Лашкар-э-Тойба

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

«Лашкар-э-Тойба» (Laskar-e-Toiba (LeT) — «Войска праведнікаў») — салафіцкая, джыхадская групоўка. Паўстала як баявое крыло арганізацыі Марказ Дауат-уль-Іршад" (Markaz ud-Dawa-wal-Irshad — Цэнтр вывучэння рэлігіі і сацыяльнага забеспячэння).

Стварэнне і дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Была заснавана Хавізам Мухамедам Саідам і Зафарам Ікбалам у афганскай правінцыі Кунар. Штаб-кватэра знаходзілася спачатку ў Мурыдцэ пад Лахорам (Пакістан), пасля тэрактаў 9.11 пераехала ў Музафарабад. Пасля таго, як дзейнасць «Марказ» забаранілі, змяніла назву на «Джамаат-ут-Дава», якая таксама прадстаўляла сябе як дабрачынная арганізацыя. Пасля нападаў на Мумбаі ў лістападзе 2008 гады яе дзейнасць таксама была забароненай.

Некаторыя крыніцы паказваюць на цесную сувязь «Лашкар-э-Тойба» з галоўнай пакістанскай спецслужбай ІСІ (службай міжведамаснай разведкі), якая склалася яшчэ ў 80-я гг, калі ІСІ трэніравала маджахедаў для супраціву прасавецкаму рэжыму ў Афганістане. Лічыцца, што ІСІ выкарыстала тэрарыстычную тактыку ў змаганні з Індыяй.

«Марказ Дауат-уль-Іршат», на базе якой існавала «Лашкар-э-Тойба», была сфарміравана ў 1989 годзе, пад уплывам Абдулы Азама — настаўніка Бен Ладэна. Сам бен Ладэн быў фінансавым донарам гэтай арганізацыі, і «Марказ» лічыцца пакістанскай версіяй «Аль-Каіды». Па звестках з шматлікіх крыніц, некалькі прыналежных яму будынкаў, размешчаных на тэрыторыі плошчай больш 190 акраў, у тым ліку і мячэць, былі падораныя бен Ладэнам (верагодна, праз пасрэдніка), і «Марказ» прымаў у сябе бен Ладэна ў 1992 г.

Байцы «Лашкар-э-Тойба» хаваюць свае сапраўдныя імёны, выкарыстаючы кунья (мянушкі). Бен Ладэна яны завуць «Шэйхам Абу Абдула». Байцы «Лашкар-э-Тойба» ніколі не голяцца і не стрыгуць валасы і выкарыстоўваюць рытуальныя забойствы, перарэзваючы горлы ахвярам. Паводле пакістанскай газеты The News, «Лашкар-э-Тойба» мае шэсць ваенных трэніравальных лагераў у Пакістане і Кашміры. Акрамя таго, у арганізацыі ёсць каля 2 200 ячэек.

Пасля тэрактаў 11 верасня «Лашкар-э-Тойба» была прызнаная ЗША тэрарыстычнай арганізацыяй у снежні 2001 г., іх рахункі ў ЗША былі замарожаныя, у тым ліку фонд al-Rashid Trust, які падтрымліваў групоўку. У студзені 2002 г. урад Пакістана забараніў «Лашкар-э-Тойба» і замарозіў яе сродкі ў якасці складовай часткі кампаніі прыгнечання ісламскіх экстрэмісцкіх груповак. Дзейнасць «Лашкар-э-Тойба» таксама забаронена ў Індыі, Вялікабрытаніі, краінах Еўрасаюза, Расіі і Аўстраліі. У 2005 годзе «Лашкар-э-Тойба» і JuD пашырылі свой уплыў у Кашміры пасля разбуральнага землетрасення, калі ўдзельнікі гэтых арганізацый першымі пачалі аказваць дапамогу насельніцтву.

