Змрочныя прамяні

Змрочныя прамяні — назва прамянёў сонечнага святла, якія праходзяць праз прамежкі ў аблоках або праз іншыя аб’екты і фармуюць бачныя «светлавыя слупы» ці «хвалі». Змрочныя прамяні з’яўляюцца бачнымі дзякуючы таму, што вобласць прасторы з асветленых Сонцам паветрам выразна аддзелена ад зацененай прасторы. Змрочныя прамяні па сваёй прыродзе і візуальна вельмі падобныя да процізмрочных прамянёў (англ.: anticrepuscular rays), але ў адрозненне ад іх бачныя з боку Сонца і візуальна «выходзяць» з адной кропкі.

Апісанне

Сонечныя прамяні распаўсюджваюцца па прамых лініях, аднак з-за праекцыі гэтых ліній на зямную сферу яны выглядаюць як выгнутыя дугі. Такім чынам, просталінейныя змрочныя прамяні, якія зыходзяць ад Сонца, могуць паўторна сыходзіцца ў процісонечнам пункце (англ.: antisolar point) і ўтвараць процізмрочныя прамяні. Такім чынам, змрочныя і процізмрочныя прамяні маюць адну і тую ж прыроду ўзнікнення. Яны бачныя дзякуючы розным хімічным злучэнням, прысутным у атмасферы. Дзякуючы дыфракцыі, адбітку і рассейванню гэтыя хімічныя злучэнні робяць змрочныя і процізмрочныя прамяні бачнымі чалавечаму воку.

Змрочныя прамяні звычайна маюць чырвонае або жоўтае адценне, паколькі хімічныя рэчывы ў атмасферы рассейваюць караткахвалевыя прамяні (сіні і зялёны колер) нашмат лепш, чым даўгахвалевыя (чырвоны і жоўты колер).

Найбольш часта змрочныя прамяні ўзнікаюць пры частковым скрыжаванні сонечных прамянёў некаторых перашкод, такіх як аблокі, горныя вяршыні або лістота дрэў. Ёсць тры першасныя формы змрочныя прамянёў:

Прамяні святла, якія пранікаюць праз адтуліны (прасветы) у нізкіх аблоках. Таксама вядомыя як «Лесвіца Якава».
Пучкі святла (англ.: Beams of light), якія адхіляюцца ззаду аблокаў.
Бледныя, ружаватыя або чырванаватыя прамяні, якія зыходзяць з пункту ніжэй гарызонту. Яны часта памылкова прымаюцца за светлавыя (сонечныя) слупы (англ.: light pillars).

У некаторых выпадках прамяні другой і трэцяй формы могуць сысціся ў адну кропку і стварыць процізмрочныя прамяні.

Змрочныя прамяні таксама часам могуць быць бачнымі з-пад вады, асабліва ў арктычных абласцях, дзякуючы ледзяным таросам і расколінам у лёдзе.

Галерэя

Змрочныя прамяні на Telstra Tower, Канбера
Лясныя змрочныя прамяні ў Golden Gate Park
Змрочныя прамяні ў Елаўстонскім нацыянальным парку
Месяцавыя змрочныя прамяні
Змрочныя прамяні і іх адлюстраванне на возеры Мэлард ў парку Залатыя вароты ў Сан-Францыска
Змрочныя прамяні ў тумане

Гл. таксама

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Змрочныя прамяні
http://www.atoptics.co.uk/ Sunrays — змрочныя прамяні, тлумачэнні і малюнкі
Дэталёвае тлумачэнне ўтварэння змрочных прамянёў Архівавана 5 снежня 2008.
Сумеречные лучи (нявызн.)(недаступная спасылка). Астронет. Архівавана з першакрыніцы 28 лістапада 2010. Праверана 11 студзеня 2010.
Сумеречные лучи над Ютой (нявызн.)(недаступная спасылка). Астронет (31 жніўня 2005). Архівавана з першакрыніцы 21 студзеня 2010. Праверана 11 студзеня 2010.
Энцыклапедыя Кальера. Атмасфера: аптычныя з'явы (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 22 сакавіка 2012. Праверана 11 студзеня 2010.