Прагляд зыходнага тэксту старонкі Замежныя камбатанты ў Баснійскай вайне

'''Замежныя камбатанты ў [[Баснійская вайна|Баснійскай вайне]]''' змагаліся за кожны з бакоў канфлікту: [[Баснякі|баснійцаў]]-[[Іслам у Босніі і Герцагавіне|мусульман]], [[Харваты|харватаў]] і [[Сербы|сербаў]]. У дакументах тых часоў шырока прадстаўлены нацыянальны склад кожнага воінскага фарміравання, аднак нідзе іх доля у асабістым складзе не перавышала 5%. У баснякоў, як правіла, ва ўзброеных фарміраваннях з замежных добраахвотнікаў і [[найміт]]аў пераважалі грамадзяне [[Ісламскі свет|ісламскіх краін]] (у тым ліку і [[маджахед]]ы), ва ўзброеных фарміраваннях [[Рэспубліка Сербія|Рэспублікі Сербіі]] і [[Рэспубліка Сербская Краіна|Рэспублікі Сербскай Краіны]] — жыхары краін [[Усходняя Еўропа|Усходняй Еўропы]] (пераважна [[Праваслаўе|праваслаўныя]]), ва ўзброеных фарміраваннях [[Харватыя|Харватыі]] — грамадзяне краін [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропы]], [[ЗША]] і [[католікі]]. Многія з ваенных авантурыстаў змагаліся за пэўны бок выключна па сваіх рэлігійных або палітычных памкненнях альбо ж з-за сваіх блізкіх культурна-роднасных сувязяў з канкрэтнай краінай.

== У баснійскіх фарміраваннях ==
Ядро добраахвотнікаў, якія змагаліся на баку баснійцаў, складалі [[арабы]]-маджахеды. Колькасць іх дагэтуль не ўстаноўлена: лічбы вагаюцца ад 300 да 6 тысяч чалавек<ref>[http://www.sense-agency.com/en/stream.php?sta=3&pid=10225&kat=3 SENSE Tribunal:ICTY - WE FOUGHT WITH THE BH ARMY, BUT NOT UNDER ITS COMMAND] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20071214215330/http://www.sense-agency.com/en/stream.php?sta=3&pid=10225&kat=3|date=2007-12-14}}</ref>. Да баснійскай арміі далучыліся як [[суніты]], так і [[шыіты]]. Сярод першых былі і тыя, хто ўдзельнічаў у [[Афганская вайна (1979—1989)|вайна ў Афганістане супраць савецкіх войск]].

=== Суніты ===
У [[Боснія (гістарычная вобласць)|Босніі]] маджахеды з’явіліся яшчэ ў 1992 годзе, прычым у іх нейкім чынам апынуліся харвацкія дакументы. Ужо тады пачуліся першыя заявы пра пагрозу распаўсюджвання ісламскага фундаменталізму па ўсёй [[Еўропа|Еўропе]]. Зрэшты, маджахеды папулярнасцю не карысталіся ў баснякоў. Даверу ад генералітэту баснійскіх войск і афіцэраў да замежнікаў наогул не было, паколькі тыя прыбылі ў краіну праз так званую [[Харвацкая рэспубліка Герцаг-Босна|Харвацкую Рэспубліку Герцэг-Босна]], дзе звычайна арыштоўвалі мусульман. Паводле меркавання харвата [[Сцяпае Шыбер|Сцяпана Шыбера]] з генералітэту АРБіГ, маджахедаў у «гарачую кропку» адправіў асабіста [[Франья Туджман]] пры падтрымцы харвацкай контрразведкі, каб зваліць на іх абвінавачванні ў злачынствах, учыненых харвацкімі войскамі супраць грамадзянскага насельніцтва. Значэнне маджахедаў штучна раздуў [[Алія Ізетбегавіч]], назваўшы іх сімвалам падтрымкі Босніі мусульманамі ўсяго свету, хоць яны адыгрывалі больш палітычную ролю, а не ваенную.

