Прагляд зыходнага тэксту старонкі Буэнас-Айрэс

{{значэнні2|Буэнас-Айрэс (значэнні)}}
{{НП
 |статус                  = Горад
 |беларуская назва        = Буэнас-Айрэс
 |арыгінальная назва      = Buenos Aires
 |падначаленне            = 
 |краіна                  = Аргенціна
 |герб                    = 
 |сцяг                    = 
 |шырыня герба            = 
 |шырыня сцяга            = 
 |выява                   = Buenos Aires City Collage.png
 |подпіс                  =   
 |lat_dir =S |lat_deg = 34|lat_min = 36|lat_sec = 
 |lon_dir =W |lon_deg = 58|lon_min = 27|lon_sec = 
 |CoordAddon              = 
 |CoordScale              = 200
 |памер карты краіны      = 200
 |памер карты рэгіёна     = 
 |памер карты раёна       = 
 |рэгіён                  = Рэгіён Цэнтральная Анатолія
 |карта краіны            = <!-- альтэрнатыўная -->
 |карта рэгіёна           = <!-- альтэрнатыўная -->
 |карта раёна             = <!-- альтэрнатыўная -->
 |унутранае дзяленне      = 
 |першае згадванне        = 1536
 |ранейшыя імёны          = 
 |статус з                = 
 |плошча                  = 203
 |від вышыні              = 
 |вышыня цэнтра НП        = 
 |насельніцтва            = 3,8 млн.
 |год перапісу            = 2008 
 |шчыльнасць              = 
 |нацыянальны склад       = 
 |канфесійны склад        = 
 |часавы пояс             = 
 |DST                     = 
 |тэлефонны код           = 
 |паштовы індэкс          = 
 |паштовыя індэксы        = 
 |аўтамабільны код        =
 |від ідэнтыфікатара      = 
 |лічбавы ідэнтыфікатар   = 
 |катэгорыя ў Commons     = Buenos_Aires
 |сайт                    = http://www.buenosaires.gov.ar/
 |add1n                   = 
 |add1                    = 
 |add2n                   = 
 |add2                    = 
 |add3n                   = 
 |add3                    = 
}}

'''Буэнас-Айрэс''' ({{lang-es|Cuidad de la Santísima Trinidad y Puerto de Nuestra Señora de Santa María de los Buenos Aires}} — «Горад Прасвятой Троіцы і Порт Нашай Дзевы Марыі Добрых Вятроў») — горад, сталіца [[Аргенціна|Аргенціны]], адміністрацыйны, культурны і эканамічны цэнтр краіны і адзін з найбуйнейшых гарадоў [[Паўднёвая Амерыка|Паўднёвай Амерыкі]]. Буэнас-Айрэс размешчаны ў цэнтральна-ўсходняй частцы краіны, на заходнім беразе ракі Рыа-дэ-ла-Плата, у рэгіёне [[пампасы|пампас]].

Горад Буэнас-Айрэс быў заснаваны двойчы. Першы раз яго заснаваў у 1536 годзе [[Педра дэ Мендоса]]. Пры нападзе індзейцаў у 1541 годзе горад быў спалены, а ў 1580 годзе адноўлены Хуанам дэ Гараем (па патрабаванні юрыста Хуана дэ Мацьенса). У момант заснавання і пасля аднаўлення горад уваходзіў у склад [[віцэ-каралеўства Перу]], якое з’яўлялася часткай Іспанскай імперыі. У 1776 годзе Буэнас-Айрэс стаў сталіцай зноў створанага [[віцэ-каралеўства Рыа-дэ-ла-Плата]].

Падчас першага брытанскага ўварвання, якое адбылося ў 1806 годзе, горад на працягу некалькіх месяцаў быў акупаваны брытанскімі войскамі. У 1810 годзе адбылася [[Майская рэвалюцыя]], падчас якой у горадзе быў зрынуты іспанскі намеснік і сфарміраваны часовы ўрадавы орган — Першая хунта, якая стала першым нацыянальным урадам Аргенціны. У пачатку XX стагоддзя Вялікі Буэнас-Айрэс стаў адным з асноўных цэнтраў іміграцыі ў Паўднёвую Амерыку. У 1913 годзе ў горадзе пачалося будаўніцтва [[метрапалітэн Буэнас-Айрэса|метро]], якое стала першым у [[Лацінская Амерыка|Лацінскай Амерыцы]].