Ідэалогія[правіць | правіць зыходнік]

Ідэалогія «Лашкар-э-Тойба» выходзіць за рамкі змагання за аддзяленне ад Індыі Джаму і Кашміра. Адна з праграмных брашур завецца «Чаму мы вядзем джыхад», і ў ёй гаворыцца і аб узнаўленні ісламскага кіравання ў некаторых частках Паўднёвай Азіі, Расіі і нават Кітая. Таксама яны выступаюць за аб’яднанне ўсіх рэгіёнаў, навакольных з Пакістанам, дзе пражываюць мусульмане. Заяўлялі, што будуць дапамагаць «Аль-Каідзе» і талібам супраць Паўночнага Альянсу і ЗША.

Кіраўнікі[правіць | правіць зыходнік]

  • Хавіз Мухамед Саід  — заснавальнік «Лашкар-э-Тойба», цяпер амір яе палітычнага крыла JuD.
  • Закі-ур-Рэхман Лахві — адзін з заснавальнікаў «Лашкар-э-Тойба». Быў вярхоўным камандуючым аперацыямі арганізацыі ў Кашміры і ўдзельнікам Генеральнай Рады LeT.

Юсуф Музаміл — лічыцца адным з арганізатараў нападу на Мумбаі.

Зарар Шах  — адзін з асноўных сувязных з пакістанскіх спецслужб ІСІ і кіраўнік па сувязях. Таксама называлі арганізатарам нападаў на Мумбаі. Лічыцца тым чалавекам, які звязваўся па тэлефоне з баявікамі і каардынаваў іх дзеянні. 10 снежня 2008 года арыштаваны ў Пакістане.

Мухамед Ашраф  — адказвае за фінансы групоўкі. Быў уключаны ЗША ў спіс фундатараў тэрарызму ў 2008 годзе, але яго прамой сувязі з мумбайскімі тэрактамі не ўсталявана. Па некаторых дадзеных, памёр у 2002 годзе ад хваробы (аднак доказаў не прадстаўлена).

Махмуд Махамед Ахмед Бахазід  — лідар арганізацыі ў Саудаўскай Аравіі і адзін з яе фінансістаў. Прамой сувязі з нападамі на Мумбаі не ўсталявана, але занесены ЗША ў ліст фундатараў тэрарызму.

Дзейнасць у Джаму і Кашміры[правіць | правіць зыходнік]

Па спосабу дзеяння гэта добра спланаваныя напады на сілы бяспекі і масавыя забойствы мірных жыхароў немусульман. Пасля Каргільскай вайны ў траўні-ліпені 1999 года (памежны ўзброены канфлікт паміж Індыяй і Пакістанам), калі пакістанскім войскам і паўстанцам, уключаючы LeT, прыйшлося адысці за кантрольную лінію, было вырашана ўжываць тактыку суіцыдальных нападаў малых груп федаінаў (па 2-5 чалавекі), якія нападалі бы на індыйскія сілы бяспекі і лагеры. Напрыклад, два федаіна напалі на базу сіл бяспекі ў Срынгары 26 сакавіка 2001 года і расстралялі чатырох індусаў да таго, як іх саміх застрэлілі. Акрамя гэтага, паўcтанцы з LeT нападалі на вёскі індусаў і сікхаў і забівалі жыхароў. Так толькі ў 1999 годзе LeT узяла адказнасць за 35 з 42 суіцыдальных нападаў, гэта прыцягнула да арганізацыі вялікую ўвагу. Арганізацыя нясе адказнасць за рэгулярныя акцыі супраць мірнага насельніцтва, такія як забойства 25 чалавек падчас вяселля ў Додзе (Джаму) у чэрвені 1998 года.

Рэформы арганізацыі[правіць | правіць зыходнік]

Пад ціскам пакістанскіх улад кіраўніцтва «Марказ» пачало рэформу арганізацыі. «Марказ» сцвярджала, што арганізацыя была ператвораная ў два незалежныя крылы. Адно (пад шыльдай партыі «Джамаат-ут-Дава») на чале з Хавізам Мухамедам Саідам займаецца прапаведніцкай дзейнасцю. А таксама кіруе бальніцамі, школамі, аказвае дапамогу насельніцтву пасля землетрасеннеаў. Іншае працягнула супраціўленне ў Кашміры пад кіраўніцтвам кашмірскага настаўніка Маўланы Абдулы Вахіда. Аднак нават пасля забароны ў 2002 годзе, як пісалі пакістанскія СМІ, LeT працягвала атрымліваць падтрымку ад ваенных афіцэраў і супрацоўнікаў ІСІ.

