Міжнароднае таварыства свядомасці Крышны

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Храм Руху Харэ Крышна ў Індыі

Міжнароднае таварыства свядомасці Крышны (англ.: International Society for Krishna Consciousness, МТСК) таксама вядомае як Рух Харэ Крышна — індуісцкая вайшнаўская рэлігійная арганізацыя,[1][2][3][4][5][6] заснаваная ў 1966 годзе ў Нью-Ёрку Бхакціведантай Свамі Прабхупадай[1][7] з мэтай пропаведзі санатана-дхармы.[8]

Па сваім веравучэнні і духоўным практыкам Рух Харэ Крышна прыналежыць да манатэістычнай традыцыі гаўдыя-вайшнавізма,[2][9][10] якая з'яўляецца адной з галін вайшнавізму - пераважнага кірунку ў індуізме.[11] Паслядоўнікі гаўдыя-вайшнавізму лічаць Крышну вярхоўнай выявай Бога і вядомыя як крышнаіты ці вайшнавы.[11] Філасофія і багаслоўе гаўдыя-вайшнавизма грунтуюцца на такіх святых тэкстах індуізму, як «Бхагавад-гіта» и «Бхагавата-пурана», якія, паводле рэлігійнай традыцыі індуізму, былі напісаны больш 5000 гадоў назад. Канчаткова веравучэнне і практыка, выкарыстоўваная цяпер Рухам Харэ Крышна склалася напачатку XVI стагоддзі ў вучэнні Шры Чайтанні Махапрабху (1486—1534), прызнаванага гаудыя-вайшнавамі на аснове Святых пісанняў - Ведаў, Самім Крышнай. Ён абвясціў, што ўніверсальным духоўным шляхам усіх людзей, незалежна ад веравызнання, паходжанні і нацыянальнасці, з'яўляецца бхакці-ёга, "шлях кахання і адданасці ў служэнні Богу",[7] Асноўным выглядам духоўнай практыкі Чайтання абвясціў калектыўны спеў ведычнай мантры «Харэ Крышна Харэ Крышна Крышна Крышна Харэ Харэ Харэ Рама Харэ Рама Рама Рама Харэ Харэ», з дапамогай якой чалавек навучаецца ўваходзіць ў трансцэндэнтны стан свядомасці ("самадхі"), які прызнаецца Ведамі як самы натуральны стан свядомасці і адчувае абсалютную асалоду і каханне. З дапамогай гэтай маха-мантры (малітвы) вайшнавы просяць Вярхоўнага Бога (Крышну) і Яго ўвасобленую энергію Кахання (Хару - Шры Радху) даць ім магчымасць з каханнем служыць Богу і іншым жывым істотам. Вонкава правільнае апяванне мантры "Харэ Крышна" павінна выявіцца ў адносінах з атачальнымі ў выглядзе павагі, веры, даверы і каханні, асновай чаго з'яўляецца чысціня, літасць, аскетызм (здольнасці ахвяраваць сабой дзеля блізкага) і праўдзівасць у характары.

На сённяшні дзень, Рух Харэ Крышна мае больш 400 храмаў па ўсім свеце, а таксама 60 сельскагаспадарчых абшчын, 50 школ і 60 вегетарыянскіх рэстаранаў. За апошнія два дзесяцігоддзі, Рух Харэ Крышна выпрабаваў найвялікі рост і набыў шмат паслядоўнікаў у краінах Усходняй Еўропы і ў Індыі.[10]

Міжнароднае таварыства свядомасці Крышны часта выступае аб'ектам акадэмічных даследаванняў. Клаус Клостэрмаэр, нямецка-канадскі релігіявед і індолаг, прафесар Манітобского ўніверсітэта ў Канадзе характарызуе Міжнароднае таварыства свядомасці Крышны як «самае праўдзіва індуісцкае з усіх шматлікіх індыйскіх рухаў на Захадзе»,[12] а Гэвін Флад, прафесар індуізму і параўнальнага рэлігіязнаўства ў Оксфардскім універсітэце сцвярджае, што «Міжнароднае таварыства свядомасці Крышны з поўным правам лічыць сябе спадчыннікам сапраўднай ведычнай традыцыі».[13] Навукоўцы адзначаюць, што як у Індыі, так і за яе межамі, Рух Харэ Крышна карыстаецца падтрымкай індуісцкіх культурных і грамадскіх арганізацый,[14] якія шануюць унёсак Руху Харэ Крышна ў распаўсюд індуісцкай рэлігіі і ведычнай культуры.[15][16]