Буэнас-Айрэс таксама з’яўляецца федэральнай сталіцай, у якой знаходзіцца ўрад Аргенціны. Буэнас-Айрэс не з’яўляецца часткай [[Буэнас-Айрэс (правінцыя)|аднайменнай правінцыі]], а ўяўляе сабой асобны адміністрацыйны раён, заснаваны ў 1880 годзе, які ўваходзіць у лік 24 правінцый Аргенціны. Афіцыйна горад падзяляецца на 48 раёнаў, такі падзел горада зацверджаны ў XIX стагоддзі. Пасля канстытуцыйнай рэформы 1994 года горад атрымаў права на самакіраванне, і кіраўнік горада абіраецца прамым галасаваннем. Паводле перапісу 2010 года, колькасць насельніцтва горада 2.891.082 жыхароў, а ў межах Вялікага Буэнас-Айрэса пражывае 12.801.364 жыхароў. Буэнас-Айрэс — найбуйнейшы горад у Аргенціне, восьмы ў Паўднёвай Амерыцы.

Горад Буэнас-Айрэс з’яўляецца галоўным адукацыйным цэнтрам краіны. Сярод яго вядомых інстытутаў Colegio Nacional de Buenos Aires (Нацыянальны інстытут Буэнас-Айрэса) і [[Універсітэт Буэнас-Айрэса]]. Буэнас-Айрэс стаў адным з гарадоў Аргенціны, дзе былі праведзены матчы [[Чэмпіянат свету па футболу 1978|Чэмпіянату свету па футболу 1978]].

== Гісторыя ==
Буэнас-Айрэс быў заснаваны іспанскай экспедыцыяй, якая шукала золата, пад кіраўніцтвам [[Педра дэ Мендоса]]. У [[1541]] горад быў пакінуты, але ў [[1580]] адноўлены. З [[1617]] — сталіца калоніі «Ла-Плата», з [[1826]] — Рэспублікі Аргенціна.

=== Каланіяльныя часы ===
Іспанскі мараплаўца [[Хуан Дыяс дэ Саліс]] быў першым еўрапейцам, які дасягнуў берагоў [[Рыа-дэ-ла-Плата]] ў [[1516]] годзе. Яго экспедыцыя была перапынена, калі ён быў забіты падчас нападу мясцовага племені [[чаруа]] ў месцы, дзе сёння знаходзіцца [[Уругвай]]. Буэнас-Айрэс быў упершыню створаны ў якасці горада [[2 лютага]] [[1536]] года пад назвай ''Сьюдад-дэ-Нуэстра-Сеніёра-Санта-Марыя-дэль-Буэна-Айрэ''<ref name="short_story">«Argentina: A Short History» by Colin M. Lewis, Oneworld Publications, Oxford, 2002. ISBN 1-85168-300-3</ref> (у літаральным сэнсе «Горад Маці Божай Святой Марыі Добрых Вятроў») у гонар заступніцы вострава [[Сардзінія|Сардзініі]], падчас іспанскай экспедыцыі, ачоленай [[Педра дэ Мендоса|Педрай дэ Мендосай]]. Гэты пасёлак, заснаваны Мендосай, знаходзіўся ў тым месцы, дзе сёння размяшчаецца раён [[Сан-Тэльма]] ў Буэнас-Айрэсе, на поўдні ад цэнтра горада. З-за нападаў карэнных народаў пасяленцы былі вымушаны бегчы прэч, і ў [[1541]] годзе пасяленне было спустошана. Другое і сталае пасяленне было заснавана ў [[1580]] годзе [[Хуан дэ Гарай|Хуанам дэ Гараем]], які прыбыў на парусных караблях уніз па рацэ [[Парана]] з [[Асунсьён]]а, які зараз з’яўляецца сталіцай [[Парагвай|Парагвая]]. Ён назваў пасёлак «Сантысіма Трынідад».

З самых першых дзён Буэнас-Айрэс залежаў перш за ўсё ад [[гандаль|гандлю]]. На працягу большай часткі [[XVII стагоддзе|XVII]] і [[XVIII стагоддзе|XVIII стагоддзяў]] іспанскія караблі, якія накіроўваліся ў горад, часцяком з’яўляліся аб’ектам нападу з боку [[пірат]]аў, таму каланіяльныя ўлады распрацавалі складаную сістэму, дзе судны разам з ваеннай падтрымкай накіроўваліся ў [[Цэнтральная Амерыка|Цэнтральную Амерыку]], перасякаючы зямлю, падыходзілі да [[Ліма|Лімы]] ў [[Перу]], а потым тавары праходзілі праз гарады цэнтральнай часткі віцэ-каралеўства. З-за гэтага перавозка прадукцыі займала вельмі шмат часу, пакуль яна прыбывала ў Буэнас-Айрэс, а падаткі на транспарт рабілі яе кошт значна вышэйшым. Гэтая схема расчаравала многіх гандляроў, з-за чаго ў горадзе бурна пачала развівацца кантрабанда. Гэта таксама выклікала глыбокае абурэнне пасяленцаў да іспанскіх уладаў.<ref name="short_story"/>