Хавіз Мухамед Саід, прафесар ісламу Тэхналагічнага ўніверсітэта ў Лахоры, стаў амірам партыі «Джамаат-ут-Дава». Пасля нападу на горад Калучак у маі 2002 гады (у індыйскім Кашміры), улады Пакістана арыштавалі яго і пратрымалі ў зняволенні амаль 11 месяцаў. Яшчэ раз яго арыштавалі ў 2006 годзе за падбухторванне да паўстання, неўзабаве вызвалілі па рашэнню Вярхоўнага суда да святога свята Рамадан. «Джамаат-ут-Дава» вяла ў той момант шырокую выдавецкую дзейнасць, друкавала тры часопісы і нават адзін часопіс для дзяцей.

Наступствы нападу на Мумбаі для групоўкі. У арганізацыі тэрактаў у Мумбаі індыйскія ўлады абвінавацілі LeT, а таксама «Джамаат-ут-Дава», якая была легальным прыкрыццём групоўкі.

7 снежня 2008 года пакістанскае войска пачало аперацыю супраць іх і накрыла цэнтр «Джамаат-ут-Дава» (ДУД) у Шавай Нулі, у 5 км ад Музаффарабада, сталіцы пакістанскага Кашміра. 20 членаў LeT былі арыштаваныя, у т.л. Закі-ур-Рэхман Лахві (Zaki-ur-Rehman Lakhvi), якога лічаць галоўным арганізатарам нападаў.

Пасля нападаў на Мумбаі ЗША, Савет Бяспекі ААН, а потым і Пакістан прызналі «Джамаат-ут-Дава» тэрарыстычнай арганізацыяй, замарозілі ўсе рахункі, улады Пакістана паабяцалі зачыніць усе іх офісы ў краіне. Тады ж у Лахоры пад хатні арышт на тры месяцы ўзялі заснавальніка «Лашкар-э-Тойба» Хавіза Мухамеда Саіда, які адмаўляў сваю прыналежнасць да тэрактаў, сцвярджаючы, што вядзе толькі прапаведніцкую дзейнасць. Акрамя Муххамеда Саіда, Рада бяспекі ААН прызнала яшчэ траіх лідараў LeT тэрарыстамі: гэта яе аператыўны кіраўнік Закі-ур-Рэхман Лахві (яго арыштавалі), Хаджы Мухаммад Ашраф (Haji Muhammad Ashraf), Махмуд Махаммад Ахмед Бахазік (Mahmoud Mohammad Ahmed Bahaziq). Ім замарозілі банкаўскія актывы, забаранілі выезд за мяжу.

Адказнасць за тэракты ўзяла на сябе раней невядомая арганізацыя «Дэкан муджахідзін», хоць індыйская паліцыя назвала «Лашкар-э-Тойбу» ў якасці арганізатара адразу ж пасля допыта адзінага захопленага жывым тэрарыста: Аджмаль Касаб сцвярджае, што прайшоў падрыхтоўку ў лагеры LeT у Пакістане. Тым не менш, «Лашкар-э-Тойба» адмаўляе сваё дачыненне да нападу на Мумбаі.

Акцыі[правіць | правіць зыходнік]

У снежні 2000 г. Ашфак Ахмед, тэрарыст-смяротнік з LeT, здзейсніў напад на Чырвоны форт, знак індыйскай незалежнасці ў Дэлі, забіўшы пры гэтым трох чалавек, сярод якіх быў адзін індыйскі ваенны. Пад час нападаў на аэрапорт у Срынагары ў студзені 2001 г. былі забіты пяць індыйцаў; пры нападзе на паліцэйскі ўчастак у гэтым жа горадзе загінула па меншай меры восем паліцыянтаў і яшчэ некалькі было паранена.

У красавіку 2001 г. пры нападзе на атрад індыйскіх сіл памежнай бяспекі былі забіты як мінімум чатыры чалавека.