13 жніўня 1993 года ў баснійскай арміі з’явіўся батальён «Эль-Муджахід» або «Катэебат аль-Муджахідэен». У склад фарміравання былі ўключаны менавіта замежныя баевікі. Першапачаткова батальён займаўся пастаўкай харчавання грамадзянскаму насельніцтву і аднаўленчымі работамі. Калі ўрад Босніі пасварыўся з [[Харвацкі савет абароны|ХСА]], маджахеды ўступілі ў баі супраць харватаў на баку баснійскай арміі<ref>[http://www.un.org/icty/hadzihas/trialc/judgement/060315/hadz-sum060315.htm ICTY] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20060325154448/http://www.un.org/icty/hadzihas/trialc/judgement/060315/hadz-sum060315.htm |date=25 сакавіка 2006 }}, Summary of the Judgmenet for Enver Hadzihasanovic and Amir Kubura, 15 March 2006</ref>. На судовым працэсе над [[Расім Дэліч|Расімам Дэлічам]] арабы, якія выступалі ў якасці сведак, заяўлялі, што батальён быў толькі часткай ланцужка камандавання баснійскай арміі: усе рашэнні прымалі ''эмір'' і ''шура'' — камандзір маджахедаў і рада, паколькі камандаванню баснійскай арміі яны не давяралі<ref>{{Cite web|url=http://www.sense-agency.com/en/stream.php?sta=3&pid=10847&kat=3|title=ICTY: MUJAHIDEEN DIDN’T TRUST THE ARMY -|archive-url=https://web.archive.org/web/20180722070136/http://www.sense-agency.com/kosovo/stream.php?sta=3&pid=10847&kat=3|archive-date=2018-07-22|access-date=2015-02-23|url-status=dead}}</ref>.

Дэ-факта пацверджана, што замежнікі былі так ці інакш датычныя да нейкіх [[Ваеннае злачынства|ваенных злачынстваў]], аднак прыцягнуць да суду кагосьці канкрэтна з іх не ўдалося. Некалькі баснійскіх афіцэраў, звязаных з маджахедамі, паўсталі перад судом: [[Камір Кубура]] і [[Энвер Хаджыхасанавіч]]. Але даказаць іх віну ў здзяйсненні злачынстваў з удзелам замежных камбатантаў так і не ўдалося: да таго ж высветлілася, што [[3-і армейскі корпус (Боснія і Герцагавіна)|3-і армейскі корпус]] баснійскай арміі меў поўнае права напасці на маджахедаў у выпадку, калі яны будуць прадстаўляць пагрозу баснійскім войскам<ref>{{Cite web|url=http://www.un.org/icty/pressreal/2008/pr1240e.htm|title=ICTY - APPEALS CHAMBER - Hadzihasanović and Kubura case|archive-url=https://web.archive.org/web/20080617064942/http://www.un.org/icty/pressreal/2008/pr1240e.htm|archive-date=2008-06-17|access-date=2015-02-23|url-status=live}}</ref>. Ужо пасля вайны ўрад Аліі Ізетбегавіча паспрабаваў увесці закон аб прадастаўленні грамадзянства ваенным авантурыстам<ref>{{Cite web|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/6642353.stm|title=Bosnia fighters face uncertain fate|date=2007-05-10|publisher=[[BBC]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20121113104654/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6642353.stm|archive-date=2012-11-13|access-date=2010-02-17}}</ref>: але да 2007 года ўрад, разгледзеўшы каля 1000 зваротаў, адмовіў больш чым 420 асобам у просьбах аб прадастаўленні грамадзянства<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2007/08/02/world/europe/02bosnia.html?_r=1&pagewanted=all|title=Bosnia Plans to Expel Arabs Who Fought in Its War|first=Nicholas|last=Wood|date=2007-08-02|publisher=[[The New York Times]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20140320145546/http://www.nytimes.com/2007/08/02/world/europe/02bosnia.html?_r=1&pagewanted=all&gwh=5D7C180DD299A6B39173AB02F41D3945&gwt=pay|archive-date=2014-03-20|access-date=2010-02-17}}</ref>.