Паступова іспанскі кароль [[Карл III (кароль Іспаніі)|Карл III]] палегчыў гандлёвыя абмежаванні, і нарэшце ў канцы [[XVIII стагоддзе|XVIII стагоддзя]] Буэнас-Айрэс быў аб’яўлены адкрытым портам. Захоп [[Парта Бела]] сіламі [[Брытанская імперыя|брытанскага]] флоту паказаў неабходнасць умацавання Атлантычнага маршруту, што падарвала манаполію Лімы на гандаль з Буэнас-Айрэсам. Згодна з каралеўскай пастановай, ад адзінай амерыканскай калоніі [[віцэ-каралеўства Перу]] быў аддзелены паўднёвы рэгіён, які стаў [[віцэ-каралеўства Рыа-дэ-ла-Плата|віцэ-каралеўствам Рыа-дэ-ла-Плата]] са сталіцай у горадзе Буэнас-Айрэс. Тым не менш, нягледзячы на такія дзеянні каралеўскага ўрада, многія жыхары горада пранікліся ідэямі [[французская рэвалюцыя|французскай рэвалюцыі]], становячыся яшчэ больш перакананымі ў неабходнасці незалежнасці ад Іспаніі.

=== Вайна за незалежнасць ===
{{Асноўны артыкул|Вайна за незалежнасць Аргенціны}}
[[Файл:Cabildoabierto-Subercaseaux 2.jpg|thumb|250px|злева|Майская рэвалюцыя]]
Падчас брытанскага ўварвання ў [[Рыа-дэ-ла-Плата]] брытанскія войскі атакавалі Буэнас-Айрэс два разы. У [[1806]] годзе брытанцы паспяхова высадзіліся ў Буэнас-Айрэсе, але дапаможнае іспанскае войска, што прыйшло з [[Мантэвідэа]] на чале з [[Санцьяга дэ Ліньес]]ам, здолела выгнаць агрэсараў. У кароткі перыяд брытанскага панавання віцэ-кароль [[Рафаэль Сабрамонтэ]] збег у [[Горад Кордаба, Аргенціна|Кордабу]] і прызначыў гэты горад у якасці сталіцы віцэ-каралеўства. Аднак Буэнас-Айрэс зноў стаў сталіцай пасля свайго вызвалення, а Сабрамонтэ быў скінуты са сваёй пасады. Санцьяга дэ Ліньес быў абраны ў якасці новага віцэ-караля і адразу пачаў умацоўваць горад з-за магчымага новага нападу брытанцаў, які і быў зроблены ў [[1807]] годзе. Мілітарызацыя горада прывяла да змен у грамадстве, што спрыяла сацыяльнаму становішчу [[крэолы|крэолаў]]. Спроба гандляра [[Марцін дэ Альцага|Марціна дэ Альцага]] выдаліць Ліньеса і замяніць яго [[хунта]]й пацярпела паражэнне ад войскаў крэолаў. Аднак у [[1810]] годзе тое ж самае войска падтрымала новую рэвалюцыйную спробу і паспяхова скінула новага віцэ-караля [[Бальтасар Ідальга дэ Сіснерас|Бальтасара Ідальга дэ Сіснераса]]. Гэтая падзея вядомая як [[Майская рэвалюцыя]], якая ў цяперашні час адзначаецца як нацыянальнае свята. З гэтай падзеі пачалася [[Вайна за незалежнасць Аргенціны|аргенцінская вайна за незалежнасць]], калі паўстанцкія войскі змагаліся супраць раялістаў з рознай ступенню поспеху. Фармальная незалежнасць ад [[Іспанія|Іспаніі]] была абвешчана ў [[1816]] годзе [[кангрэс Тукуман|кангрэсам Тукумана]]. Жыхары Буэнас-Айрэса здолелі вытрымаць барацьбу за незалежнасць, не падпадаючы зноў пад уладу раялістаў.

