Перайсці да зместу

Х’юга (прэмія)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Прэмія «Х’юга»
англ.: «Hugo Award»
Тып група ўзнагарод[d] і узнагарода ў галіне навуковай фантастыкі[d]
Заснавальнік Сусветнае таварыства навуковай фантастыкі[d]
Заснаванне 1953
Узнагарода за прэмія ў галіне навуковай фантастыкі і фэнтэзі
Краіна  ЗША
Сайт Афіцыйны сайт (англ.)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Прэмія Х’юга (англ.: Hugo Award) — прэмія ў галіне навуковай фантастыкі, заснаваная ў 1953. Названа ў гонар Х’юга Гернсбека (англ.: Hugo Gernsback), заснавальніка першага навукова-фантастычнага часопіса «Amazing Stories». Прэмія арганізавана Сусветным таварыствам навуковай фантастыкі (англ.: World Science Fiction Society).

Упершыню прэмія была ўручана ў 1953 на 11-й выставе WorldCon у Філадэльфіі, а з 1955 яна стала штогадовай.

Лаўрэаты ўзнагароджваюцца статуэткай з выявай ракеты, якая ўзлятае.

У намінанты можа патрапіць літаратурны твор, які адпавядае наступным крытэрыям:

  • Твор павінен быць навукова-фантастычным або фэнтэзійным.
  • Твор павінен быць выдадзены на англійскай мове або перакладзены на яе.
  • Твор павінен быць апублікаваны на працягу папярэдняга каляндарнага года.

Намінанты і пераможцы выбіраюцца па выніках галасавання зарэгістраваных удзельнікаў Сусветнай канвенцыі аматараў навуковай фантастыкі WorldCon (таму ўзнагарода лічыцца «чытацкай»).

«Рэтра-Х’юга»

[правіць | правіць зыходнік]

Ад 1996 творы 50, 75 і 100-гадовай даўніны пачалі адзначаць прэміяй «Рэтра-Х’юга». Арганізатары тлумачаць такое рашэнне тым, што навуковая фантастыка з'явіўся задоўга да з'яўлення прэміі Х'юга, таму многія вядомыя творы ў гэтым жанры не мелі шанс быць адзначаны гэтай узнагародай. Каб выправіць гэта, быў уведзены рэтра-варыянт прэміі[1].

Прэмія Х’юга па стане на 2025 уручаецца ў 17 намінацыях.

Намінацыя па-беларуску Арыгінальная назва намінацыі Уручаецца з Апісанне
Налепшы раман Best Novel 1953 Мастацкія творы аб’ёмам 40 000 слоў і больш
Найлепшая аповесць Best Novella 1968 Творы аб’ёмам ад 17 500 да 40 000 слоў
Найлепшае кароткая аповесць Best Novelette 1955 Творы аб’ёмам ад 7 500 да 17 500 слоў
Найлепшае апавяданне Best Short Story 1955 Творы аб’ёмам менш за 7 500 слоў
Найлепшая серыя Best Series 2017 Цыклы твораў
Найлепшая звязаная праца Best Related Work 1980 Немастацкія або тэматычна значныя творы, звязаныя з фантастыкай
Найлепшы графічны твор або комікс Best Graphic Story or Comic 2009 Творы ў графічнай форме
Найлепшая пастаноўка (доўгая і кароткая формы) Best Dramatic Presentation (Long and Short Forms) 1958 Экранізаваныя або пастановачныя творы, з 2003 года падзеленыя паводле працягласці
Найлепшы паўпрафесійны часопіс Best Semiprozine 1984 Паўпрафесійныя фантастычныя часопісы
Найлепшы аматарскі часопіс Best Fanzine 1955 Непрафесійныя (аматарскія) выданні
Найлепшы прафесійны рэдактар (доўгая і кароткая формы) Best Professional Editor (Long and Short Forms) 1973 Рэдактары мастацкіх твораў; з 2007 года падзел на раманных і анталагійных рэдактараў
Найлепшы прафесійны мастак Best Professional Artist 1953 Мастакі, што прафесійна працуюць у галіне фантастыкі
Найлепшы мастак-аматар Best Fan Artist 1967 Мастакі-аматары
Найлепшы пісьменнік-аматар Best Fan Writer 1967 Пісьменнікі-аматары
Найлепшая фанкаст Best Fancast 2012 Аўдыявізуальныя фанацкія перадачы (напрыклад, падкасты)
Найлепшая гульня або інтэрактыўны твор Best Game or Interactive Work 2021 Відэа- і настольныя гульні або інтэрактыўная проза

Прэмія Х’юга з’яўляецца важнай у літаратурным асяроддзі і сярод назіральнікаў. Напрыклад, Los Angeles Times характарызуе яе як «адну з самых прэстыжных узнагарод у галіне навуковай фантастыкі і фэнтэзі»[2]. Пра гэту прэмію Wired піша як пра «вядучую ў жанры навуковай фантастыкі»[3].

На вокладках кніг пераможцаў часта размяшчаюць афіцыйны лагатып прэміі з мэтай прыцягнуць большую ўвагу чытачоў[4].

  1. Hugo Award FAQ (англ.). The Hugo Award (19 ліпеня 2007). Праверана 8 чэрвеня 2025.
  2. 2011 Hugo Award nominees announced (англ.). Los Angeles Times (25 красавіка 2011). Праверана 7 чэрвеня 2025.
  3. Donahoo, Daniel. Hugo Award Winners Announced at AussieCon 4 | GeekDad | Wired.com (англ.). GeekDad. Праверана 7 чэрвеня 2025.
  4. Hugo Awards Logo Contest Official Rules (англ.). The Hugo Award (7 красавіка 2009). Праверана 7 чэрвеня 2025.