Адміністрацыйны падзел Латвіі
Латвія ў адміністрацыйных адносінах падзелена на 36 краёў (лат.: novadi) і 2 гарады рэспубліканскага падпарадкавання [1] .
З 1 ліпеня 2009 па 1 ліпеня 2021 Латвія была падзелена на 110 краёў і 9 гарадоў рэспубліканскага падпарадкавання (лат.: republikas pilsētas).
Да 1 ліпеня 2009 года Латвія была падзелена на 26 раёнаў і 7 гарадоў рэспубліканскага падпарадкавання.
Адміністрацыйны падзел да 1 ліпеня 2009 года[правіць | правіць зыходнік]
Пры стварэнні Латвійскай Рэспублікі было захавана дзяленне тэрыторыі на паветы (падпадзяляліся на гарады і воласці); для мэт выбараў у Сойм краіна дзялілася на пяць выбарчых акругаў. У Латвійскай ССР у канцы 1949 г. паветы былі заменены 58 раёнамі [2] ; існавалі таксама гарады рэспубліканскага падпарадкавання. Кароткачасова ўводзілася абласное дзяленне (1952—1953, гл. Рыжская вобласць, Ліепайская вобласць, Даўгаўпілская вобласць). Да канца 1960-х гг. колькасць раёнаў (дзяліліся на сельсаветы і гарады раённага падпарадкавання) скарацілася да 26 і стабілізавалася.
Раёны[правіць | правіць зыходнік]
- Айзкраўкльскі
- Алуксненскі
- Балвскі
- Баўскі
- Валміерскі
- Валкскі
- Вэнтспілскі
- Гулбенскі
- Даўгаўпілскі
- Дабельскі
- Екабпілскі
- Ялгаўскі
- Краслаўскі
- Кулдыгскі
- Ліепайскі
- Лімбажскі
- Лудзенскі
- Мадонскі
- Огрскі
- Прэйльскі
- Рыжскі
- Рэзэкнэнскі
- Салдускі
- Талсінскі
- Тукумскі
- Цэсіскі
Гарады рэспубліканскага падпарадкавання[правіць | правіць зыходнік]
Адміністрацыйная рэформа ў Латвіі[правіць | правіць зыходнік]
19 снежня 2008 года ўрад Латвіі пастанавіў: у Латвіі замест ранейшых 553 самакіраванняў (раёнаў, валасцей і г. д.) былі створаны 109 краёў або навадаў (лат.: novads,) і дзевяць рэспубліканскіх гарадоў [3] .
Новая карта складзена па наступных прынцыпах. Краем (навадом) лічыцца тэрыторыя, на якой пастаянна пражываюць па меншай меры 4 тыс. чалавек, а ў краеўтваральным горадзе або пасёлку — не менш за 2 тысячы. Адлегласць ад адміністрацыі краю да любога населенага пункта ў ім не павінна перавышаць 50 кіламетраў. Праўда, у кожным правіле ёсць свае выключэнні. Так, самымі маленькімі бакамі Латвіі стануць Балтынаўскі (1420 жыхароў) і Алсунгскі (1730). Самымі ж вялікімі — Огрскі (38 тыс. чалавек) і Талсінскі (35 тыс. чалавек).) краю.
Гэтая рэформа, нягледзячы на сваё афіцыйнае завяршэнне да 1 ліпеня 2009 года, крытыкуецца як незавершаная. Лічыцца, што такі нераўнамерны падзел тэрыторый дазваляе забяспечыць выбарнасць патрэбнай колькасці дэпутатаў у Сейм Латвіі ад «стратэгічных» мясцовасцяў, дзе падтрымка кіруючых партый мацней. І наадварот, зменшыць колькасць дэпутатаў з рэгіёнаў, вядомых сваёй апазіцыйнасцю [4] .
З 1 ліпеня 2009 года да ліку гарадоў рэспубліканскага падпарадкавання дадаліся Екабпілс і Валміера .
У канцы 2010 года дадаўся Мерсрагскі край, які стаў новым, 110 латвійскім краем.
Пасля рэформы 2009 года спіс рэспубліканскіх гарадоў выглядаў наступным чынам:
| № | Беларуская назва горада | Латышская назва горада | Насельніцтва,
чал. (2011) |
|---|---|---|---|
| 1 | Рыга | Rīga | 658640 |
| 2 | Даўгаўпілс | Daugavpils | 93 312 |
| 3 | Ліепая | Liepāja | 76 731 |
| 4 | Елгава | Jelgava | 59511 |
| 5 | Юрмала | Jūrmala | 50840 |
| 6 | Вэнтспілс | Ventspils | 38 750 |
| 7 | Рэзэкнэ | Rēzekne | 32 328 |
| 8 | Валміера | Valmiera | 25 130 |
| 9 | Екабпілс | Jēkabpils | 24 635 |
Гл. таксама: Колькасць і этнасклад насельніцтва краёў і гарадоў рэспубліканскага значэння Латвіі
Рэспубліканскія гарады і краі, якія ўключаюць воласці і краёвыя гарады[правіць | правіць зыходнік]
Краі Латвіі складаюцца з валасцей і краявых гарадоў.
Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел з 1 ліпеня 2021 года[правіць | правіць зыходнік]
22 чэрвеня 2020 года прэзідэнт Латвіі Эгілс Левітс падпісаў Закон аб адміністрацыйных тэрыторыях і паселішчах. Пасля некалькіх паправак у рэдакцыі закона з 1 ліпеня 2021 года быў устаноўлены наступны адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Латвіі [5] :
Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]
Зноскі
- ↑ Administratīvo teritoriju un apdzīvoto vietu likums (лат.). likumi.lv. Архівавана з першакрыніцы 15 сакавіка 2022. Праверана 15 сакавіка 2022.
- ↑ Saldus novada vēsturiskā attīstība(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 27 верасня 2011. Праверана 24 лютага 2011.
- ↑ На сайте министерства регионального развития Латвии даётся иной вариант официального перевода термина novads на русский язык: «муниципалитет» (недаступная спасылка з 25-05-2013 (3979 дзён))
- ↑ Латвия: административный хаос или реформа?
- ↑ Administratīvo teritoriju un apdzīvoto vietu likums (лат.). likumi.lv. Архівавана з першакрыніцы 15 сакавіка 2022. Праверана 15 сакавіка 2022.
- ↑ а б в г д В первоначальной редакции Закона города Вентспилс, Даугавпилс, Елгава, Лиепая и Резекне имели статус отдельной административной территории. Лишены этого статуса поправками от 09.12.2021. Этими же поправками переименованы два края — Аугшдаугавский край в Даугавпилсский край и Южно-Курземский край в Лиепайский край. Grozījumi Administratīvo teritoriju un apdzīvoto vietu likumā (лат.). likumi.lv. Архівавана з першакрыніцы 16 сакавіка 2022. Праверана 16 сакавіка 2022.