Прагляд зыходнага тэксту старонкі Мокен

{{Этнічная група|
   group     = Мокен <br /> (''Mawken'')
 | image     = [[Выява:Moken kids.jpg|300px]]
 | caption   = <div style="background-color:#fee8ab">Дзеці<small> 
 | poptime   = 6800 (2017)
 | popplace  = {{Сцягафікацыя|М'янма}}, {{Сцягафікацыя|Тайланд}}
 | langs     = мокен
 | rels      = [[анімізм]], [[культ продкаў]], [[будызм]]
 | related   = [[Аранг-Лаўт]]
}}

'''Мо́кен''' (саманазва: ''Mawken'', {{lang-th|ชาวเล}}) — група [[аўстранезійцы|аўстранезійцаў]], карэнныя насельнікі [[Архіпелаг М’ёй|архіпелага М’ёй]] у [[М’янма|М’янме]] і ўзбярэжжа [[Андаманскае мора|Андаманскага мора]] ў [[Тайланд]]зе. З-за вандроўнага ладу жыцця ў [[лодка]]х іх часта называюць марскімі [[цыганы|цыганамі]] або марскімі качэўнікамі. Агульная колькасць (2017) — каля 6800 чал.<ref>[https://joshuaproject.net/people_groups/13769 Moken]</ref>

[[Выява:Sea Nomads distribution map.jpg|thumb|left|Рассяленне марскіх качэўнікаў на [[Паўднёва-Усходняя Азія|паўднёвым усходзе Азіі]]. <small><br />{{Legend|#e8bb9c|[[Аранг-Лаўт]]}}{{Legend|#86adfd|Мокен}}{{Legend|#88c885|[[Баджа]]}}</small>]]
Паходжанне мокен да канца не высветлена. У 2-й палове [[20 стагоддзе|XX]] ст. выказваліся думкі, што мокен нашчадкі старажытных [[Аўстралоідная раса|аўстралоідаў]] або маюць агульнае паходжанне з [[Аранг-Лаўт]]. Паводле вуснай традыцыі, з’явіліся на ўзбярэжжы Андаманскага мора ў [[сярэднявечча|сярэднявеччы]] па запрашэнні валадара [[Бірма|Бірмы]].

[[Генетыка|Генетычнае]] даследаванне, апублікаванае ў 2012 г.<ref>[https://academic.oup.com/mbe/article/29/11/3513/1158983#77836938 Evolutionary History of Continental Southeast Asians: “Early Train” Hypothesis Based on Genetic Analysis of Mitochondrial and Autosomal DNA Data]</ref>, паказала, што мокен найхутчэй паходзяць з болей паўднёвых раёнаў [[Паўднёва-Усходняя Азія|Паўднёва-Усходняй Азіі]]. У выніку [[эндагамія|эндагаміі]] іх генетычная спадчына вельмі аднастайная.

Мокен дзеляцца на тры родава-тэрытарыяльныя групы з асабістымі саманазвамі. У мінулым разглядаліся як частка Аранг-Лаўт, хаця не атаяснялі сябе з гэтым малакскім народам. Прынятая цяпер як агульная назва '''мокен''' належыць самай вялікай родава-тэрытарыяльнай групе.

Мокен традыцыйна жывуць у доўгіх лодках ''kabang''<ref>[http://indigenousboats.blogspot.com.by/2012/10/the-moken-kaban.html The Moken Kabang]</ref>, займаюцца [[рыбалоўства]]м, [[паляванне]]м і [[збіральніцтва]]м на беразе. У мінулым рубілі [[лес]], гандлявалі [[карал]]амі. Цяпер большасць аддае перавагу сталаму жыццю ў [[вёска]]х, якія будуюць на па́лях на беразе мора.

Вернікі захоўваюць [[Анімізм|анімістычныя]] традыцыі і [[культ продкаў]].

У 2005 годзе СМІ надавалі вялікую ўвагу астравам, дзе жывуць мокен, падчас аднаўлення пасля [[Землетрасенне ў Індыйскім акіяне ў 2004 годзе|цунамі 2004 года]] ў Паўднёва-Усходняй Азіі, калі загінулі сотні тысяч чалавек. Дзякуючы ведам пра мора мокен у гэты час выратавалі мноства людзей.<ref>{{cite news|url=http://www.cbsnews.com/stories/2005/03/18/60minutes/main681558.shtml|title=Sea Gypsies See Signs In The Waves|author=Leung,Rebecca|work=60 Minutes|publisher=CBS News|date=25 December 2005|accessdate=14 ліпеня 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131008181656/http://www.cbsnews.com/stories/2005/03/18/60minutes/main681558.shtml|archivedate=8 кастрычніка 2013|url-status=dead}}</ref>

{{зноскі}}

== Гл. таксама ==
* [[Аранг-Лаўт]]
* [[Баджа]]
* [[Сакалава#Везу|Везу]]

== Спасылкі ==
{{Commons|Category:Moken}}
* [http://islandsafarimergui.com/sea-gypsies-of-myanmar/ Sea Gypsies of Myanmar]
* [http://www.survivalinternational.org/galleries/moken-sea-gypsies ‘The ocean is our universe’]
* [http://mokenislands.com/moken-people/ The Moken People]
{{Бібліяінфармацыя}}

[[Катэгорыя:Народы Азіі]]
[[Катэгорыя:Народы Тайланда]]
[[Катэгорыя:Народы М’янмы]]
[[Катэгорыя:Аўстранезійцы]]