Гістарычна склалася так, што Буэнас-Айрэс быў самым ліберальным і свабодным месцам у Аргенціне, у той час як многія з правінцый, асабліва на паўночным захадзе, выступалі за больш кансерватыўны каталіцкі падыход да палітычных і сацыяльных пытанняў. Вялікая частка ўнутранай напружанасці ў гісторыі Аргенціны [[XIX стагоддзе|XIX стагоддзя]] пачыналася з канфліктаў сталіцы і правінцый, якія па розных пытаннях мелі розныя пункты гледжання. На працягу некалькіх месяцаў адразу ж пасля рэвалюцыі [[25 мая]] ў Буэнас-Айрэсе паўстанцкі ўрад накіраваў шэраг ваенных пасланнікаў у правінцыі з мэтай атрымання іх адабрэння. Многія з гэтых місій скончыліся жорсткімі сутыкненнямі, што прывяло да значнай напружанасці ў адносінах паміж сталіцай і правінцыямі. У [[XIX стагоддзе|XIX стагоддзі]] горад быў двойчы блакіраваны ваенна-марскімі сіламі — першы раз [[французская блакада Рыа-дэ-ла-Плата|французскім флотам]] з [[1838]] па [[1840]] гады, а потым і сумеснай [[англійска-французская блакада Рыа-дэ-ла-Плата|англійска-французскай экспедыцыяй]] з [[1845]] па [[1848]] гады. Абедзве блакады не здолелі прымусіць горад да здачы, таму замежныя дзяржавы ў канчатковым выніку спынілі агрэсіўныя дзеянні супраць горада.

=== Сучаснасць ===
[[Файл:Avenida Corrientes y Reconquista SIGEN.jpg|thumb|250px|Вуліца Карыентэс, паўсталая падчас другога будаўнічага буму]]
На працягу большай часткі [[XIX стагоддзе|XIX стагоддзя]] палітычны статус горада заставаўся нявырашанай тэмай. Горад быў сталіцай правінцыі [[Буэнас-Айрэс (правінцыя)|Буэнас-Айрэс]], а таксама паміж [[1853]] і [[1860]] гадамі ён быў сталіцай асобнай дзяржавы [[Буэнас-Айрэс, штат|штата Буэнас-Айрэса]]. Гэтае пытанне вырашалася на поле бою, пакуль канчаткова не было вырашана ў [[1880]] годзе, калі гораду быў дадзены статус федэральнай адзінкі. Ён таксама стаў рэзідэнцыяй урада, а яго мэр з гэтага часу прызначаўся прэзідэнтам Аргенціны.

У дадатак да багаццяў, атрыманых дзякуючы гарадской мытні і выкарыстанню ўрадлівых земляў, у горадзе развівалася [[чыгунка|чыгуначная сістэма]] ў другой палове [[XIX стагоддзе|XIX стагоддзя]], а таксама павялічылася колькасць прадпрыемстваў і заводаў. Горад стаў месцам прыбыцця шматлікіх імігрантаў з [[Еўропа|Еўропы]], у прыватнасці, з [[Італія|Італіі]] і [[Іспанія|Іспаніі]]. З [[1880]] па [[1930]] гады Буэнас-Айрэс стаў шматнацыянальным горадам. На пачатку [[XX стагоддзе|XX стагоддзя]] быў адчынены сусветна вядомы оперны тэатр «[[Калон, тэатр|Калон]]», а горад да таго ж стаў рэгіянальным цэнтрам [[радыё]], [[тэлебачанне|тэлебачання]], [[кінаіндустрыя|кінаіндустрыі]] і [[тэатр]]а. Асноўныя вуліцы горада былі пабудаваны ў тыя гады, і ў першыя дзесяцігоддзі [[XX стагоддзе|XX стагоддзя]] Буэнас-Айрэс меў высотныя сучасныя будынкі і [[буэнас-айрэскі метрапалітэн|метрапалітэн]]. Наступны будаўнічы бум праходзіў з [[1945]] па [[1980]] гады, ён значна змяніў цэнтр і вялікую частку горада.

