Прагляд зыходнага тэксту старонкі Камандарм 1-га рангу

{{Іншыя значэнні|Камандарм}}
'''Камандарм 1-га рангу''' — персанальнае ваеннае званне (у сучаснай тэрміналогіі — [[воінскае званне]]) ваеннаслужачых начальніцкага складу ў [[Рабоча-сялянская Чырвоная армія|РСЧА]] [[Узброеныя Сілы СССР|УС СССР]].

Вышэй за [[Камандарм 2-га рангу|камандарма 2-га рангу]], ніжэй за [[Маршал Савецкага Саюза|Маршала Савецкага Саюза]].

== Гісторыя ==
Уведзена Пастановай [[Цэнтральны выканаўчы камітэт СССР|ЦВК СССР]] і [[Савет Народных Камісараў СССР|СНК СССР]] ад {{Дата|22|09|1935}} «'''Аб увядзенні персанальных ваенных званняў начальніцкага складу РСЧА'''». Выключана з пераліку персанальных воінскіх званняў (г. зн. больш не прысвойвалася) Указам Прэзідыума [[Вярхоўны Савет СССР|Вярхоўнага савета СССР]] ад {{Дата|07|05|1940}} «[http://ru.wikisource.org/wiki/Указ%20Президиума%20ВС%20СССР%20от%207.05.40%20об%20установлении%20воинских%20званий%20высшего%20командного%20состава%20Красной%20Армии Аб устанаўленні воінскіх званняў вышэйшага каманднага складу Чырвонай Арміі]», адбылося фактычнае скасаванне з увядзеннем [[генерал]]ьскіх званняў. Фармальна званне скасавана не было, але 7 мая 1940 года ўсім тром ваеннаслужачым, якія мелі персанальнае ваеннае званне камандарм 1-га рангу ([[Рыгор Іванавіч Кулік|Р. І. Кулік]], [[Сямён Канстанцінавіч Цімашэнка|С. К. Цімашэнка]], [[Барыс Міхайлавіч Шапашнікаў|Б. М. Шапашнікаў]]), было прысвоена воінскае званне вышэйшага каманднага складу — [[Маршал Савецкага Саюза]].
{| class="wikitable"
!Ведамства, [[Род войск|род войскаў]] (сіл)
!Адпаведнае званне / [[Воінская пасада|пасада]]
|-
! colspan="2" |У камандным складзе
|-
|[[Народны камісарыят унутраных спраў СССР]]
|[[Камісар дзяржаўнай бяспекі 1-га рангу]]<ref name="veremeev">Верамеев Ю. Г. ''Анатомия армии''. [http://army.armor.kiev.ua/titul/rus_7.shtml Таблицы воинских званий Русской Армии. Рабоче-Крестьянская Красная Армия 1935—1940 гг.]</ref>, уведзенае пастановай ЦВК і СНК СССР ад 7 кастрычніка 1935 года<br />(ваеннаслужачыя памежных і ўнутраных войскаў НКУС мелі воінскія званні, прынятыя ў РСЧА)<br />[[Галоўны дырэктар міліцыі]]
|-
|[[Ваенна-марскі флот СССР|Ваенна-Марскі Флот СССР]]
|[[Флагман флоту 1-га рангу]]
|-
! colspan="2" |У начальніцкім складзе
|-
|у ваенна-палітычным складзе ўсіх родаў войскаў (сіл)
|[[Армейскі камісар 1-га рангу]]
|}
Час існавання дадзенага персанальнага ваеннага звання супаў з масавымі [[Рэпрэсіі ў РСЧА (1937—1938)|рэпрэсіямі ў РСЧА]]. Такім чынам, усяго з дзевяці камандармаў 1-га рангу:

