Прагляд зыходнага тэксту старонкі Більбаа

{{НП
|статус=Горад
|беларуская назва=Більбаа
|арыгінальная назва={{lang-eu|Bilbo}}, {{lang-es|Bilbao}}
|краіна=Іспанія
|від рэгіёна=Аўтаномная супольнасць
|рэгіён=Краіна Баскаў
|рэгіён у табліцы=
|від раёна=правінцыя
|раён=Біская
|раён у табліцы=
|від абшчыны=камарка
|абшчына=Гран-Більбаа
|абшчына ў табліцы=Гран-Більбаа
|падначаленне=
|герб=Escudo heráldico de Bilbao.svg
|сцяг=Flag of Bilbao.svg
|шырыня герба=
|lat_dir=N|lat_deg=43|lat_min=15|lat_sec=25
|lon_dir=W|lon_deg=2|lon_min=55|lon_sec=25
|CoordAddon=
|CoordScale=
|памер карты краіны=
|памер карты рэгіёна=
|памер карты раёна=
|карта краіны=
|карта рэгіёна=
|карта раёна=
|унутраны падзел=8 акруг
|від главы=Мэр
|глава=Іньякі Аскуна
|дата заснавання=1300
|першае згадванне=
|ранейшыя імёны=
|статус з=
|плошча=41,3
|від вышыні=вышыня НУМ
|вышыня цэнтра НП=19
|клімат=
|афіцыйная мова=[[баскская мова|баскская]], [[іспанская мова|іспанская]]
|афіцыйная мова-ref=
|насельніцтва=353 200
|год перапісу=2005
|шчыльнасць=8 615
|агламерацыя=
|нацыянальны склад=
|канфесійны склад=
|этнахаронім=більба́асцы, більба́асец; <br />більба́йцы, більба́ец
|часавы пояс=+1
|DST=ёсць
|тэлефонны код=+34 94
|паштовы індэкс=
|паштовыя індэксы=48001-48015
|аўтамабільны код=
|від ідэнтыфікатара=
|лічбавы ідэнтыфікатар=
|катэгорыя ў Commons=
|сайт=http://www.bilbao.net/
|мова сайта=eu
|мова сайта 2=es
|мова сайта 3=en
|мова сайта 4=
|мова сайта 5=
|add1n=Дэвіз
|add1=La Muy Noble y Muy Leal e Invicta<br /> (Самы высакародны, самы<br /> сумленны і непакорны)
|add2n=Мянушка
|add2=El Botxo («дзіра»)
|add3n=
|add3=
|шырыня сцяга=100
|востраў=
}}
'''Більбаа''' ({{lang-es|Bilbao}}; {{lang-eu|Bilbo}}) — горад на поўначы [[Іспанія|Іспаніі]], які размяшчаецца ў аўтаномнай супольнасці [[Краіна Баскаў]], з’яўляючыся самым населеным горадам супольнасці. У Більбаа (як і ва ўсёй Краіне Баскаў) дзве афіцыйныя мовы — іспанская і баскская.

== Гісторыя ==
Рэшткі старажытнага паселішча, якія былі выяўлены на вяршыні гары [[Мальмасін]], датуюцца прыкладна [[3 стагоддзе да н.э.|III]] ці [[2 стагоддзе да н.э.|II стагоддзем да нашай эры]]<ref>Asociación de Periodistas de Vizcaya. [http://www.periodistasvascos.com/imagenes/cap_2.pdf "Crónica de siete siglos"] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20080724095226/http://www.periodistasvascos.com/imagenes/cap_2.pdf |date=24 ліпеня 2008 }}. Bilbao 700. p. 24.</ref>. На месцы сучаснага горада існавала старажытнае паселішча, якое было згада яшчэ [[Пліній Старэйшы|Плініем Старэйшым]] і [[Клаўдзій Пталамей|Пталамеем]].

Горадам Більбаа стаў [[15 чэрвеня]] [[1300]] года калі герцаг Біскаі [[Дыега Лопес V дэ Ара]] праз муніцыпальны статус заснаваў тут горад. Пазней [[4 студзеня]] [[1301]] года гэта рашэнне было падтрымана каралём [[Каралеўства Кастыліі і Леона|Кастыліі і Леона]] [[Фердынанд IV, кароль Кастыліі|Фердынандам IV]].