Буэнас-Айрэс таксама прыцягваў мігрантаў і з правінцый Аргенціны і суседніх краін, з-за чаго вакол прамысловых раёнаў пачалі расці шматлікія трушчобы на працягу [[1930-я|1930-х]] гадоў, што прывяло да павелічэння сацыяльных праблем і сацыяльных кантрастаў. Гэтыя працоўныя сталі палітычнай базай пашырэння [[перанізм]]у, які ўзнік у Буэнас-Айрэсе ў ходзе дэманстрацый ад [[17 кастрычніка]] [[1945]] года на плошчы [[Плаза-дэ-Маё]]<ref>«Guía visual de Buenos Aires centro histórico», Clarín Viajes, 2001. ISBN -X</ref>. Аднак [[16 чэрвеня]] [[1955]] года пераністы, знаходзячыся на гэты момант ужо ва ўладзе, бамбардзіравалі плошчу, калі там зноў праводзіліся страйкі, у выніку чаго загінула 364 грамадзянскія асобы. Праз тры месяцы пасля таго ваенны ўрад змясціў з пасады прэзідэнта [[Хуан Перон|Хуана Перона]]. У [[1970-я|1970-х]] гадах горад пацярпеў ад баявых дзеянняў паміж левымі рэвалюцыйнымі рухамі і правымі ваенізаванымі групоўкамі пры падтрымцы [[Ізабела Перон|Ізабелы Перон]], якая стала прэзідэнтам Аргенціны ў [[1974]] годзе пасля смерці свайго мужа Хуана Перона. У выніку ваеннага перавароту ў сакавіку [[1976]] года на чале з генералам [[Хорхэ Відэла]] ў краіне ўсталявалася жорсткая ваенная дыктатура<ref>«We are Millions: Neo-liberalism and new forms of political action in Argentina», Marcela Lópéz Levy, Latin America Bureau, London, 2004. ISBN -X</ref>.

Горад двойчы наведваў [[Папа Рымскі]] [[Ян Павел II]]: у [[1982]] годзе, калі распачалася вайна за [[Фалклендскія астравы]], і ў [[1987]] годзе, у якім у мерапрыемствах з нагоды візіту прыняла ўдзел значная колькасць жыхароў горада. Вяртанне да дэмакратыі ў [[1983]] годзе супала з культурным адраджэннем, а з [[1990-я|1990-х]] гадоў і эканамічным адраджэннем, асабліва ў сферы будаўніцтва і фінансавым сектары. [[17 сакавіка]] [[1992]] года ля пасольства [[Ізраіль|Ізраіля]] выбухнула бомба, забіўшы 29 чалавек і параніўшы 242. Другі выбух быў здзейснены [[18 ліпеня]] [[1994]] года, знішчыўшы будынак, які змяшчаў некалькі яўрэйскіх арганізацый, забіўшы пры гэтым 85 чалавек і параніўшы многіх іншых. Гэтыя інцыдэнты паклалі пачатак [[ісламскі тэрарызм|ісламскага тэрарызму]] ў [[Паўднёвая Амерыка|Паўднёвай Амерыцы]].

Пасля пагаднення [[1993]] года ў аргенцінскую канстытуцыю былі ўнесены папраўкі, які надавалі Буэнас-Айрэсу статус аўтаноміі і скасоўвалі, сярод іншага, права прэзідэнта на прызначэнне мэра горада. [[30 чэрвеня]] [[1996]] года выбаршчыкі Буэнас-Айрэса абралі свайго першага выбарнага мэра.

== Геаграфія ==
[[Файл:Rio de la Plata BA 2.JPG|thumb|250px|Фотаздымак Рыа-дэ-ла-Плата са спадарожніка]]
Буэнас-Айрэс размяшчаецца на адлегласці 275 км ад [[Атлантычны акіян|Атлантычнага акіяна]] ў добра абароненай бухце [[Рыа-дэ-ла-Плата|заліва Ла-Плата]], на левым беразе ракі [[Матанца-Рыачуэла]]. Сталіца знаходзіцца ў паўночна-ўсходняй частцы Аргенціны, на раўніннай мясцовасці, у субтрапічным прыродным поясе з субтрапічным [[мусон]]ным кліматам. Натуральная расліннасць наваколляў горада прадстаўлена тыповымі для лугавых [[стэп]]аў і [[савана|саван]] пародамі дрэваў і травы. У склад вялікага Буэнас-Айрэса ўваходзяць 18 прыгарадаў, агульная плошча складае 3646 км².

Буэнас-Айрэс знаходзіцца ў рэгіёне [[пампасы]], якія ўваходзяць у экалагічны запаведнік Буэнас-Айрэса. З горадам суседнічаюць [[аэрапорт імя Хорхэ Нейберы]], які быў пабудаваны на меліяраваных землях уздоўж узбярэжжа Ла-Плата — [[эстуарый|эстуарыя]], утворанага пры зліцці рэк [[Уругвай (рака)|Уругвай]] і [[Парана (рака)|Парана]]<ref>[http://www.borello.com.ar/Notas%20de%20Interes/Notas_Riodelaplata.htm «Cuenca del Plata»]. borello.com.ar</ref>.