Пасля вайны падраздзяленні наймітаў і добраахвотнікаў былі расфармаваныя, і ім давялося сысці з [[Балканскі паўвостраў|Балкан]] згодна з умовамі [[Дэйтанскае пагадненне|Дэйтанскага пагаднення]]<ref name=LATimes2001-02-17/><ref>{{cite web |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/840241.stm |title=Mujahideen fight Bosnia evictions |last=Kroeger |first=Alex |date=2000-07-18 |publisher=[[Los Angeles Times]] |accessdate=2010-02-17 | archivedate  = 2007-05-14 | archiveurl   = https://web.archive.org/web/20070514171715/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/840241.stm }}</ref>.

=== Шыіты ===
Мусульмане Босніі па сваіх рэлігійных перакананнях суніты, аднак шыіцкі [[Іран]] стаў першай краінай ісламскага свету, якая аказала падтрымку баснійцам. Больш за дзве траціны адзінак зброі, якую атрымалі ўзброеныя фармаванні баснякоў, было перададзена менавіта Тэгеранам: толькі з мая 1994 да студзеня 1995 года накіравана больш за 5 тон зброі і боепрыпасаў<ref>{{Cite web|url=http://serbianna.com/blogs/savich/archives/56|title=Iranian Arms and Bosnia|archive-url=https://web.archive.org/web/20150223184110/http://serbianna.com/blogs/savich/archives/56|archive-date=2015-02-23|access-date=2015-02-23|url-status=live}}</ref>. Шыіты з ліванскага руху «[[Хезбала]]» змагаліся добраахвотнікамі ў Босніі. Агент [[ЦРУ]] [[Роберт Бэр]] ({{Lang-en|Robert Baer}}), які працаваў у [[Сараева|Сараеве]], пазней сцвярджаў:
{{Cquote|У Сараеве ўрад баснійскіх мусульман — кліент іранцаў. Калі выбіраць паміж ЦРУ і іранцамі, яны па-любому выберуць іранцаў.}}
Да канца вайны апытанні паказалі, што больш за 86% баснійскіх мусульман называлі галоўным сябрам Босніі менавіта Іран<ref>{{Cite web|url=www.worldaffairsjournal.org/article/iran-balkans-history-and-forecast|title=Iran in the Balkans: A History and a Forecast|archive-url=https://web.archive.org/web/20161129064421/www.worldaffairsjournal.org/article/iran-balkans-history-and-forecast|archive-date=2016-11-29|access-date=2015-02-23|url-status=dead}}</ref>.

У ЗША сцвярджаюць таксама, што баснійскаму ўраду дапамагалі некалькі сотняў салдат з [[Корпус Вартавых Ісламскай рэвалюцыі|Корпуса Вартавых Ісламскай рэвалюцыі]]. Бліжэй да канца вайны ліванскія добраахвотнікі з «Хезбалы» сталі пераводзіцца з фронту ў тыл для аховы аб’ектаў або для сутычак з лёгка ўзброенымі праціўнікамі, паколькі навучаных салдат у баснійцаў хапала<ref>[http://www.usip.org/publications/dayton-implementation-train-and-equip-program United States Institute of Peace] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20150223183801/http://www.usip.org/publications/dayton-implementation-train-and-equip-program |date=23 лютага 2015 }}, Dayton Implementation: The Train and Equip Program, September 1997 | Special Report No. 25</ref>.

