Прагляд зыходнага тэксту старонкі Лідская раўніна

{{Раўніна
 |Тып                              = 
 |Назва                         = Лідская раўніна
  |Нацыянальная назва           = 
 |Выява                      = 
  |Подпіс                         = 
 |lat_dir = N|lat_deg = |lat_min = |lat_sec = 
 |lon_dir = E|lon_deg = |lon_min = |lon_sec = 
  |region                          = 
  |CoordScale                      = 
 |Размяшчэнне                     = {{Сцягафікацыя|Беларусь}}, {{Сцягафікацыя|Літва}}
 |Вышыня над узроўнем мора          = 150—200
 |Працягласць з поўначы на поўдзень = 50
 |Працягласць з захаду на ўсход = 125
 |Плошча                          = каля 4000
 |Рэкі                             = 
 |Азёры                            = 
 |Пазіцыйная карта 1              = 
 |Пазіцыйная карта 2              = 
}}
'''Лі́дская раўні́на''' ({{lang-lt|Lydos plynaukštė, Lydos lyguma}}) — фізіка-геаграфічны раён Заходне-Беларускай правінцыі, частка Паянямоння.

== Геаграфія ==
[[Файл:Лідская раўніна (2001).svg|thumb|Лідская раўніна на карце Беларусі.]]
Знаходзіцца на паўночным захадзе [[Беларусь|Беларусі]], у [[Воранаўскі раён|Воранаўскім]] і [[Іўеўскі раён|Іўеўскім]] раёнах, займае большую частку [[Лідскі раён|Лідскага]] і [[Шчучынскі раён|Шчучынскага]] раёнаў [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]]; на паўночным захадзе заходзіць на тэрыторыю [[Літва|Літвы]]. Плошча каля 4 тыс. км². Працягласць з паўднёвага захаду на паўночны ўсход 125&nbsp;км, з поўначы на поўдзень 50 км. Межамі служаць рачныя даліны [[Заходняя Бярэзіна|Бярэзіны]] на ўсходзе і [[Котра (рака)|Котры]] на захадзе, паўднёвая мяжа праходзіць па [[Нёманская нізіна|Нёманскай нізіне]]. На поўначы як асобны геамарфалагічны раён выдзяляецца [[Воранаўская раўніна]] ў Беларусі і адрозніваецца Эйшышская раўніна ({{lang-lt|Eišiškių plynaukštė}}) у Літве. Вышыні 150—200 м, ваганні адносных вышынь да 5 м{{sfn|Беларусь|1995}}.

== Геалогія ==
Лідская марэнная раўніна прымеркавана да паўночнай часткі [[Беларуская антэкліза|Беларускай антэклізы]]. Крышталічны фундамент перакрыты пародамі верхняга пратэразою, [[мелавы перыяд|мелу]], участкамі [[палеаген]]у, [[антрапаген]]у. У цэнтры, паблізу горада [[Іўе]], крышталічны фундамент знаходзіцца на глыбіні 20-30 м, а на ўсходзе, у межах [[Валожынскі грабен|Валожынскага грабена]], яго глыбіня дасягае 250 м. Адклады асадчнага чахла прадстаўлены мелам. У асобных месцах адзначаны палеагенавыя пяскі, а таксама пратэразойскія пяскі, гліны, алеўраліты. Магутнасць антрапагенавых парод у паніжэннях рэльефа дасягае 150—180 м, а на павышэннях скарачаецца да 100 м. У іх ліку пашыраны ледавіковыя і міжледавіковыя адклады беларускага (на поўначы), [[бярэзінскае зледзяненне|бярэзінскага]], [[дняпроўскае зледзяненне|дняпроўскага]] і [[сожскае зледзяненне|сожскага]] зледзяненняў, а ў некаторых месцах [[паазерскае зледзяненне|паазерскага]] часу. Сучасны рэльеф створаны сожскім ледавіком, значна перапрацаваны і зменены эразійна-дэнудацыйнымі працэсамі ў пасляледавіковы час.

Карысныя выкапні: [[торф]], гліны легкаплаўкія, [[мел]] і [[мергель]], пясчана-жвіровы матэрыял, будаўнічы пясок.