У гэты рэгіён уваходзяць розныя землі і [[лагуна|лагуны]]. У іх лік уваходзяць Мальданада, Вега, Медрана, Кільданес і Уайт. У [[1908]] годзе пачаліся працы па змене рэчышчаў дробных рэк з мэтай выправіць сітуацыю са штогадовымі [[паводка]]мі горада. Ужо ў [[1919]] годзе кірунак плыні большасці рэк быў зменены. Характэрна, што на месцы ракі [[Рака Мальданада|Мальданада]] ў [[1954]] годзе была пабудавана вуліца.

=== Клімат ===
Буэнас-Айрэс мае вільготны [[субтрапічны клімат]] з чатырма выразна выяўленымі сезонамі і сярэдняй гадавой [[тэмпература]]й 17,7&nbsp;°C. Самым цёплым месяцам з’яўляецца [[студзень]] пры сярэднядзённай 25,1&nbsp;°C. Вялікую частку часу тэмпература вагаецца ў межах 28—31&nbsp;°C удзень і 16—21&nbsp;°C ноччу. Цеплавыя хвалі з [[Бразілія|Бразіліі]] могуць павысіць тэмпературу вышэй за 35&nbsp;°C. Горад падлягае халодным франтам, якія прыносяць кароткія перыяды прыемнага [[надвор'е|надвор’я]], асабліва свежымі начамі. Адносная [[вільготнасць]] з’яўляецца ўмерана высокай (64—70 %) у летні перыяд. Самая высокая тэмпература за ўсю гісторыю склала 43,3&nbsp;°C, яна была зафіксавана [[29 студзеня]] [[1957]] года<ref>[http://www.smn.gov.ar/?mod=clima&id=8 «Monthly Information of the city of Buenos Aires, January in the city of Buenos Aires, Servicio Meteorológico Nacional»]. Argentine National Meteorological Service</ref>. Вясна (з [[верасень|верасня]] па [[лістапад]]) і восень (з [[сакавік]]а па [[май]]), як правіла, з’яўляюцца мяккімі, з сярэднімі тэмпературамі каля 17&nbsp;°C і частымі [[навальніца]]мі, асабліва ў перыяд вясны.

Зіма ўмераная, аднак у прыгарадных раёнах часцяком назіраецца [[мароз]] з мая па верасень, у адрозненне ад цэнтра Буэнас-Айрэса, дзе назіраецца такая з’ява толькі некалькі разоў на сезон. Адносная вільготнасць паветра складае ў сярэднім 70 %, што азначае, што горад схільны да існавання цяжкіх [[туман]]аў у асенне-зімовы перыяд<ref>[http://www.atlasdebuenosaires.gov.ar/aaba/index.php?option=com_content&task=view&id=324&Itemid=160&lang=es «Atlas Ambiental de Buenos Aires»] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20110706083449/http://www.atlasdebuenosaires.gov.ar/aaba/index.php?option=com_content&task=view&id=324&Itemid=160&lang=es |date=6 ліпеня 2011 }}. AABA.</ref>. Ліпень з’яўляецца самым халодным месяцам, з сярэдняй тэмпературай 10,9&nbsp;°C. Халодныя франты, якія прыходзяць з [[Антарктыда|Антарктыды]], назіраюцца амаль кожны год, і ў спалучэнні з высокай вільготнасцю зімой мароз адчуваецца нашмат халаднейшым. Горад атрымлівае каля 1242,6 мм ападкаў на год. Дажджы назіраюцца ў любы час года, а [[град]] не з’яўляецца чымсьці незвычайным.

== Насельніцтва ==
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5"
! colspan="3" | Рост насельніцтва Буэнас-Айрэса з 1740 да 2005 года
|-
|
{|
! style="background:#efefef;" | Год
! style="background:#efefef;" | Насельніцтва
|-
| 1744 || align="right" | 11.000
|-
| 1770 || align="right" | 22.000
|-
| 1800 || align="right" | 40.000
|-
| 1813 || align="right" | 46.000
|-
| 1825 || align="right" | 55.000
|-
| 1838 || align="right" | 65.000
|-
| 1857 || align="right" | 99.000
|-
| 1864 || align="right" | 140.000
|-
| 1869 || align="right" | 180.329
|-
| 1880 || align="right" | 248.700
|-
| 1884 || align="right" | 295.000
|-
| 1887 || align="right" | 466.300
|-
| 1895 || align="right" | 661.205
|-
| 1903 || align="right" | 865.000
|}
|
{|
! style="background:#efefef;" | Год
! style="background:#efefef;" | Насельніцтва
|-
| 1906 || align="right" | 1.057.000
|-
| 1914 || align="right" | 1.582.884
|-
| 1923 || align="right" | 1.780.000
|-
| 1928 || align="right" | 2.079.000
|-
| 1931 || align="right" | 2.195.000
|-
| 1938 || align="right" | 2.345.200
|-
| 1943 || align="right" | 2.595.900
|-
| 1947 || align="right" | 2.981.043
|-
| 1960 || align="right" | 2.966.634
|-
| 1970 || align="right" | 2.972.453
|-
| 1980 || align="right" | 2.922.829
|-
| 1991 || align="right" | 2.965.403
|-
| 2001 || align="right" | 2.768.772
|-
| 2005 || align="right" | 2.746.761
|}
| [[Файл:Population of Buenos Aires 1740-2010.png|460px|Einwohnerzahl von Buenos Aires 1740 bis 2010]]
|}