* [[Сяргей Сяргеевіч Каменеў|С. С. Каменеў]] — памёр у 1936 годзе да пачатку масавых рэпрэсій; пахаваны ў [[Некропаль у Крамлёўскай сцяны|Крамлёўскай сцяне]];
* за час рэпрэсій было расстраляна пяць:
** {{Дата|12|06|1937}} па «[[Справа Тухачэўскага|справе Тухачэўскага]]»
*** [[Іеранім Пятровіч Убарэвіч|І. П. Убарэвіч]]
*** [[Іона Эмануілавіч Якір|І. Э. Якір]]
** [[Іван Панфілавіч Бялоў|І. П. Бялоў]] — расстраляны 29 чэрвеня 1938 года;
** [[Іван Фёдаравіч Фядзько|І. Ф. Фядзько]] — расстраляны 26 лютага 1939 года;
** [[Міхаіл Пятровіч Фрыноўскі|М. П. Фрыноўскі]] — расстраляны 4 лютага 1940 года.
* прысвоена званне Маршал Савецкага Саюза траім ([[Барыс Міхайлавіч Шапашнікаў|Шапашнікаў]], [[Рыгор Іванавіч Кулік|Кулік]] і [[Сямён Канстанцінавіч Цімашэнка|Цімашэнка]]). Пасля Р. І. Кулік быў паніжаны ў званні да [[генерал-маёр]]а, у 1946 годзе арыштаваны і ў 1950 годзе расстраляны.

[[Файл:Yakir_Iona.jpg|справа|міні|272x272пкс|[[Камандуючы]] [[Войскі (фарміраванне)|войскамі]] [[Кіеўская ваенная акруга (СССР)|Кіеўскай ваеннай акругі]] камандарм 1-га рангу [[Іона Эмануілавіч Якір|І. Э. Якір]].]]

== Парадак прысваення і пазбаўлення звання ==
Для ваеннаслужачых каманднага і начальніцкага складу, якія мелі ваеннае званне [[камбрыг]] (і яму адпаведныя ваенныя званні) і вышэй, тэрмін выслугі ў ваенных званнях не ўстанаўліваўся. Прысвойванне гэтым ваеннаслужачым званняў камдываў і вышэйшых камандных званняў (і адпаведных ім ваенных званняў) ажыццяўлялася рашэннем Народнага Камісара Абароны СССР. Званнi камандарма 1-га і 2-га рангу, флагмана флоту 1-га і 2-га рангу, армейскага камісара 1-га і 2-га рангу (і ім адпаведныя) прысвайваліся пастановай Урада Саюза ССР па прадстаўленні Народнага Камісара Абароны Саюза ССР.

Зніжэнне ў званні дапускалася толькі ў выключных выпадках і толькі па асобай пастанове Урада Саюза ССР.

Пазбаўленне ваеннага звання камдыва і вышэй (і ім адпаведных) ажыццяўлялася па прысуду суда, зацверджанаму Урадам Саюза ССР.

== Знакі адрознення ==
[[Знак адрознення|Знакамі адрознення]] ваеннаслужачых, якія мелі персанальнае ваеннае званне камандарма 1-га рангу, былі чатыры цёмна-чырвоныя «[[ромб]]ы» і залацістая [[Зорка (знак адрознення)|зорачка]] ў [[пятліца]]х; на [[Гімнасцёрка|гімнасцёрцы]] зорачка адлюстроўвалася ў шэраг з ромбамі, на [[Шынель|шынялі]] — вышэй за іх. На рукаве вышэй за [[абшлаг]] меўся [[Шэўрон (знак адрознення)|шэўрон]]: шырокая залацістая паласа і залацістая зорка.<gallery>
Файл:Red Army 1935 collar big komandarm 1-go ranga.svg|[[Пятліца]] на [[Шынель|шынялі]].
Файл:Red Army ComArmy1 1940 col-v.png|[[Знак адрознення]] на пятліцах [[Гімнасцёрка|гімнасцёркі]].
Файл:RKKA 1935 chevron OF9a komandarm 1-go ranga.svg|[[Шэўрон (знак адрознення)|Шэўрон]] (нарукаўная нашыўка).
</gallery>

{{зноскі}}

== Спасылкі ==
* [http://opoccuu.com/ranks.htm Воинские и гражданские чины и звания в Российской империи, СССР и России и знаки их различия]
{{Бібліяінфармацыя}}
[[Катэгорыя:Воінскія званні Узброеных сіл СССР]]