потым, пасля таго, як яно ўпала, Дыгары (тады ўжо - прафесар Керк) зрабіў з яго адзежную шафу. І шафа гэтая прывядзе іншых чацвярых дзяцей у Нарнію, да новых прыгод. Усё гэта адбудзецца ў наступнай кнізе хронік: «Леў, вядзьмарка і адзежная шафа».

Персанажы[правіць | правіць зыходнік]

  • Дыгары — хлопчык, якому давялося застацца ў Лондане з-за хваробы маці.
  • Полі — яго суседка і сяброўка.
  • Дзядзька Эндру — дзядзька Дыгары, які падманам адправіў Полі і Дыгары ў Лес-паміж-светамі.
  • Цётка Леці — цётка Дыгары, сястра дзядзькі Эндру.
  • Джадзіс — апошняя каралева Чорная.
  • Аслан — Леў, які стварыў Нарнію.
  • Фрэнк — кэбман, які выпадкова трапіў у Нарнію разам з Дыгары, Полі і Джадзіс
  • Ягадка - конь кэбмана

Беларускія пераклады[правіць | правіць зыходнік]

У 2000-х пераклад першай кнігі «Пляменнік чараўніка» на беларускую мову зрабіў Алесь Квіткевіч[1][2]. Пераклад так і не быў апублікаваны.

Першая кніга «Хронік Нарніі» выйшлі па-беларуску ў 2016 годзе. 17 верасня адбывецца прэзэнтацыя і старт продажаў кнігі «Хронікі Нарніі. Пляменнік чараўніка» ў перакладзе Надзеі Кім[3].

Зноскі

  1. Алесь Квіткевіч. Анкета Свабоды. Радыё «Свабода» (28 чэрвеня 2010). Праверана 18 лістапада 2012.
  2. Піраты Карыбаў лаюцца, як беларускія сяляне!. Еўрапейскае радыё для Беларусі (14 траўня 2007). Праверана 18 лістапада 2012.(недаступная спасылка)
  3. nashaniva.by