Са снежня 2001 г. «Лашкар-э-Тойба» арганізавала шматлікія напады як на прадстаўнікоў індыйскіх сіл бяспекі ў Кашміры.

13 снежня 2001 гады байцы гэтай групоўкі атакавалі індыйскі парламент, што ледзь не справакавала ядзерную вайну паміж Індыяй і Пакістанам.

14 мая 2002 гады LeT (і арганізацыя, якая служыла яе шыльдай, групоўка аль-Мансура), як відаць, прынялі ўдзел у нападзе ў г. Калучак (індыйскі сектар Кашміра), аб'ектам якога былі як грамадзянскія асобы, так і індыйскія сілы бяспекі. У выніку гэтага нападу загінула больш 30 чалавек, 27 з якіх — грамадзянскія асобы (16 жанчын і дзяцей), паранена 48 чалавек, 35 з якіх былі грамадзянскімі асобамі. Урад Пакістана арыштаваў кіраўніка LeT Хафіза Махаммада Сайда, неўзабаве пасля гэтага нападу і пратрымаў яго ў зняволенні амаль 11 месяцаў.

Напад на Мумбаі[правіць | правіць зыходнік]

26 лістапада 2008 гады ўвечар група баевікоў правяла серыю скаардынаваных нападаў на фінансавую сталіцу Індыі Мумбаі. Тэрарысты былі ўзброеныя аўтаматычнай зброяй і гранатамі.

Індыйскія сілы бяспекі (National Security Guards) распачалі аперацыю па вызваленні заложнікаў «Чорны тарнада», якая працягвалася да 29 лістапада. 195 чалавек загінула, 293 атрымалі раненні.

У аперацыі па вызваленню былі задзейнічаны сілы Нацыянальнай гвардыі бяспекі (NSG), некалькі сотняў ваенных спецпназаўцаў і некалькі дзясяткаў спецназаўцаў з падраздзялення марскога спецназа MARCOS.

Асноўныя напады былі арганізаваны ў паўднёвай частцы горада. Баявікі атакавалі 9 аб'ектаў: чыгуначны вакзал, гатэлі «Тадж Махал Палас», «Аберой Трайдэнт», Кама Шпіталь, Нарыман-хаус (цэнтр хасідаў), Леапольд-кафэ, Метра-сінема, Каледж Св. Хаўера. Выбухі таксама адбыліся ў гарадскім порце, у доках Мазагаон. У прыгарадзе Віль Парле адбыўся выбух у таксі. У будынках баявікі адкрылі стральбу і захапілі заложнікаў. Да 28 лістапада ўсе будынкі, акрамя гатэля «Тадж-Махал», былі вызваленыя паліцыяй і сіламі бяспекі. Гатэль вызвалілі 29 лістапада.

Тэрарысты прыплылі ў Мумбаі з Карачы на катарах. Прычым 26 лістапада, калі два катары з групай гаварыўшых на ўрду мужчын прыплылі на востраў Калаба (Мумбаі), іх заўважылі мясцовыя рыбакі і паведамілі аб гэтым у паліцыю, але там не надалі інфармацыі вялікага значэння.

Чыгуначны вакзал быў атакаваны дзвюма баявікамі прыкладна ў 21.20 па мясцовым часе, аднаго з якіх — Аджмаля Касаба — потым захапілі жывым. Яны адкрылі агонь з АК-47, у выніку загінулі па меншай меры 10 чалавек. У гатэлі «Тадж-Махал» два тэрарысты спачатку адкрылі стральбу, а потым захапілі заложнікаў, уключаючы турыстаў з заходніх краін. У гатэлі «Аберой-Трайдэнт» у заложніках апынуліся каля 40 чалавек. У «Тадж-Махале» пасля адбылося шэсць выбухаў і адзін у «Аберое», гатэлі загарэліся. (У «Тадж-Махале» у той момант спыніліся члены дэлегацыі Еўрапарламента па міжнародным гандлі).

