Астранамічная адзінка: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія]

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Версія ад 16:32, 17 кастрычніка 2009

АСТРАНАМ · ЧНАЯ АДЗ · НКА, скарочана а.а., адзінка адлегласці, ужываная ў кантэксце адлегласцяў у Сонечнай сістэме, і ў зорных сістэмах наогул. За эталон астранамічнай адзінкі прыймаецца сярэдняя геліяцэнтрычная адлегласць Зямлі, роўная вялікай паўвосі зямной арбіты (a₀).

Паводле сучасных даных, астранамічная адзінка роўная:

a₀ = 1 а.а. = ~149,6 × 10⁶ км

Гэтай велічыні адпавядае сонечны паралакс^[1] p_☉ = 8",794.

Гэтая лічба не з'яўляецца дакладнай, але ёю карыстаюцца для большасці астранамічных задач. Больш фармальна дакладная лічба, 149.597.870±10 км, была прынятая XVI з'ездам Міжнароднага астранамічнага саюза (1976), і з'яўлялася ўдакладненнем папярэдняй лічбы 149.600.000 км, вымеранай радыёлакацыяй у 1961—1963 у СССР, ЗША і Вялікабрытаніі, і прынятай на XII з'ездзе Міжнароднага астранамічнага саюза (1964). Да гэтага карысталіся велічынёй 149,5 × 10⁶ км.

Адлегласць у 1 астранамічную адзінку святло праходзіць за 499^с, і гэты інтэрвал часу называюць светлавой адзінкай або светлавой астранамічнай адзінкай.

Непасрэднае вымярэнне велічыні астранамічнай адзінкі радыёлакацыйным метадам, так, як для планет, не з'яўляецца магчымым, бо невядома, ад якога слою Сонца адбіваецца сігнал. Таму, замест гэтага, яе вымяраюць радыёлакацыяй ніжніх планет каля іх ніжняга злучэння з наступнымі пералічэннямі.

Зноскі

↑ Гарызантальны экватарыяльны паралакс.

[1] Гарызантальны экватарыяльны паралакс.

[1]

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
-'''АСТРАНАМ{{*|І}}ЧНАЯ АДЗ{{*|І}}НКА''', скарочана '''а.а.''', адзінка адлегласці, ужываная ў кантэксце адлегласцяў у [[Сонечная сістэма|Сонечнай сістэме]], і ў [[Зорныя сістэмы|зорных сістэмах]] наогул. За эталон астранамічнай адзінкі прыймаецца сярэдняя [[Геліяцэнтрычная адлегласць|геліяцэнтрычная адлегласць]] [[Планета Зямлі|Зямлі]], роўная [[Вялікая паўвось|вялікай паўвосі]] зямной [[Арбіта|арбіты]] ('''''a<sub>0</sub>''''').
+'''АСТРАНАМ{{*|І}}ЧНАЯ АДЗ{{*|І}}НКА''', скарочана '''а.а.''', адзінка адлегласці, ужываная ў кантэксце адлегласцяў у [[Сонечная сістэма|Сонечнай сістэме]], і ў [[Зорныя сістэмы|зорных сістэмах]] наогул. За эталон астранамічнай адзінкі прыймаецца сярэдняя [[геліяцэнтрычная адлегласць]] [[Планета Зямлі|Зямлі]], роўная [[Вялікая паўвось|вялікай паўвосі]] зямной [[Арбіта|арбіты]] ('''''a<sub>0</sub>''''').
 Паводле сучасных даных, астранамічная адзінка роўная:
@@ Радок 5: / Радок 5: @@
 '''''a<sub>0</sub>''''' = '''1 а.а.''' = '''~149,6 × 10<sup>6</sup> [[Кіламетр|км]]'''
-Гэтай велічыні адпавядае сонечны [[Паралакс|паралакс]]<ref>Гарызантальны экватарыяльны паралакс.</ref> '''''p<sub>☉</sub>''''' = '''8",794'''.
+Гэтай велічыні адпавядае сонечны [[паралакс]]<ref>Гарызантальны экватарыяльны паралакс.</ref> '''''p<sub>☉</sub>''''' = '''8",794'''.
-Гэтая лічба не з'яўляецца дакладнай, але ёю карыстаюцца для большасці астранамічных задач. Больш фармальна дакладная лічба, 149.597.870±10 км, была прынятая XVI з'ездам [[IAU|Міжнароднага астранамічнага саюза]] ([[1976|1976]]), і з'яўлялася ўдакладненнем папярэдняй лічбы 149.600.000 км, вымеранай [[Радыёлакацыя|радыёлакацыя]]й у [[1961|1961]]—[[1963|1963]] у [[СССР|СССР]], [[ЗША|ЗША]] і [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]], і прынятай на XII з'ездзе Міжнароднага астранамічнага саюза ([[1964|1964]]). Да гэтага карысталіся велічынёй 149,5 × 10<sup>6</sup> км.
+Гэтая лічба не з'яўляецца дакладнай, але ёю карыстаюцца для большасці астранамічных задач. Больш фармальна дакладная лічба, 149.597.870±10 км, была прынятая XVI з'ездам [[IAU|Міжнароднага астранамічнага саюза]] ([[1976]]), і з'яўлялася ўдакладненнем папярэдняй лічбы 149.600.000 км, вымеранай [[радыёлакацыя]]й у [[1961]]—[[1963]] у [[СССР]], [[ЗША]] і [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]], і прынятай на XII з'ездзе Міжнароднага астранамічнага саюза ([[1964]]). Да гэтага карысталіся велічынёй 149,5 × 10<sup>6</sup> км.
 Адлегласць у 1 астранамічную адзінку святло праходзіць за 499<sup>с</sup>, і гэты інтэрвал часу называюць '''светлавой адзінкай''' або '''светлавой астранамічнай адзінкай'''.
-Непасрэднае вымярэнне велічыні астранамічнай адзінкі [[Радыёлакацыйны метад|радыёлакацыйным метадам]], так, як для [[Планета|планет]], не з'яўляецца магчымым, бо невядома, ад якога слою [[Сонца|Сонца]] адбіваецца сігнал. Таму, замест гэтага, яе вымяраюць радыёлакацыяй [[Ніжнія планеты|ніжніх планет]] каля іх [[Ніжняе злучэнне|ніжняга злучэння]] з наступнымі пералічэннямі.
+Непасрэднае вымярэнне велічыні астранамічнай адзінкі [[Радыёлакацыйны метад|радыёлакацыйным метадам]], так, як для [[Планета|планет]], не з'яўляецца магчымым, бо невядома, ад якога слою [[Сонца]] адбіваецца сігнал. Таму, замест гэтага, яе вымяраюць радыёлакацыяй [[Ніжнія планеты|ніжніх планет]] каля іх [[Ніжняе злучэнне|ніжняга злучэння]] з наступнымі пералічэннямі.
 {{зноскі}}
-[[category: Астраномія]]
+[[Катэгорыя:Астраномія]]
 [[als:Astronomische Einheit]]
@@ Радок 82: / Радок 82: @@
 [[tr:Astronomik birim]]
 [[uk:Астрономічна одиниця довжини]]
-[[ur:Astronomical unit]]
+[[ur:فلکیاتی اکائی]]
 [[uz:Astronomik birlik]]
 [[vi:Đơn vị thiên văn]]