== У харвацкіх фармаваннях ==
Асноўнымі сіламі, якія прадстаўлялі Харватыю ў канфлікце, былі [[Узброеныя сілы Харватыі|Армія Харватыі]] і [[Харвацкі савет абароны]]. Сярод іх было даволі шмат замежных камбатантаў, якія прытрымліваліся каталіцкага або [[Пратэстанцтва|пратэстанцкага]] веравызнання. Некаторыя змагаліся як найміты і атрымлівалі сумы ў памеры некалькіх тысяч [[Долар ЗША|долараў ЗША]]<ref>[http://www.srpska.ru/article.php?nid=12173 История рассудит, кто интернационалисты, а кто - наёмники] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20150223012029/http://www.srpska.ru/article.php?nid=12173 |date=23 лютага 2015 }} {{ref-ru}}</ref>, аднак пераважная частка ваенных авантурыстаў была апантаная ідэямі [[неанацызм]]у, [[Белы нацыяналізм|белага нацыяналізму]], [[антыкамунізм]]у і каталіцкага [[клерыкалізм]]у. Афіцыйна ў перыяд з 1991 па 1995 год у Харватыі пабываў як мінімум 481 замежны добраахвотнік. Паводле сцвярджэнняў былога неанацыста [[Інга Хасельбах]]а ў кнізе «Экс-фюрэр», у шэрагах харвацкіх воінскіх фарміраванняў ваявала вельмі шмат неанацыстаў, якія праходзілі ваенную падрыхтоўку ў нямецкіх ваенных лагерах. Сярод удзельнікаў баявых дзеянняў былі грамадзяне [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]], [[Германія|Германіі]], [[Францыя|Францыі]], [[Аўстрыя|Аўстрыі]], [[Канада|Канады]], [[Іспанія|Іспаніі]], [[Італія|Італіі]], [[Нідэрланды|Нідэрландаў]], ЗША, [[Ірландыя|Ірландыі]], [[Польшча|Польшчы]], [[Аўстралія|Аўстраліі]], [[Новая Зеландыя|Новай Зеландыі]], [[Венгрыя|Венгрыі]], [[Нарвегія|Нарвегіі]], [[Швецыя|Швецыі]], [[Чэхія|Чэхіі]], [[Славакія|Славакіі]], [[Балгарыя|Балгарыі]], [[Данія|Даніі]], [[Фінляндыя|Фінляндыі]] і [[Постсавецкая прастора|краін былога СССР]]<ref>{{Cite web|lang=en|url=http://www.croatia.org/crown/articles/9991/1/481-foreign-volunteers-from-35-countries-defended-croatia-in-1991-1995.html|title=481 foreign volunteers from 35 countries defended Croatia in 1991-1995|date=2010-07-24|publisher=Croatia.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20170103003510/http://www.croatia.org/crown/articles/9991/1/481-foreign-volunteers-from-35-countries-defended-croatia-in-1991-1995.html|archive-date=2017-01-03|access-date=2017-01-02|url-status=live}}</ref>.

У арміі Харватыі спецыяльна для замежнікаў створана [[103-я інтэрнацыянальная пяхотная брыгада]]. У складзе фарміравання дзейнічалі італьянскі батальён імя Гарыбальдзі<ref name="niod">{{Cite web|url=http://discovery.ucl.ac.uk/37544/|title=Srebrenica - a 'safe' area|date=2002-04-10|publisher=Netherlands Institute for War Documentation|archive-url=https://web.archive.org/web/20130928064640/http://discovery.ucl.ac.uk/37544/|archive-date=2013-09-28|access-date=2010-02-17|url-status=dead}}</ref> і французскі атрад<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://reflexes.samizdat.net/spip.php?article290|title=アーカイブされたコピー|archive-url=https://web.archive.org/web/20130921082128/http://reflexes.samizdat.net/spip.php?article290|archive-date=2013-09-21|access-date=2013-10-27}}</ref>. Многія байцы праходзілі калісьці службу ў [[Французскі Замежны легіён|Французскім Замежным легіёне]]<ref>{{Cite web|url=http://www.croatia.org/crown/articles/9991/1/481-foreign-volunteers-from-35-countries-defended-Croatia-in-1991-1995.html|title=481 foreign volunteers from 35 countries defended Croatia in 1991-1995|archive-url=https://web.archive.org/web/20150629192009/http://www.croatia.org/crown/articles/9991/1/481-foreign-volunteers-from-35-countries-defended-Croatia-in-1991-1995.html|archive-date=2015-06-29|access-date=2015-06-22|url-status=live}}</ref>.