У першы дзень аперацыі загінуў шэф антытэрарыстычнага аддзела паліцыі Хемант Каркарэ, пры штурме лякарні «Кама». Пасля 2-х сутак выбухаў і перастрэлак будынкі былі вызваленыя. Самым апошнім вызвалілі «Тадж-Махал» 29 лістапада. Тэрарысты-ўдзельнікі нападу на Мумбаі

У выніку трох дзён баёў 9 тэрарыстаў былі забіты, 1 захоплены жывым. Усе баевікі былі вельмі маладымі. Камера на чыгуначнай станцыі зафіксавала ўсмешлівага юнака азіяцкага выгляду ў футболцы і з аўтаматам. Гэта быў Аджмаль Амір, другі тэрарыст — Ісмаіл Хан. Усім было каля 20 гадоў, былі апрануты ў джынсы і T-шоткі. Пазней паліцыя высветліла іх імёны:

Аджмаль Амір (Ajmal Amir) з Фарыдкота, Абу Ісмаіл Драпака Ісмаіл Хан (Abu Ismail Dera Ismail Khan) з Драпака Ісмаіл Хан, Хавіз Аршад (Hafiz Arshad) і Бабр Імран (Babr Imran) з Мултана, Джайвд (Javed) з Акары, Шааіб (Shoaib) з Наравала, Назін (Nazih) і Наср з Файзалабада, Абдул Рахман (Abdul Rahman) з Арыфваллы, Фахад Улла (Fahad Ullah) з Дыпалпур Талукі.

Два (Аджмаль Амір і Абу Ісмаіл) атакавалі чыгуначную станцыю, затым завалодалі паліцэйскім аўтамабілем каля Кама-шпіталя, расстраляўшы паліцыянтаў, і захапілі будынак «Метра-сінема», Каледж Св. Хаўера. Чацвёра тэрарыстаў напалі на «Тадж-Махал», 2 на гатэль «Аберой», 2 на «Нарыман-хаус».

Захоплены тэрарыст Аджмаль Амір (Mohammad Ajmal Amir Iman). Яго імя таксама мае варыянты: Азам Амір Касаб (Azam Amir Kasav), Аджмаль Амір Камаль (Ajmal Amir Kamal) і інш. На момант тэрактаў яму споўніўся 21 год, родам з Фарыкота, правінцыя Пенджаб, Пакістан. Быў адным з пяці дзяцей у беднай сям'і. Большасць жыхароў вёскі дрэнна адукаваныя і жывуць у галечы. На адным з будынкаў напісана: "Ідзіце на джыхад. «Марказ Дауат-уль-Іршаад» (бацькоўская арганізацыя LeT). Махамед хадзіў у школу да 13 гадоў, потым працаваў разам з братам у Лахоры, затым вярнуўся дадому. Пасля сваркі з бацькам у 2005 годзе з-за таго, што бацька не даў яму новай адзежы, пакінуў хату. Пасля быў замешаны ў рабаванні. У снежні 2007 года ў Равалпіндзі спрабаваў купіць зброю, дзе сустрэў чалавека з «Джамаат-ут-Дава», пасля размовы з якім вырашыў прайсці курс навучання ў LeT, які завяршыўся ў лагеры «Марказ Тойба». Існуюць таксама звесткі, што ён бегла гаварыў па-англійску. Паліцыя Мумбаі таксама заяўляла, што ён гаворыць на хіндзі. Падазраецца, што ён быў адным з 25 мужчын, што прайшлі навучанне марской справе, у лагеры Музаффарабаде ў пакістанскім Кашміры. Па некаторых звестках, Закі-ур-Рэхман Лахві (Zaki-ur-Rehman Lakhvi), адзін з кіраўнікоў LeT, прапаноўваў яго сям'і вялікую суму грошай за ўдзел у тэрактах. Пасля нападаў на Мумбаі сям'я пакінула сваю хату і схавалася ў невядомым кірунку.