== Рэльеф ==
[[File:Лідская раўніна.jpg|thumb|Лідская раўніна на поўнач ад [[Ліда|Ліды]].]]
Лідская раўніна — спадзіста-хвалістая другасная марэнная раўніна, злёгку нахіленая на поўдзень, да даліны ракі [[Нёман]]. Складзеная валуннымі супескамі і суглінкамі, месцамі водна-ледавіковымі пяскамі, у паўднёвай частцы трапляюцца [[адорвень|адорвені]] [[мелавы перыяд|мелавых]], [[палеаген]]авых і [[неаген]]авых парод. Пераважаюць абсалютныя вышыні 150—200 м. Ваганні адносных вышыняў да 5 м. Паверхня ўскладненая сеткай лагчынаў сцёку, забалочанымі далінамі дробных рэчак і ручаёў, тэрмакарставымі западзінамі. На прыдалінных участках, дзе адносныя вышыні 10-15 м, рэльеф дробнаўвалісты. На водападзелах адзіночныя марэнныя ўзгоркі, радзей камы і озы. Ад г. [[Шчучын]] на паўночны ўсход да [[Ашмянскае ўзвышша|Ашмянскага ўзвышша]] цягнецца моцна дэнудаваная паласа асобных марэнных град і ўзгоркаў, выш. да 20 м. Паўночная частка тэрыторыі занята водна-ледавіковай раўнінай паазерскага і сожскага ўзросту. У вярхоўях [[Жыжма|Жыжмы]] выдзяляецца забалочаная азёрна-алювіяльная раўніна.

== Гідраграфія ==
[[Файл:Dzitva_River.JPG|thumb|[[Дзітва]].]]
Асноўныя рэкі: [[Гаўя (прыток Нёмана)|Гаўя]], [[Жыжма]], [[Дзітва]], [[Лебяда (рака)|Лебяда]] належаць да басейна [[Нёман]]а, [[Шальча]] — басейн Мяркіса. У вярхоўі Дзітвы знаходзіцца скразная даліна, якая злучае басейны Нёмана і [[Мяркіс]]а.

== Глебы і расліннасць ==
[[Файл:Даржы агаленне пяскоў.jpg|thumb|left|Агаленне магутных пяскоў каля в. [[Даржы]].]]
Пераважаюць дзярнова-падзолістыя слабаападзоленыя глебы на водна-ледавіковых і марэнных супесках, якія падсцілаюцца марэннымі суглінкамі (выкарыстоўваюцца пад ворныя землі), невялікімі ўчасткамі яны трапляюцца на магутных пясках (галоўным чынам занятыя лесам). Дзярновыя і [[дзярнова-падзолістыя забалочаныя глебы]], размешчаныя ў плоскіх паніжэннях і лагчынах сцёку, звычайна выкарыстоўваюцца як натуральныя сенажаці і пашы. Да далін рэк прымеркаваны [[тарфяна-балотныя глебы]].

Пад лесам 30 % тэрыторыі. Лясы хваёвыя лішайнікава-кусцікавыя і кусцікава-зеленамошныя, на паўночным усходзе, захадзе і поўдні трапляюцца шыракаліста-хвойныя, з прымессю дуба, граба, клёна, ясеня. Каля [[Шчучын]]а захаваўся значны масіў дубровы. На паніжэннях невялікія ўчасткі бярозавых і чорнаальховых лясоў.

Лугі пазапоймавыя нізінныя злакавыя і дробнаасаковыя.

[[Файл:Дакудаўскае балота.JPG|thumb|[[Дакудаўскае балота]].]]
Па далінах Гаўі і Дзітвы нізінныя разнатраўна-злакавыя і гіпнава-асаковыя балоты. Найбольшыя масівы: [[Дакудаўскае балота]] і [[Дзітвянскае балота]].

Пад ворывам 40 % тэрыторыі.

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Літаратура ==
* {{Крыніцы/БелЭн|9|Лідская раўніна|Кпіцунова Н.}}
* {{Крыніцы/ЭПБ|3|Лідская раўніна|Кпіцунова Н.}}
* Лідская раўніна // Геаграфія Беларусі: Энцыкл. даведнік. — Мн.: БелЭн, 1992. — С. 60.
* {{Крыніцы/Беларусь: энцыклапедычны даведнік (1995)|Лі́дская раўніна|425}}

{{Рэльеф Беларусі}}
{{Бібліяінфармацыя}}

[[Катэгорыя:Раўніны Беларусі]]
[[Катэгорыя:Рэльеф Літвы]]
[[Катэгорыя:Рэльеф Гродзенскай вобласці]]
[[Катэгорыя:Геаграфія Воранаўскага раёна]]
[[Катэгорыя:Геаграфія Іўеўскага раёна]]
[[Катэгорыя:Геаграфія Лідскага раёна]]
[[Катэгорыя:Геаграфія Шчучынскага раёна]]