Прагляд зыходнага тэксту старонкі Жалеза

{{Картка хімічнага элемента
| імя = Жалеза / Ferrum (Fe)
| сімвал = Fe
| нумар = 26
| унізе = [[Рутэній|Ru]]
| вонкавы від = [[Файл:Iron electrolytic and 1cm3 cube.jpg|220px|Звышчыстае жалеза]]<br/> Коўкі, вязкі [[метал]] срабрыста-белага колеру
| атамная маса = 55,847(2)<ref name="iupac atomic weights">{{артыкул|аўтар=Michael E. Wieser, Norman Holden, Tyler B. Coplen, John K. Böhlke, Michael Berglund, Willi A. Brand, Paul De Bièvre, Manfred Gröning, Robert D. Loss, Juris Meija, Takafumi Hirata, Thomas Prohaska, Ronny Schoenberg, Glenda O’Connor, Thomas Walczyk, Shige Yoneda, Xiang‑Kun Zhu.|загаловак=Atomic weights of the elements 2011 (IUPAC Technical Report)|спасылка=http://iupac.org/publications/pac/85/5/1047/|мова=en|выданне=[[Pure and Applied Chemistry]]|год=2013|том=85|нумар=5|старонкі=1047-1078|doi=10.1351/PAC-REP-13-03-02 | issn = 0033-4545}}</ref>
| радыус атама = 126
| энэргія іанізацыі 1 = 759,1 (7,87)
| канфігурацыя = [Ar] 3d<sup>6</sup> 4s<sup>2</sup>
| кавалентны радыус = 117
| радыус іона = (+3e) 64 (+2e) 74
| электраадмоўнасць = 1,83
| электродны патэнцыял = Fe←Fe<sup>3+</sup> −0,04 В<br />Fe←Fe<sup>2+</sup> −0,44 В
| ступені акіслення = 6, 3, 2, 0
| шчыльнасць = 7,874
| цеплаёмістасць = 25,14<ref name="ХЭ">{{кніга|частка=|загаловак=Химическая энциклопедия: в 5 тт.|спасылка=|адказны=Редкол.: Кнунянц И.&nbsp;Л. (гл. ред.)|выданне=|месца=М.|выдавецтва=Советская энциклопедия|год=1990|том=2|старонкі=140|старонак=671|серыя=|isbn=|тыраж=100000}}</ref>
| цеплаправоднасць = 80,4
| тэмпература плаўлення = 1812 K (1538,85 °C)
| цеплата плаўлення= 247,1 кДж/кг 13,8
| тэмпература кіпення = 3134
| цеплата выпарвання = ~6088 кДж/кг ~340
| малярны аб'ём = 7,1
| структура рашоткі = кубічная аб'ёмнацэнтраваная
| параметры рашоткі = 2,866
| тэмпература Дэбая = 460
| спектр=Iron_Spectrum.jpg
}}
'''Жалеза''' ({{lang-la|Ferrum}}) '''Fe''' — [[хімічны элемент]] VIII групы [[Перыядычная сістэма элементаў|перыядычнай сістэмы]]; атамны нумар 26. Бліскучы серабрыста-белы [[метал]].

== Прыродныя крыніцы ==

Адзін з найбольш распаўсюджаных у прыродзе элементаў — па ўтрыманню ў зямной кары (4,65% па масе) саступае толькі кіслароду, [[крэмній|крэмнію]] і [[алюміній|алюмінію]]. Мільярды тон жалеза па ўсім свеце сканцэнтраваныя ў выглядзе радовішчаў, прыдатных для прамысловай распрацоўкі. Найбольшыя запасы руд жалеза — у былым [[СССР]]: [[Расія|Расіі]], [[Украіна|Украіне]], [[Казахстан]]е; а таксама ў [[ЗША]], [[КНР]], [[Індыя|Індыі]], [[Аўстралія|Аўстраліі]], [[Канада|Канадзе]], [[Бразілія|Бразіліі]], [[ФРГ]], [[Францыя|Францыі]], [[Іспанія|Іспаніі]] і інш.

== Прымяненне ==

Выкарыстоўваецца пераважна для атрымання разнастайных сплаваў, важнейшыя з якіх — [[сталь]] і [[чыгун]]. Гл. таксама: [[чорныя металы]].
{{зноскі}}
{{Кампактная перыядычная табліца}}
{{Бібліяінфармацыя}}

{{Металы і сплавы, якія выкарыстоўваюцца для вырабу манет}}

[[Катэгорыя:Хімічныя элементы]]
[[Катэгорыя:Металы]]
[[Катэгорыя:Вікіпедыя:Істотныя артыкулы]]
[[Катэгорыя:Жалеза| ]]