Прагляд зыходнага тэксту старонкі Золачыў (Львоўская вобласць)

{{значэнні2|Золачыў}}
{{НП-Украіна
|статус                = Горад
|беларуская назва      = Золачыў
|арыгінальная назва    = Золочів
|падначаленне          = 
|герб                  = Coat of arms Zolochiv.svg
|сцяг                  = Zolochiv prapor.png
|шырыня герба          = 
|шырыня сцяга          = 
|выява                 = Золочев. Успенский костел..jpg
|подпіс                = Успенскі касцёл у Золачыві
|lat =
|long =
 |lat_dir = N|lat_deg = 49|lat_min = 48|lat_sec = 22
 |lon_dir = E|lon_deg = 24|lon_min = 53|lon_sec = 47
 |CoordAddon           = 
 |CoordScale           = 
|памер карты краіны    = 
|памер карты рэгіёна   = 
|памер карты раёна     = 
|вобласць              = Львоўская вобласць
|вобласць у табліцы    = Львоўская вобласць{{!}}Львоўская
|від раёна             = 
|раён                  = Золачыўскі раён
|раён у табліцы        = Золачыўскі раён (Львоўская вобласць){{!}}Золачыўскі
|карта краіны          = 
|карта рэгіёна         = 
|карта раёна           = 
|унутранае дзяленне    = 
|від главы             = 
|глава                 = 
|першае згадванне      = 1424
|ранейшыя імёны        = 
|статус з              = 1523
|плошча                = 11,64
|від вышыні            = 
|вышыня цэнтра НП      = 
|афіцыйная мова        = 
|афіцыйная мова-ref    = 
|насельніцтва          = 24 300
|год перапісу          = 2017
|шчыльнасць            = 
|нацыянальны склад     = 
|канфесійны склад      = 
|часавы пояс           = 
|DST                   = 
|тэлефонны код         = +380-3265
|паштовы індэкс        = 80700
|паштовыя індэксы      = 
|аўтамабільны код      = ВС
|від ідэнтыфікатара    = 
|лічбавы ідэнтыфікатар = 
|катэгорыя ў Commons   = 
|сайт                  = 
|мова сайта            = 
|мова сайта 2          = 
|мова сайта 3          = 
|мова сайта 4          = 
|мова сайта 5          = 
|add1n                 = 
|add1                  = 
|add2n                 = 
|add2                  = 
|add3n                 = 
|add3                  = 
}}
'''Золачыў'''<ref name="ТКП">{{ТКП-Украіна}}</ref> ({{lang-uk|Золочів}}) — горад раённага значэння [[Золачыўскі раён (Львоўская вобласць)|Золачыўскага раёна]] [[Львоўская вобласць|Львоўскай вобласці]] [[Украіна|Украіны]], раённы цэнтр.

== Геаграфія ==
Горад размешчаны ў 64 км на ўсход ад Львова на трасе [[Львоў]] — [[Цярнопаль]] — [[Умань]].

== Гісторыя ==
Час заснавання горада і паходжанне назвы згубіліся ў стагоддзях. У часы [[Кіеўская Русь|Кіеўскай Русі]] на месцы сёняшняга горада існавала легендарнае паселішча Радзечэ, якое было разбурана ў выніку варожых набегаў ў пачатку XIII ст. Жыхары, якія засталіся жывыя, пахаваліся ў навакольных балотах. Там яны будавалі жыллё, перасоўваліся ж, пракладваючы шлях з дапамогай убітых у балота дубовых паль. У пачатку XX ст. у горадзе пракладвалі водаправод і знайшлі такія старажытныя «сцежкі», закансерваваныя ў тарфяніку.

Першае пісьмовае згадванне аб горадзе, знойдзенае ў архіўных дакументах у апошні час — 1423 год. Тады горад перайшоў ад Кярдэяў (вядомы ў [[Галічына|Галічыне]] [[Баяры|баярскі род]]) да Яна Менжыка з Дамбровай. У 1427 г., у часы баярскага кіравання, за горад вялася судовая цяжба ў сям’і Шчэчонаў. З тых часоў застаўся ў горадзе так званы Золачыўскі двор — дом ўладальніка горада, выкладзены з каменя, які больш вядомы як дом ўбогіх XVII ст. Менавіта тады двор быў перададзены парафіяльнаму касцёлу для апекі над убогімі.

У 1443 г. кароль [[Уладзіслаў III Варненчык]] выдаў грамату прыдворнаму Міхалу «з Бучача» (Бучацкаму) герба Абданк, у якой яму прызначаліся 100 грыўняў.

У XV—XVI ст. горад жыве традыцыйным гарадскім жыццём сярэднявечча. На працягу гэтага гістарычнага перыяду горад паспяхова развіваецца, нягледзячы на шматлікія татарскія набегі. Ён быў акружаны валам, ровам, дадаткова абаронены крэпасцю на ўзгорку. Як уладальнікі Золачыва падпісваліся сыны львоўскага кашталяна Яна з Сенна і Алеска: «Ян Алеска, Сенна, Золочева» — каштэлян малагоскі, падкаморы сандамірскі. 17 чэрвеня 1522 г. кароль [[Жыгімонт I Стары|Жыгімонт i Стары]] ў [[Вільнюс|Вільні]] выдаў распараджэнне, згодна з якім львоўскі стараста Станіслаў Хадэцкі павінен быў заняць маёнткі адлучанага ад касцёла Станіслава Малагоскага (Сененскага). У 1523 г. горад атрымлівае [[Магдэбургскае права]] па спрыянню ўладальніка — Станіслава Сененскага (Малагоскага). Зручнае размяшчэнне спрыяе развіццю гандлю і рамёстваў.

