Кушляны
Аграгарадок
Кушляны  Дом-музей Ф. Багушэвіча
Кушляны на карце Беларусі ±   | ||||||||||||||||||||||
Кушля́ны[1] (трансліт.: Kušliany, руск.: Кушляны) — аграгарадок у Смаргонскім раёне Гродзенскай вобласці. Уваходзіць у склад Сольскага сельсавета.
Геаграфія[правіць | правіць зыходнік]
Знаходзяцца за 20 км на захад ад горада Смаргонь, 232 км ад Гродна, 7 км ад чыгуначнай станцыі Солы.
Назва[правіць | правіць зыходнік]
Назва Кушляны антрапанімічнага (адыменнага) паходжання: ад антрапоніма Kušlys, які ад літоўскага kušlys «сляпец» (хто падслепаваты)[2].
Ад асновы Kušl- таксама прозвішча пісара Івана Кушлейкі (< Kušleika) у канцылярыі Вялікага Княства Літоўскага. Аснова таксама сустракаецца ў літоўскай антрапа- і тапаніміі[3].
Імаверна гэта было імя першага пасяленца на месцы Кушлянаў. Імя са значэннем "Сляпец" магло быць мянушкавага тыпу, але не выключана, што гэта было імя, нададзенае хлопчыку яшчэ ў маленстве.
Такім самым чынам ад імя-мянушкі тыпу Smurgis (літ. smurgis «смаркач») паходзіць назва Смаргоні паблізу ад Кушлянаў[4].
Таго ж утварэння і тапонім Кушлі на поўначы ад Пружанаў. Там, у дастаткова паўднёвым рэгіёне, фіксуецца цэлы шэраг тапонімаў балцкага антрапанімічнага паходжання: Бакуны (двойчы), Барэйшава, Нарутавічы, Роўбіцк, Рэвейкі, Шакуны, Шалтунава (ад антрапонімаў тыпу Bakūnas, Bareiša, Naruta, Rauba, Reveika, Šakūnas, Šaltūnas[5]).
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
У 1940—1954 і 1978—2008 гадах цэнтр Кушлянскага сельсавета[6][7]. У 1954—1978 гадах вёска ўваходзіла ў склад Сольскага сельсавета.
У 1998 г. налічвалася 354 жыхароў, 134 двары. Базавая школа, Дом культуры, бібліятэка, аддзяленне сувязі.
Помнікі архітэктуры — сядзіба Ф. Багушэвіча, свіран (XIX ст.). Літаратурна-мемарыяльны музей Ф. Багушэвіча.
Вядомыя асобы[правіць | правіць зыходнік]
- Францішак Багушэвіч (1840—1900) — грамадскі дзеяч, адзін з пачынальнікаў новай беларускай літаратуры
- Алесь Жамойцін (нар. 1955) — паэт, навуковец
Зноскі
- ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гродзенская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2004. — 469 с. ISBN 985-458-098-9 (DJVU).
- ↑ Lietuvių pavardžių žodynas. А-К. Vilnius, 1985. С. 1140.
- ↑ В. Н. Топоров. Прусский язык. I-K. Москва, 1984. С. 361.
- ↑ Жучкевич В. А. Краткий топонимический словарь Белоруссии. Минск, 1974. С. 353.
- ↑ Lietuvių pavardžių žodynas. А-К. Vilnius, 1985. С. 162, 195, 1140; Lietuvių pavardžių žodynas. L-Ž. Vilnius, 1989. С. 301, 581, 584, 882.
- ↑ Рашэнне выканкома Гродзенскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 15 мая 1978 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1978, № 16 (1570).
- ↑ Решение Гродненского областного Совета депутатов от 25 июня 2008 г. № 92 О решении вопросов административно-территориального устройства Сморгонского района
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Кушляны // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 9. — С. 66. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0155-9 (т. 9).
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кушляны
 | |
|---|---|
| Цэнтр | |
| Аграгарадкі | |
| Вёскі | Ажугеры · Асіпаны · Бялюны · Бярозавая Рошча · Валэйкавічы · Варакумшчына · Гайдзі · Гаўдзевічы · Дордзішкі · Дэгісі · Жалігова · Забалоцце · Завозерцы · Івашкаўцы · Кавалі · Клочкі · Крапіўна · Кудзішкі · Малыя Рачуны · Медрыкі · Мелеўшчына · Наздрачуны · Несценяты · Падбалотцы · Падбярозы · Поцевічы · Рачкяны · Рачуны · Рудалі · Рудзішкі · Слабада · Снігяны · Старая Рудня · Стрыпуны · Ціжышкі · Шчопаны · Ябравічы |