Вялікая ханская мячэць
Мячэць | |
Знешні від | |
Рэгіён | Крым |
Горад | Бахчысарай |
Тып мячэці | Джума-мячэць |
Дата пабудовы | 1532 год |
Асноўныя даты: | |
Кол-ць мінарэтаў | 2 |
Вышыня мінарэта | 28 |
Стан | дзейнічае |
Вялікая ханская мячэць на Вікісховішчы |
Вялікая ханская мячэць (крымскатат.: Büyük Han Cami) ці Вялікая палацавая мячэць — мячэць ханскага палаца ў Бахчысараі.
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
Вялікая ханская мячэць знаходзіцца на палацавай плошчы на ўсходзе ад палацавай брамы. Гэта адна з буйнейшых мячэцяў Крыма і першы з будынкаў ханскага палаца[1]. Мячэць пабудаваў у 1532 годзе Сахіб I Гірэй, у XVII стагоддзі мячэць насіла яго імя[1].
Будынак мячэці масіўны са спічастай аркадай[2] па нізе і маёлікавымі ўстаўкамі[3] на сценах. Дах мячэці пакрыты чырвонай чарапіцай, першапачаткова дах меў купал[1].
Галоўны ўваход у мячэць размешчаны з боку ракі Чурук-Су. Фасад з гэтага боку быў аздоблены мармурам. Каля ўсходняга боку мячэці размешчана абдэстханэ (месца для правядзення рытуальнага абмывання — абдэсту) з шадырванам (фантанам). На сценах размешчаны некалькі каліграфічных надпісаў на арабскай мове (цытаты з Карана), якія з'явілісь у XVIII стагоддзі. Надпісы выкананы чорным колерам у зялёных картушах. Таксама сярод каліграфічных надпісаў на сцяне ёсць згадванне імяні Кырыма Гірэя, які рамантаваў і ўпрыгожваў мячэць.
Мячэць мае два дзесяцігранных мінарэта з астраверхімі дахамі, увянчаных бронзавымі алемамі (паўмесяцамі). Вышыня мінарэтаў — 28 метраў. Наверх вядуць каменныя вінтавыя лествіцы ўнутры мінарэтаў. Вежы мінарэтаў пабудаваны з абчасаных каменных плітаў, змацаваных паміж сабой свінцовымі ўстаўкамі[3].
У 1736 годзе мячэць была пашкоджана падчас пажару. Яе аднавіў падчас праўлення хана Селямета II Гірэя майстар Амер. У 1750-х гадах Арслан Гірэй заснаваў у двары мячэці медрэсэ, якое не захавалася да нашых дзён. У савецкі час мячэць была зачынена. У яе верхняй частцы размяшчалася экспазіцыя музейнага аддзела археалогіі, а ў ніжняй частцы — лапідарый (сховішча архітэктурных дэталяў, абломаў, камянёў з надпісамі і выявамі)[4]. Сёння мячэць адкрыта для веруючых.
Фотагалерэя[правіць | правіць зыходнік]
-
Мінарэт
-
Мінарэты мячэці
-
Каліграфічны надпіс на сцяне
-
Калігафічны надпіс на сцяне
-
Каліграфічны надпіс на сцяне ў гонар рамонту Кырыма Герая
-
Фрагмент мінарэта
Зноскі
- ↑ а б в Олекса Гайворонский. Большая Ханская мечеть
- ↑ Ханский дворец
- ↑ а б Юрий Данилевский. Бахчисарай — виртуальная экскурсия. Архівавана 3 сакавіка 2017. Туристическая планета Крым.
- ↑ . Гарагуля. Бахчисарайский дворец Архівавана 3 красавіка 2019.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Вялікая ханская мячэць (руск.)