За харвацкія войскі змагаліся таксама і [[Албанія|албанскія]] найміты. Яны спрабавалі дамагчыся выгнання сербскага насельніцтва з Босніі і Харватыі і, скарыстаўшыся палітычнай блытанінай унутры Саюзнай Югаславіі, дамагчыся сепарацыі [[Косава і Мятохія|Косава і Мятохіі]]. Сярод вядомых албанцаў, якія ваявалі ў Харватыі, вылучаюцца [[Агім Чэку]] і [[Рахім Адэмі]]. Вялікую дапамогу аказвалі неанацысты з Германіі і Аўстрыі, якія змагаліся ў шэрагах [[Харвацкія абарончыя сілы|Харвацкіх абарончых сіл]]. Таксама на баку харватаў змагаліся ўкраінскія нацыяналісты з ваенізаванай арганізацыі [[УНА-УНСО]]<ref>[https://www.ualberta.ca/~khineiko/NG_97_99/1149381.htm Украинских экстремистов по-прежнему притягивает Кавказ] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160304202958/https://www.ualberta.ca/~khineiko/NG_97_99/1149381.htm |date=4 сакавіка 2016 }} {{Ref-ru}}</ref><ref>Поликарпов М. Русская сотня. Наши в Сербии. — М.: ЭКСМО, 2000.</ref> і неанацысты з краін былога СССР (у тым ліку і [[Расія|Расіі]])<ref>[https://www.sovsekretno.ru/articles/id/5536/ Бердичевский вервольф] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181211010224/https://www.sovsekretno.ru/articles/id/5536/ |date=11 снежня 2018 }} {{Ref-ru}}</ref>.

Адным з самых дзіўных замежных байцоў харвацкіх сіл быў [[Ліберыя|ліберыец]] [[Джэкі Арклеў]]. У дзяцінстве ён быў усыноўлены шведскай сям’ёй і неверагодным чынам стаў заўзятым неанацыстам. У 1990-я гады Арклеў прыбыў у Харватыю. У «гарачай кропцы» баец стаў служыць у адным з ваенізаваных фарміраванняў на ахове канцлагераў Геліядрам і Дрэтэль, дзе ўтрымліваліся палонныя баснійскія грамадзянскія асобы<ref name="karli">{{Cite web|lang=hr|url=http://www.nacional.hr/articles/view/29027/|title=Šveđanin priznao krivnju za ratne zločine u BiH|first=Sina|last=Karli|date=2006-11-11|publisher=Nacional (weekly)|archive-url=https://www.webcitation.org/68ofaOrj8?url=http://www.nacional.hr/clanak/29027/svedanin-priznao-krivnju-za-ratne-zlocine-u-bih|archive-date=2012-06-30|access-date=2010-02-17}}</ref>. У 1995 годзе замежніка прысудзілі ў Сараеве да 13 гадоў турмы. Пасля экстрадыцыі ў [[Швецыя|Швецыю]] Арклеў быў цалкам апраўданы, аднак пасля паўторнага разгляду справы ён быў прысуджаны да пажыццёвага пазбаўлення волі<ref>[http://www.kommersant.ru/doc/1597192 10 самых знаменитых наемников] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20150223192002/http://www.kommersant.ru/doc/1597192 |date=23 лютага 2015 }} {{Ref-ru}}</ref>.

== У сербскіх фарміраваннях ==
Баснійскія сербы атрымалі падтрымку [[Славяне|славянскіх]] і праваслаўных добраахвотнікаў з шэрагу краін, уключаючы Расію. На думку заходніх даследчыкаў, усяго на баку баснійскіх сербаў ваявала да 4000 [[Рускія добраахвотніцкія атрады ў Югаславіі|камбатантаў з Расіі]], [[Украіна|Украіны]], [[Грэцыя|Грэцыі]], [[Румынія|Румыніі]], [[Балгарыя|Балгарыі]] і іншых<ref name="yo">Dr N Thomas & K Mikulan. The Yugoslav Wars (2). Bosnia, Kosovo and Macedonia 1992—2001. — Osprey publishing, 2006. — ISBN 1-84176-964-9.</ref>{{Rp|13}}.

Найбольш значную ролю згулялі рускія добраахвотніцкія атрады (РДА).