[[21 чэрвеня]] [[1511]] года каралева [[Хуана I Вар’ятка]] дала загад стварыць у Більбаа консульства. Гэтая ўстанова стала самым уплывовым інстытутам гораду на працягу стагоддзяў. Пад кантролем консульства быў порт Більбаа, які стаў адным з найбольш важных у Іспаніі. У [[1602]] годзе Більбаа стаў сталіцай Біскаі, якая раней знаходзілася ў [[Бермеа]]<ref>[http://www.bilbaoport.es/aPBW/web/es/sociedad/visitabilbao/excursiones/bermeo.jsp "Un día perfecto en Bermeo y Gernika"] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20080923055720/http://www.bilbaoport.es/aPBW/web/es/sociedad/visitabilbao/excursiones/bermeo.jsp |date=23 верасня 2008 }}. Bilbaoport.es.</ref>.

У канцы [[17 стагоддзе|XVII стагоддзя]] Більбаа пераадолеў эканамічны крызіс, які ў гэты час быў у Іспаніі, дзякуючы гандлю [[жалезная руда|жалезнай руды]], пастаўкі якой адбываліся з мясцовага порту ў [[Англія|Англію]] і [[Нідэрланды]]. У [[18 стагоддзе|XVIII стагоддзі]] горад працягваў квітнець і амаль вычарпаў свае невялікія прасторы. [[Краіна Баскаў]] была адным з галоўных месцаў бітв [[Карлісцкія войны|Карлісцкіх войнаў]] і карлісты вельмі жадалі заваяваць горад, які з’яўляўся эканамічным бастыёнам лібералаў. Горад быў абложаны тры разы паміж [[1835]] і [[1874]] гадамі, але ўсе яны апынуліся беспаспяховымі.

== Геаграфія ==
Більбаа размешчаны каля 14 кіламетраў на поўдзень ад [[Біскайскі заліў|Біскайскага заліва]], у вусце ракі Нерв’ён, яго прыгарады выходзяць да ўзбярэжжа. Горад акружаны дзвюма маленькімі горнымі хрыбтамі з сярэдняй вышынёй калі 400 метраў.

== Клімат ==
{{Клімат горада
|Горад_род=Більбаа
|Крыніца=Agencia Estatal de Meteorología<ref>[http://www.aemet.es/en/serviciosclimaticos/datosclimatologicos/valoresclimatologicos?l=1082&k=pva Standard Climate Values. Bilbao Aeropuerto]</ref><ref>[http://www.aemet.es/en/serviciosclimaticos/datosclimatologicos/efemerides_extremos?w=0&k=pva&l=1082&datos=det Extreme Values. Bilbao Aeropuerto]</ref>
| Сту_сяр=9.0           | Сту_сяр_апад=126
| Лют_сяр=9.8           | Лют_сяр_апад=97
| Сак_сяр=10.8          | Сак_сяр_апад=94
| Кра_сяр=11.9          | Кра_сяр_апад=124
| Май_сяр=15.1          | Май_сяр_апад=90
| Чэр_сяр=17.6          | Чэр_сяр_апад=64
| Ліп_сяр=20.0          | Ліп_сяр_апад=62
| Жні_сяр=20.3          | Жні_сяр_апад=82
| Вер_сяр=18.8          | Вер_сяр_апад=74
| Кас_сяр=15.8          | Кас_сяр_апад=121
| Ліс_сяр=12.0          | Ліс_сяр_апад=141
| Сне_сяр=10.0          | Сне_сяр_апад=116
| Год_сяр=14.3          | Год_сяр_апад=1195
| Сту_сяр_мін=4.7       | Сту_сяр_макс=13.2 	
| Лют_сяр_мін=5.1       | Лют_сяр_макс=14.5
| Сак_сяр_мін=5.7       | Сак_сяр_макс=15.9
| Кра_сяр_мін=7.1       | Кра_сяр_макс=16.8 
| Май_сяр_мін=10.1      | Май_сяр_макс=20.1 
| Чэр_сяр_мін=12.6      | Чэр_сяр_макс=22.6 
| Ліп_сяр_мін=14.8      | Ліп_сяр_макс=25.2
| Жні_сяр_мін=15.2      | Жні_сяр_макс=25.5 
| Вер_сяр_мін=13.2      | Вер_сяр_макс=24.4 
| Кас_сяр_мін=10.8      | Кас_сяр_макс=20.8
| Ліс_сяр_мін=7.6       | Ліс_сяр_макс=16.4
| Сне_сяр_мін=6.0       | Сне_сяр_макс=14.0
| Год_сяр_мін=9.4       | Год_сяр_макс=19.1
| Сту_а_макс=23.4      | Сту_а_мін=-7.6
| Лют_а_макс=26.8      | Лют_а_мін=-8.6
| Сак_а_макс=29.8      | Сак_а_мін=-5.0
| Кра_а_макс=33.1      | Кра_а_мін=-1.2
| Май_а_макс=36.0      | Май_а_мін=0.4
| Чэр_а_макс=41.2      | Чэр_а_мін=3.6
| Ліп_а_макс=42.0      | Ліп_а_мін=6.6
| Жні_а_макс=41.9      | Жні_а_мін=6.8
| Вер_а_макс=41.7      | Вер_а_мін=3.8
| Кас_а_макс=33.4      | Кас_а_мін=0.6
| Ліс_а_макс=27.6      | Ліс_а_мін=-6.2
| Сне_а_макс=24.6      | Сне_а_мін=-7.4
| Год_а_макс=42.0      | Год_а_мін=-8.6
|}}