Сапраўдным залатым часам для горада былі XVII — пачатак XVIII стагоддзяў — пасля пераходу правоў уласнасці на горад да сям’і Сабескіх. У горадзе будуецца новы замак, закладваюцца манастыры, цэрквы. У той час у горадзе былі дзве ўкраінскія цэрквы, парафіяльны касцёл, армянская царква, тры манастыры — два лацінскага абраду і кляштар [[Ордэн Базыльян|айцоў базыльянаў]].

Час унёс карэктывы ў гістарычны твар горада: ад старажытнасці засталася царква св. Мікалая на лініі былых абарончых валаў, з канца XVI ст., са слядамі абароннай архітэктуры, старым крыжам, каля храма, усталяваным на месцы алтара ранейшай царквы. Царква св. Мікалая заслугоўвае асаблівай увагі. Перабудова XVIII ст. пакінула аснову XVI ст., у інтэр’еры з’явіўся іканастас традыцыйнай тагачаснай працы львоўскіх майстроў, са спалучэннем разьбы, скульптуры, жывапісу, арыгінальным распяццем, што стаіць на зямным шары з прыкаванымі да яго Адамам і Евай. Іканастас, фундаваны канеўскім старастам Мікалаем Васілём Патоцкім, быў амаль цалкам знішчаны ў савецкія часы, у 2002—2003 гадах адноўлены са спалучэннем старых фрагментаў. Цікавым з’яўляецца адрэстаўраваны ў 2000 г. насценны роспіс царквы пачатку XX ст., аўтарам якога з’яўляецца львоўскі мастак Мадэст Сасенка (прадстаўнік неавізантыйскай плыні ва ўкраінскім мастацтве, стыпендыят мітрапаліта Андрэя Шаптыцкага). У савецкі час у царкве св. Мікалая быў атэістычны музей.

== Помнікі гісторыі і архітэктуры ==
* Касцёл Успення Найсвяцейшай Багародзіцы (сяр. XVIII ст.)
* Царква Уваскрэшання Хрыстова (пач. XVII ст.)
* Манастыр базыльянаў (сяр. XVI ст.)
* Царква св. Мікалая (XVI ст.)
* Храм Блажэннага Мікалая Чарнецкага (пач. XXI ст.)

== Замак ==
{{main|Золачыўскі замак}}
Золачыў з’яўляецца адным з нямногіх гарадоў, які можа пахваліцца старажытным замкам. Магутны абарончы замак з Кітайскім і Вялікім палацамі з’яўляецца ўнікальным помнікам архітэктуры першай паловы XVII ст. Пабудаваны ў пачатку XVII ст. па праекце невядомага італьянскага архітэктара і апошнім словам тагачаснай навукі, замак з’яўляецца узорам спалучэння абарончага і жылога прызначэння. Даследаванні апошніх гадоў адкрылі шмат цікавых старонак забытай гісторыі замка. Магутная, ідэальна правільная крэпасць, якую проста абыходзілі орды і арміі, паколькі нават добра падрыхтаванаму войску цяжка было яе здабыць, захавалася амаль цалкам (за выключэннем ўзбраення). Каменныя валы, бастыёны добра абараняюць на здзіўленне ўтульны двор. Вялікі жылы палац замка захаваў унутраныя камунікацыі — каналізацыю (6 ўнутраных туалетаў пачатку XVII ст.), рэшткі сеткі цеплазабеспячэння — печы, каміны. Цікавым з’яўляецца ўнутраная планіроўка жылых, парадных пакояў з гаспадарчымі пакоямі. Ва ўсёй занятай жылым палацам плошчай амаль 1000 м2 размешчаны падвалы-падзямеллі. Асаблівым упрыгожваннем замка з’яўляецца Кітайскі палац — адзіны ва Украіне і адзін з трох у Еўропе узораў «усходняй» архітэктуры. У ім спалучаюцца ўплывы ўсходняй культуры і мясцовыя традыцыі. Кітайскі палац з’яўляецца музеем ўсходніх культур у складзе Львоўскай галерэі мастацтваў.

== Галерэя ==
<center><gallery>
файл: Złoczów - Twierdza 02.JPG|Замак
файл: Житловий будинок.Фото.JPG|Цэнтр горада
файл: Вид города и замка в Золочёве.jpg|Горад і замак на малюнку ХІХ ст.
файл: Zoločiv, pohled z hradu.jpg|Панарама горада з замка
файл: Złoczów ( Polish) , Zolochiv (Ukrainian, Золочів) - panoramio.jpg|Бастыён
файл: Zolochiv1.jpg|Горад на старым фотаздымку
файл: Золочев. Храм Василианского монастыря..jpg|Царква Базылянскага кляштара

</gallery></center>

{{Зноскі}}{{Вонкавыя спасылкі}}{{Золачыўскі раён (Львоўская вобласць)}}
{{Львоўская вобласць}}

[[Катэгорыя:Гарады Львоўскай вобласці]]
[[Катэгорыя:Населеныя пункты Золачыўскага раёна (Львоўская вобласць)]]