У верасні 1992 года ў горадзе Трэбінье ва Усходняй Герцагавіне быў створаны першы атрад рускіх добраахвотнікаў у Босніі, які налічваў 10 байцоў<ref name="autogenerated5">{{Cite web|lang=ru|url=http://www.srpska.ru/article.php?nid=429&sq=&crypt=|title=Большая помощь маленьких отрядов|publisher=Српска.ру|archive-url=https://www.webcitation.org/6Bqx8rumq?url=http://www.srpska.ru/article.php?nid=429|archive-date=2012-11-01|access-date=2012-09-26|url-status=live}}</ref>. Узначаліў яго былы марскі пяхотнік Валерый Уласенка<ref name="yo"/>{{Rp|13}}. Ён ваяваў супраць арміі баснійскіх харватаў і падраздзяленняў рэгулярнай харвацкай арміі на працягу верасня—снежня<ref name="autogenerated2"/>. Ядро атрада склалі [[Санкт-Пецярбург|пецярбуржцы]]. Фарміраванне дзейнічала ў складзе зводнага серба-рускага падраздзялення. Напрыканцы 1992 года РДА-1 спыніў сваё існаванне<ref name="autogenerated2" />.

1 лістапада 1992 года ў [[Вішаград]]зе ўзнік РДА-2, які атрымаў з-за [[манархізм|манархічных перакананняў]] некалькіх яго ўдзельнікаў мянушку «Царскія ваўкі». Камандзірам стаў ветэран [[Прыднястроўскі канфлікт|Прыднястроўскай вайны]] 27-гадовы Аляксандр Мухараў, намеснікам — [[Ігар Іванавіч Стралкоў|Ігар Гіркін]]. 28 студзеня 1993 года асноўная частка «Царскіх ваўкоў» перадыслакавалася ў Прыбой. Там падраздзяленне паспяхова ваявала каля двух месяцаў. Затым, 27 сакавіка, рускія з’ехалі на заходнюю ўскраіну Сараева, у Іліджу. У жніўні 1993 года РДА-2 спыніў сваё існаванне, яго сцяг быў здадзены ў Храм Святой Тройцы ў [[Бялград]]зе<ref name="autogenerated2"/>.

Увосень 1993 года быў створаны РДА-3, складзены з ветэранаў і новых добраахвотнікаў<ref name="autogenerated2">{{Cite web|lang=ru|url=http://www.srpska.ru/article.php?nid=413&sq=&crypt=|title=Кто они ? Добровольцы|publisher=Српска.ру|archive-url=https://www.webcitation.org/6BqxGU5fS?url=http://www.srpska.ru/article.php?nid=413|archive-date=2012-11-01|access-date=2012-09-26|url-status=live}}</ref>. На чале атрада ў лістападзе таго ж года ўстаў былы прапаршчык марской пяхоты і ветэран баявых дзеянняў у [[Абхазія|Абхазіі]] 39-гадовы Аляксандр Шкрабаў<ref name="yo"/>{{Rp|13}}. Падраздзяленне грунтавалася на паўднёва-ўсходняй ускраіне Сараева, уваходзячы ў склад [[Новасараеўскі чэтнічны атрад|Новасараеўскага чатніцкага атрада]], якім камандаваў ваявода [[Лаўка Алексіч]]<ref name="autogenerated2" />.

Увосень 1994 года значная частка расійскіх добраахвотнікаў улілася ў 4-ы разведвальна-дыверсантскі атрад Сараеўска-Раманійскага корпуса, больш вядомы як «[[Белыя ваўкі (ваеннае падраздзяленне)|Белыя ваўкі]]». У складзе атрада замежныя баевікі прынялі ўдзел у вялікай колькасці аперацый у Сараеве і яго ваколіцах. Пасля падпісання Дэйтанскіх пагадненняў і заканчэння вайны многія добраахвотнікі вярнуліся на радзіму<ref name="autogenerated2"/>.

У 2013 годзе ўрад Рэспублікі Сербскай прыняў рашэнне пасмяротна ўзнагародзіць [[Ордэн Мілаша Абіліча|Ордэнам Мілаша Абіліча]] 29 добраахвотнікаў з былога СССР<ref>{{Cite web|lang=ru|url=http://www.srpska.ru/article.php?nid=21374&sq=19&crypt=|title=Республика Сербская посмертно наградит русских добровольцев|publisher=Српска.ру|archive-url=https://web.archive.org/web/20170904103115/http://www.srpska.ru/article.php?nid=21374&sq=19&crypt=|archive-date=2017-09-04|access-date=2015-01-11|url-status=live}}</ref>.