Міжнароднае таварыства свядомасці Крышны атрымала пахвальныя водгукі ад лідараў Рэспублікі Індыя.[14] Па меркаванні дзявятага прэзідэнта Індыі Шанкара Даял Шармы, Міжнароднае таварыства свядомасці Крышны ўнесла значны ўнёсак у «распаўсюд паслання бхакці па ўсім свеце»,[17] а «дзейнасць Руху Харэ Крышна засяроджана на адраджэнні згубленых ведаў і ўсведамленні нашымі людзьмі сваёй вялікай духоўнай і культурнай спадчыны…»[18] Паводле Ш. Д. Шарме, заснавальнік Міжнароднага таварыства свядомасці Крышны Бхакціведанта Свамі Прабхупада, «вынікаючы прыкладу Шры Чайтаньі Махапрабху з рашучасцю і адданасцю прапаведаваў пасланне свету і гармоніі…»[18] і яго праца «прынесла новы сэнс у жыцці тысяч людзей».[18] У 1998 годзе тагачасны прэм'ер-міністр Індыі Атал Біхары Ваджпаі назваў вандраванне Бхакціведанты Свамі Прабхупады ў 1965 годзе з Індыі ў ЗША і заснаванне ім Міжнароднага таварыства свядомасці Крышны «адным з найвялікіх духоўных падзей XX стагоддзі».

Рух Харэ Крышна часта падвяргаецца крытыцы расійскага праваслаўнага антыкульціста А. Л. Дворкіна.

Структура МТСК

Сусветная штаб-кватэра МТСК у Маяпуры (Заходняя Бенгалія, Індыя).

МТСК было створана на ўзор традыцыйных ведычных манаскіх ордэнаў ("матхаў"). Матх (у перакладзе з бенгалі - вайшнаўскі манастыр). У ведычнай культуры, ва ўмовах адсутнасці буйных "цэркваў", гістарычна заўсёды пераважалі "малыя" арганізацыйныя формы з моцнай дэцэнтралізацыяй.[17] Вышэйшы кіравальны орган знаходзіцца ў Маяпуры (Заходняя Бенгалія, Індыя).

Мэты дзейнасці

  • 1) Сістэматычна распаўсюджваць у масах духоўныя веды і навучыць людзей метадам духоўнай практыкі, каб аднавіць парушаную раўнавагу ў сістэме каштоўнасцяў грамадства, а таксама забяспечыць сапраўднае адзінства ўсіх людзей і ўсталяваць мір ва ўсім свеце.
  • 2) Прапаведаваць філасофію свядомасці Крышны, выкладзеную ў "Бхагавад-гіце" і "Шрымад-Бхагаватам".
  • 3) Зблізіць членаў грамадства адзін з адным і наблізіць іх да Крышны - першапачатковай Вышэйшай істоце, і, тым самым, даць магчымасць членам грамадства і ўсім людзям усвядоміць, што кожная душа з'яўляецца неад'емнай часціцай Бога (Крышны).
  • 4) Распаўсюджваць і заахвочваць рух санкіртаны – сумеснае апяванне святога імя Бога, вынікаючы ўказанням Бога Шры Чайтанні Махапрабху.
  • 5) Пабудаваць для членаў грамадства і ўсіх людзей горад у адным са святых месцаў, дзе праходзілі трансцэндэнтныя гульні Крышны, Вярхоўнай Асобы Бога.
  • 6) Аб'яднаць членаў грамадства ў адзіную сям'ю і навучыць іх прасцейшаму і натуральнаму ладу жыцця.
  • 7) Для дасягнення вышэйзгаданых мэт выдаваць і распаўсюджваць перыядычныя выданні, часопісы і кнігі.