Група з 25 чалавек мінула розныя этапы навучання:

  • псіхалагічная падрыхтоўка: на гэтым этапе распавядаецца аб «зверствах» індусаў, аб масавых забойствах мусульман у Джаму і Кашміры, а таксама прыгнятаннях мусульман у іншых рэгіёнах: Палесціна, Чачня.
  • Духоўная падрыхтоўка. Уключае цытаванне Карана і лекцыі аб узнагародзе за «джыхад», пад якім разумеецца ў т.л. самаахвяраванне праз самападрыў.
  • Базавы курс ваеннай падрыхтоўкі і тэрарыстычных метадаў.
  • Прадвінуты курс. Праводзіцца ў лагеры побач з Маншэрай. Уключае валоданне зброяй і выбуховымі рэчывамі. Праводзіўся пад кіраўніцтвам адстаўнікоў з пакістанскага войска, курсы выжывання.
  • Апошні. Навучанне ў маленькай групе навыкам марскога спецназа і навігацыі. Яго мінулі баявікі, адабраныя для нападу на Мумбаі. Іх таксама вучылі, як выжыць на моры, на сушы, як кантраляваць смагу і голад.

10 з гэтых 25 адабралі для місіі ў Мумбаі. Пасля допытаў Касаба паліцыя паведаміла, што баявікоў трэніравалі на працягу года адстаўныя афіцэры пакістанскага войска.

Аджмаля Аміра затрымалі, калі ён спрабаваў уцячы з горада. Ён прызнаўся, што спадарожнікавымі тэлефонамі, аўтаматамі, рэвальверамі, сухой садавіной і картамі мясцовасці іх забяспечыў куратар. Ён таксама прызнаўся, што гэта ён з Ісмаіл Ханам застрэлілі начальніка антытэрарыстычнага падраздзялення. Ён пацвердзіў, што раней спыняўся ў гатэлі «Тадж-Махал» ў нумары 630, дзе схавалі амуніцыю. У іх першапачатковыя планы ўваходзіла захапіць заходніх турыстаў, а мусульман адпусціць. 3 снежня паліцыя абясшкодзіла бомбу на чыгуначнай станцыі, месцазнаходжанне якой паказаў затрыманы баявік. Ён сказаў, што зрабіў усё гэта «дзеля Алаха».

«Нам сказалі, што наш вялікі брат Індыя так багаты, а мы паміраем ад галечы і голаду. Мой бацька ніколі не мог накарміць нас уволю. Мне было абяцана, калі яны пазнаюць, што я ажыццявіў аперацыю на 150 000 Rs, т.е. каля 4000 дол», — сказаў Касаб паліцыі. Таксама ён прасіў нікому не паведамляць, што ён выжыў, бо асцерагаўся, што людзі з «Лашкар-э-Тойба» заб'юць яго. Тэсты паказалі, што падчас нападу ён знаходзіўся пад моцным уздзеяннем наркотыкаў. Паліцыя высветліла падчас допытаў, што тэрарысты планавалі забіць па меншай меры 5 тысяч чалавек і цалкам разбурыць «Тадж-Махал» як знак Бамбея, а таксама падарваць фондавую біржу.

Арганізацыя нападу[правіць | правіць зыходнік]

Па дадзеных, якія патрапілі ў СМІ з мясцовай паліцыі, захоплены баявік Аджмаль Амір прызнаўся, што тэрарысты карысталіся дапамогай жыхароў Мумбаі. Яны выкарысталі тры індыйскія SIM-карты для тэлефонаў. У сувязі з гэтым былі арыштаваныя Таусіф Рэхман і Міхтар Ахмад, два індыйскія жыхары родам з Срынгара (Кашмір). Паліцыя згадвала Фахіма Ансары, аператыўніка з індыйскай LeT, арыштаванага ў лютым 2008 гады, які правёў разведку аб’ектаў для лістападаўскіх нападаў.

Зробленыя пазней тэсты крыві тэрарыстаў паказалі, што падчас нападаў яны знаходзіліся пад уздзеяннем ЛСД, і какаіну і гэта дазволіла ім заставацца бадзёрымі на працягу 50 гадзін. Таксама на месцы тэрактаў былі знойдзеныя шпрыцы. Акрамя таго, выяўленыя сведчанні ўжывання баявікамі стэроідаў.