== Адукацыя ==
* [[Універсітэт Буэнас-Айрэса]]

== Гарады-пабрацімы ==
{|style="width:100%"
|-
|width=33%|
* {{Сцяг Іспаніі|20px}} [[Альмерыя]], [[Іспанія]]
* {{Сцяг Парагвая|20px}} [[Асунсьён]], [[Парагвай]]
* {{сцяг Грэцыі|20px}} [[Афіны]], [[Грэцыя]]
* {{Сцяг Тайланда|20px}} [[Бангкок]], [[Тайланд]]
* {{Сцяг Іспаніі|20px}} [[Барселона]], [[Іспанія]]
* {{сцяг Лівана|20px}} [[Бейрут]], [[Ліван]] ([[2006]])
* {{Сцяг Сербіі|20px}} [[Бялград]], [[Сербія]]
* {{Сцяг Германіі |20px}} [[Берлін]], [[Германія]] ([[1994]])
* {{Сцяг Іспаніі|20px}} [[Більбаа]], [[Іспанія]]
* {{Сцяг Калумбіі|20px}} [[Багата]], [[Калумбія]]
* {{Сцяг Бразіліі|20px}} [[Бразіліа]], [[Бразілія]]
* {{Сцяг Польшчы|20px}} [[Варшава]], [[Польшча]]
* {{Сцяг Іспаніі|20px}} [[Віга]], [[Іспанія]]
* {{Сцяг Італіі|20px}} [[Генуя]], [[Італія]]
* {{Сцяг Швейцарыі|20px}} [[Жэнева]], [[Швейцарыя]]
* {{Сцяг Харватыі|20px}} [[Заграб]], [[Харватыя]] ([[1998]])
* {{Сцяг Ізраіля|20px}} [[Іерусалім]], [[Ізраіль]] (супрацоўніцтва)
* {{Сцяг Іспаніі|20px}} [[Кадыс]], [[Іспанія]]
* {{Сцяг Егіпта|20px}} [[Каір]], [[Егіпет]]
* {{Сцяг Італіі|20px}} [[Калабрыя]], [[Італія]] (рэгіён)
|width=33%|
* {{Сцяг Італіі|20px}} [[Кальяры]], [[Італія]]
* {{Сцяг Паўднёвай Афрыкі|20px}} [[Кейптаўн]], [[Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка]]
* {{Сцяг Украіны |20px}} [[Кіеў]], [[Украіна]]
* {{Сцяг Эквадора|20px}} [[Кіта]], [[Эквадор]]
* {{Сцяг Балівіі|20px}} [[Ла-Пас (Балівія)|Ла-Пас]], [[Балівія]]
* {{Сцяг Перу|20px}} [[Ліма]], [[Перу]]
* {{Сцяг Партугаліі|20px}} [[Лісабон]], [[Партугалія]]
* {{Сцяг Арменіі|20px}} [[Ерэван]], [[Арменія]]
* {{Сцяг Вялікабрытаніі|20px}} [[Лондан]], [[Вялікабрытанія]]
* {{Сцяг Італіі|20px}} [[Лука (Італія)|Лука]], [[Італія]]
* {{Сцяг Іспаніі|20px}} [[Мадрыд]], [[Іспанія]]
* {{Сцяг ЗША|20px}} [[Маямі]], [[ЗША]]
* {{Сцяг Калумбіі|20px}} [[Медэльін]], [[Калумбія]]
* {{Сцяг Італіі|20px}} [[Мілан]], [[Італія]]
* {{Сцяг Уругвая|20px}} [[Мантэвідэа]], [[Уругвай]]
* {{Сцяг Расіі|20px}} [[Масква]], [[Расія]]
* {{Сцяг Індыі|20px}} [[Мумбаі]], [[Індыя]]
* {{Сцяг Італіі|20px}} [[Неапаль]], [[Італія]]
* {{Сцяг ЗША|20px}} [[Нью-Джэрсі]], [[ЗША]] (штат)
* {{Сцяг Іспаніі|20px}} [[Аўеда]], [[Іспанія]] ([[1983]])
* {{Сцяг ЗША|20px}} [[Агая]], [[ЗША]] (штат)
|width=33%|
* {{Сцяг Японіі|20px}} [[Осака]], [[Японія]]
* {{Сцяг Канады|20px}} [[Атава]], [[Канада]]
* {{Сцяг Францыі|20px}} [[Парыж]], [[Францыя]] (горад-партнёр)
* {{Сцяг Кітая|20px}} [[Пекін]], [[Кітай]] ([[13 ліпеня]] [[1993]])
* {{Сцяг Бразіліі|20px}} [[Порту-Алегры]], [[Бразілія]]
* {{Сцяг Чэхіі|20px}} [[Прага]], [[Чэхія]]
* {{Сцяг Італіі|20px}} [[Рым]], [[Італія]]
* {{Сцяг Бразіліі|20px}} [[Рыа-дэ-Жанэйра]], [[Бразілія]]
* {{Сцяг Нідэрландаў|20px}} [[Ротэрдам]], [[Нідэрланды]]
* {{Сцяг Іспаніі|20px}} [[Саламанка]], [[Іспанія]]
* {{Сцяг Бразіліі|20px}} [[Сан-Паўлу]], [[Бразілія]]
* {{Сцяг Дамініканскай рэспублікі|20px}} [[Санта-Дамінга]], [[Дамініканская Рэспубліка]]
* {{Сцяг Чылі|20px}} [[Сант’яга]], [[Чылі]]
* {{Сцяг Іспаніі|20px}} [[Сант’яга-дэ-Кампастэла]], [[Іспанія]]
* {{Сцяг Іспаніі|20px}} [[Севілья]], [[Іспанія]]
* {{Сцяг Паўднёвай Карэі|20px}} [[Сеул]], [[Рэспубліка Карэя]]
* {{Сцяг Турцыі|20px}} [[Стамбул]], [[Турцыя]]
* {{Сцяг Ізраіля|20px}} [[Тэль-Авіў]], [[Ізраіль]] ([[1976]])
* {{Сцяг Францыі|20px}} [[Тулуза]], [[Францыя]]
|}