Асноўныя прынцыпы

Крышнаіты прытрымліваюцца чатырох прынцыпаў, яны суадносяцца з пералічанымі ў святых тэкстах індуізму чатырма асновамі брахманской культуры, якія лічацца слупамі дхармы:[19]

  • Не ўжываць мяса, рыбу, яйкі;
  • Абмежаванне сексуальнага жыцця да шлюбу;
  • Адмова ад азартных гульняў;
  • Адмова ад адурманьваючых сродкаў (уключаючы алкаголь, тытунь, каву і гарбату).

Рэлігійная практыка

Рэлігійная практыка паслядоўнікаў Таварыства свядомасці Крышны традыцыйная і мала чым адрозніваецца ад практыкі іншых школ вайшнавізму. Яна складаецца з паўтарэння і спеваў гімнаў (мантр), пакланення скульптурным малюнкам Крышны, правядзення ягьи (вогненных ахвярапрынашэнняў), самскар (бытавых абрадаў) г.д.[20]

Маха-мантра "Харэ Крышна"

Ачар'я-заснавальнік і кіраўнік Міжнароднага таварыства свядомасці Крышны А.Ч. Бхакціведанта Свамі Прабхупада

Галоўнай ведычнай мантрай лічыцца маха-мантра "Харэ Крышна", яна гучыць так:

"Харэ Крышна, Харэ Крышна,
Крышна Крышна, Харэ Харэ,
Харэ Рама, Харэ Рама,
Рама Рама, Харэ Харэ"

Мантру «Харэ Крышна» можна паўтараць ўнутрана ў розуме, шэптам дзеля сябе (джапа) або гучна апяваць пад акампанемент музычных інструментаў (киртана). Бхакціведанта Свамі Прабхупада кажа аб практыцы паўтарэння мантры «Харэ Крышна» наступнае: "Свядомасць Крышны не з'яўляецца чымсьці штучна навязаным розуму. Гэта свядомасць - першапачатковая, натуральная энергія жывой істоты. Калі мы слухаем трансцэндэнтны гук мантры Харэ Крышна, гэта свядомасць адраджаецца. Гэты найпросты метад медытацыі рэкамендаваны дзеля цяперашняй эпохі. Можна пераканацца на практыцы, што паўтор гэтай маха-мантры, ці вялікай песні вызвалення, дазваляе адразу ж адчуць трансцэндэнтны экстаз, які прыходзіць непасрэдна з духоўнай сферы. Паўтарэнне мантры Харэ Крышна адбываецца на духоўным узроўні, таму гэтая гукавая вібрацыя выходзіць за рамкі ўсіх ніжэйшых узроўняў свядомасці: пачуццёвага, разумовага і інтэлектуальнага. Таму кожны можа прыняць удзел у спевах і паўторы мантры, і дзеля гэтага не патрабуецца валодаць ніякімі асаблівымі якасцямі ".