З іншых замежных добраахвотнікаў вылучаюцца грэкі, чыё падраздзяленне [[Грэчаская добраахвотніцкая гвардыя]] колькасцю каля 100 чалавек аказвала актыўную дапамогу сербам у баях ва Усходняй Босніі, у прыватнасці за Срэбраніцу. Гэта ж падраздзяленне абвінавачваецца ў тым, што менавіта яно актыўна ўдзельнічала ў [[Разня ў Срэбраніцы|разні несербскага насельніцтва ў горадзе]]<ref name="smith">{{Cite web|url=http://observer.guardian.co.uk/milosevic/story/0,,868869,00.html|title=Greece faces shame of role in Serb massacre|first=Helena|last=Smith|date=2003-01-05|publisher=[[The Guardian]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20200802130429/http://observer.guardian.co.uk/milosevic/story/0,,868869,00.html|archive-date=2020-08-02|access-date=2010-02-17|url-status=live}}</ref><ref name="koknar">{{Cite web|url=http://www.bosnia.org.uk/news/news_body.cfm?newsid=1766|title=The Kontraktniki : Russian mercenaries at war in the Balkans|first=Ali M.|last=Koknar|date=2003-07-14|publisher=Bosnian Institute|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304083455/http://www.bosnia.org.uk/news/news_body.cfm?newsid=1766|archive-date=2016-03-04|access-date=2010-02-17|url-status=dead}}</ref>. У грэчаскай добраахвотніцкай гвардыі служылі праваслаўныя, аднак дапамогу сербам аказвалі і радыкальныя нацыяналісты з арганізацыі «Хрысі Аўгі», якія прытрымліваліся язычніцкіх вераванняў. Таксама лічыцца, што на дапамогу сербам прыбывалі польскія нацыяналісты з рухаў «[[Нацыянальна-радыкальны лагер (1993)|Нацыянальна-радыкальны лагер]]» і «[[Нацыянальнае адраджэнне Польшчы]]». У маі 1995 года [[Герцагавінскі корпус]] нават паспеў сфармаваць інтэрбрыгаду ва Усходняй Босніі, якая налічвала ад 150 да 600 чалавек<ref name="granic">{{Cite web|url=http://www.un.org/documents/ga/docs/50/plenary/a50-390add1.htm|title=Letter dated 30 June 1995 from the Deputy Prime Minister and Minister for Foreign Affairs of the Republic of Croatia addressed to the Special Rapporteur of the Commission on Human Rights on the question of the use of mercenaries|first=Mate|last=Granić|date=1995-06-30|publisher=UN|archive-url=https://web.archive.org/web/20121025101824/http://www.un.org/documents/ga/docs/50/plenary/a50-390add1.htm|archive-date=2012-10-25|access-date=2010-02-17|url-status=live}}</ref>.

== Заўвагі ==
{{Reflist|2|refs=<ref name=LATimes2001-02-17>{{cite news|url= http://articles.latimes.com/2001/oct/07/news/mn-54505 |title= Bosnia Seen as Hospitable Base and Sanctuary for Terrorists |last1=Pyes |first1=Craig |last2=Meyer |first2=Josh |date=2001-10-07 |publisher = [[Los Angeles Times]] |accessdate=2010-02-17 |archivedate = 2008-10-25 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20081025010859/http://articles.latimes.com/2001/oct/07/news/mn-54505 | url-status = live | quote = Hundreds of foreign Islamic extremists who became Bosnian citizens after battling Serbian and Croatian forces present a potential terrorist threat to Europe and the United States, according to a classified U.S. State Department report and interviews with international military and intelligence sources.}}</ref>}}
{{югаслаўскія войны}}

[[Катэгорыя:Баснійская вайна]]
[[Катэгорыя:Найміты ў войнах]]
[[Катэгорыя:Старонкі з недагледжанымі перакладамі]]