== Эканоміка ==
Більбаа з’яўляецца эканамічным цэнтрам краіны Баскаў з часоў консульства, у асноўным дзякуючы гандлю ў кастыльскімі прадуктамі праз гарадскі порт. [[Банк Більбаа]] быў заснаваны ў [[1857]] годзе, [[Банк Біскаі]] быў створаны ў [[1901]] годзе, таксама ў Більбаа. Абедзве фінансавыя арганізацыі аб’ядналіся ў [[1988]] годзе, стварыўшы, такім чынам, карпарацыю BBV, да якой потым была далучана Архентарыя ў [[1999]] годзе, пасля чаго карпарацыя на сёння вядома як [[BBVA]].

== Спорт ==
Як і ў большасці гарадоў Іспаніі, [[футбол]] з’яўляецца самым папулярным відам спорту. На другім месцы знаходзіцца [[баскетбол]]. Асноўным футбольны клубам у горадзе з’яўляецца клуб «[[ФК Атлетык Більбаа|Атлетык]]». Ён гуляе на стадыёне «[[Сан-Мамес]]», які з’яўляецца найстарэйшым стадыёнам у Іспаніі<ref>Gunther Lades. [http://www.fussballtempel.net/uefa/ESP.html "Football stadiums of the world — Stadiums in Spain"]. Fussballtempel.net.</ref>. «Атлетык» з’яўляецца адным з членаў-заснавальнікаў іспанскай футбольнай лігі, [[Ла Ліга|Ла Лігі]].

== Гарады-пабрацімы ==
* {{Сцяг Мексікі}} [[Мантэрэй (Нуэва-Леон)|Мантэрэй]], [[Мексіка]]
* {{Сцяг Аргенціны}} [[Буэнас-Айрэс]], [[Аргенціна]]
* {{Сцяг Аргенціны}} [[Расарыа]], [[Аргенціна]]
* {{Сцяг Калумбіі}} [[Медэльін]], [[Калумбія]]
* {{Сцяг Францыі}} [[Бардо]], [[Францыя]]
* {{Сцяг Кітая}} [[Цындаа]], [[Кітай]]
* {{Сцяг Грузіі}} [[Тбілісі]], [[Грузія]]
* {{Сцяг ЗША}} [[Пітсбург, Пенсільванія|Пітсбург]], [[ЗША]]
* {{Сцяг Іспаніі}} [[Сант-Адрыя-дэ-Бесас]], [[Іспанія]]
* {{Сцяг Філіпінаў}} [[Ілаіла]], [[Філіпіны]]
* {{Сцяг Інданезіі}} [[Суракарта]], [[Інданезія]]

== Выбітныя ўраджэнцы і жыхары ==
* [[Сабіна Арана]], баскскі палітычны дзеяч

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Спасылкі ==
{{Commons|Category:Bilbao}}
* [http://www.bilbao.net/ Афіцыйны сайт]
* [http://opencities.britishcouncil.org/web/index.php?p_bilbao_en Більбаа] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20130518100915/http://opencities.britishcouncil.org/web/index.php?p_bilbao_en |date=18 мая 2013 }} на OPENCities
* [http://www.bilbaofotos.com/ Фотаздымкі горада] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20180901073642/http://bilbaofotos.com/ |date=1 верасня 2018 }}

{{Сталіцы правінцый Іспаніі}}

[[Катэгорыя:Гарады Краіны Баскаў]]
[[Катэгорыя:Муніцыпалітэты Біскаі]]
[[Катэгорыя:Більбаа| ]]