Зноскі

  1. ↑ а б Вritannica online Hare Krishna"Міжнароднае таварыства свядомасці Крышны (МТСК) - вядомая назва паўманашаскай індуісцкай вайшнаўскай арганізацыі заснаванай у ЗША 1966 годзе А.Ч. Бхакціведантай Свамі Прабхупадай (1896—1977)»
  2. ↑ а б Klostermaier, Klaus K. (1998), A Concise Encyclopedia of Hinduism
  3. ↑ Edwards, Linda (2001), A Brief Guide to Beliefs: Ideas, Theologies, Mysteries, and Movements «This Hindu religious movement is derived from Vaishnavism, or devotion to the Hindu god Vishnu, although devotees focus on the Hindu god Krishna who is an incarnation of Vishnu».
  4. ↑ Nye, Malory (2003), Religion: The Basics
  5. ↑ Beck, Guy L. (2005), Alternative Krishnas: Regional and Vernacular Variations on a Hindu Deity
  6. ↑ Laderman, Gary & León, Luis D. (2003), Religion and American cultures: an encyclopedia of traditions, diversity, and popular expressions «The „Hare Krishna Movement“, registered as the International Society for Krishna Consciousness (ISKCON), is a branch of what is traditionally known as Gaudiya Vaishnavism, a movement inaugurated in East India by Chaitanya Mahaprabhu in the sixteenth century. Chaitanya, accepted as an incarnation of Krishna by his followers, established a religious system featuring the chanting and dancing in public places that remain prominent in Bengal and other parts of India».
  7. ↑ а б Rochford, E. Burke (2004), Family Development and Change in the Hare Krishna Movement
  8. ↑ Gibson, Lynne & Wootten, Pat (2002), Hinduism «Many Vaishnavas belong to the International Society for Krishna Consciousness (ISKCON). The society was founded in New York in 1966 by A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada to spread the message of Hinduism across the world… The purpose of ISKCON is to spread the message of Hinduism (Sanatan Dharma) throughout the world».
  9. ↑ Beck, Guy L. (2005), Alternative Krishnas: Regional and Vernacular Variations on a Hindu Deity «In modern times the Gaudiya Sampradaya, linked to Madhva Sampradaya but established by Caitanya and his followers in sixteenth-century Bengal, includes the recent worldwide movement known as ISKCON (International Society for Krishna Consciousness) in which Krishna is most clearly declared the „Supreme Personality of Godhead“, surpassing Vishnu».
  10. ↑ а б Dwyer, Graham & Cole, Richard J. (2007), The Hare Krishna Movement: Forty Years of Chant and Change «Вайшнаўскі рух Харэ Крышна ўсё больш прыцягвае індусаў дыяспары, але апяванне імёнаў Бога працягвае заставацца асноўнай дзейнасцю, якая вызначае гэту бенгальскую традыцыю індуізму».
  11. ↑ а б Ватман, С. В. (2005), Бенгальский вайшнавизм, Издательский дом Санкт-Петербургского государственного университета
  12. ↑ Klostermaier, Klaus K. (2000), Hinduism: A Short History «the most genuinely Hindu of all the many Indian movements in the West».
  13. ↑ Флад, Гэвин (1995), "Индуизм, вайшнавизм и ИСККОН: подлинная традиция или изобретение ученых?
  14. ↑ а б Иваненко, С. И. (1998), Кришнаиты в России: правда и вымысел
  15. ↑ Nye, Malory (2001), Multiculturalism and Minority Religions in Britain: Krishna Consciousness, Religious Freedom and the Politics of Location «The Hare Krishna society is a bona fide Hindu group and well respected amongst all Hindus. Indeed, we prase their efforts in spreading knowledge of Hindu religion and culture».
  16. ↑ Nye, Malory (2001), Multiculturalism and Minority Religions in Britain: Krishna Consciousness, Religious Freedom and the Politics of Location President of Vishva Hindu Parishad (VHP) Maharani B. S. Mewar «We Hindus consider the activities of ISKCON to be an integral part of our life to preserve and propagate the pure Vedic culture… The religious tradition that ISKCON represents is the oldest and purest in its approach to life in the world, all respect should be shown to this great and noble work…». «In sum, the VHP considered that ISKCON were „a great modern representative of“ Vaishnavism who were playing an important role in the „Vedic Reinaissance“».
  17. ↑ а б Иваненко, С. И. (2008), Вайшнавская традиция в России: история и современное состояние. Учение и практика. Социальное служение, благотворительность, культурно-просветительская деятельность, М.: Философская книга
  18. ↑ а б в Иваненко, С. И. (1998), Кришнаиты в России: правда и вымысел
  19. ↑ «Шримад Бхагаватам». Глава 17. Наказание и помилование Кали. Текст 24 Архівавана 8 лістапада 2007.
  20. ↑ А. Колодний (2010), Історія релігій в Україні: у 10-ти т., К., 828 с.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Міжнароднае_таварыства_свядомасці_Крышны&oldid=4645518"