[[Файл:Puerto Madero Panorama.jpg|800px|center|thumb|Буэнас-Айрэс]]

== Вядомыя жыхары ==
* [[Норма Алеандра]]
* [[Хорхэ Відэла]]
* [[Уладзіслаў Іосіфавіч Гайлевіч]]
* [[Жасмін Дэ Грасіа|Ж. Дэ Грасіа]] (1984—2012), аргенцінская фотамадэль
* [[Рыкарда Гуіральдэс]], аргенцінскі пісьменнік
* [[Ісоль]], аргенцінская мастачка
* [[Габрыэла Сабаціні]], тэнісістка
* [[Адольфа Перэс Эсківель]], пісьменнік, архітэктар

== Гл. таксама ==
* [[Белорусский иллюстрированный календарь]]
* [[Траса Буэнас-Айрэс]]
* [[Torre YPF]]
* [[Фондавая біржа Буэнас-Айрэса]]

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Спасылкі ==
{{Commons|Buenos Aires}}
* [http://www.buenosaires.gov.ar/ Афіцыйны сервер Буэнас-Айрэса]
* [http://www.digitalbuenosaires.com/ Усё пра сталіцу Аргенціны. Міжнародны турыстычны сервер] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20051214013149/http://www.digitalbuenosaires.com/ |date=14 снежня 2005 }}
* [http://www.buenosaires.gov.ar/areas/obr_publicas/camaras/ Вэб-камеры горада Буэнас-Айрэса]
* [http://mapa.buenosaires.gov.ar Электронная карта Буэнас-Айрэса]

{{Аргенціна ў тэмах}}
{{Сталіцы Паўднёвай Амерыкі}}
{{Адміністрацыйны падзел Аргенціны|nocat=1}}
{{Сусветная спадчына ў Аргенціне}}

[[Катэгорыя:Гарады Аргенціны]]
[[Катэгорыя:Сталіцы дзяржаў]]
[[Катэгорыя:Сталіцы паўднёваамерыканскіх дзяржаў]]
[[Катэгорыя:Буэнас-Айрэс| ]]
[[Катэгорыя:Вікіпедыя:Істотныя артыкулы]]