Серык Смаілавіч Кірабаеў

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Серык Смаілавіч Кірабаеў
Дата нараджэння 23 сакавіка 1927(1927-03-23)
Месца нараджэння
Дата смерці 26 кастрычніка 2021(2021-10-26) (94 гады)
Месца смерці
Грамадзянства
Жонка Älīya Beysenova[d]
Род дзейнасці навуковец
Навуковая сфера філалогія і літаратуразнаўства
Месца працы
Навуковае званне
Альма-матар
Узнагароды
ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга ордэн Дружбы народаў юбілейны медаль «50 год Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.» медаль «За працоўную адзнаку» юбілейны медаль «65 год Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.» юбілейны медаль «70 год Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.» юбілейны медаль «Сорак гадоў Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»

Серык Смаілавіч Кірабаеў (23 сакавіка 1927, п. Атасу, Жанааркінскі раён, Карагандзінская вобласць — 26 кастрычніка 2021) — савецкі і казахскі вучоны-літаратуразнавец, крытык, доктар філалагічных навук (1964), прафесар (1966), акадэмік НАН РК (1994). член-карэспандэнт Акадэміі педагагічных навук СССР (1968).

Заслужаны дзеяч навукі Казахскай ССР (1977). Заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Кыргызстан (1995). Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Казахстана (1996). Заслужаны дзеяч Казахстана  (руск.) (2005).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіцца 23 сакавіка 1927 года ў сяле Атасу сучасны Карагандзінскай вобласці Казахстан. Паходзіць з падроду алсай роду Куандык  (руск.) племя аргын  (руск.)[1].

У 1951 годзе скончыў філалагічны факультэт Казахскага педагагічнага інстытута інстытута імя Абая  (руск.). У 1951—1952 працаваў старшым рэдактарам Казахскага дзяржаўнага мастацкага выдавецтва, затым загадчыкам аддзела ў часопісе «Мастацтва». З 1952 па 1955 год — рэдактар казахстанскага часопіса «Піянер»[2].

З 1955 па 1958 год — загадчык аддзела літаратуры і мастацтва рэдакцыі газеты «Сацыялістык Қазастстан» (цяпер «Егемен Қазастстан  (руск.)»)[2]. У 1956 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю аб літаратурнай дзейнасці Іспандыяра Кубеева  (руск.)[3].

З 1958 па 1988 год — дацэнт, прафесар, загадчык кафедры казахскай літаратуры, дэкан філалагічнага факультэта, прарэктар па вучэбнай рабоце казахскага педагагічнага інстытута імя Абая[2].

З 1988 па 1995 год — дырэктар Інстытута літаратуры і мастацтва імя М. А. Ауэзава НАН РК, з 1995 года — загадчык аддзела сучаснай казахскай літаратуры там жа[2][4].

З 1994 года — акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Казахстана[2].

Паралельна працягваў выкладаць у Казахскім нацыянальным педагагічным універсітэце імя Абая[5].

Навуковыя, літаратурныя працы[правіць | правіць зыходнік]

Аўтар каля 600 навуковых і літаратурна-крытычных прац, сярод якіх 25 манаграфій, 15 падручнікаў і вучэбных дапаможнікаў.

Сям’я[правіць | правіць зыходнік]

Жонка: Алія Бейсенава  (руск.) (род. 1932) — савецкі і казахстанскі вучоны, доктар геаграфічных навук, прафесар, акадэмік НАН РК. Заслужаны дзеяч Казахстана, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі РК.

Сын: Нур Кірабаеў  (руск.) (род. 1951) — доктар філасофскіх навук, прафесар, акадэмік НАН РК, Заслужаны дзеяч навукі РФ.

Сын: Алім Кірабаеў (род. 1972) — казахстанскі дыпламат, Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Казахстана ў Польшчы.

Зноскі

  1. Алтай шежіресі (каз.) / Құрастырушы — Ісләмов Ібрахым (Жақан). Жауапты редактор — Хакім Омар. — Алматы: «Темірқазық» баспасы, 2014.
  2. а б в г д Кирабаев, Серик Смаилович // Казахстан. Национальная энциклопедия (руск.). — Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2005. — Т. III. — ISBN 9965-9746-4-0.
  3. Валихан Калажанов, Светлана Ананьева. Патриарх филологической науки. Казахстанская правда (5 красавіка 2012). Архівавана з першакрыніцы 1 лютага 2013. Праверана 8 верасня 2020.
  4. Калижанов У. К. Институт литературы и искусства имени М. О. Ауэзова // Поиски и открытия. Роль научно-исследовательских институтов в становлении гуманитарного знания : Материалы Международного форума руководителей научно-исследовательских институтов гуманитарного профиля, организованного Академией наук Республики Татарстан в честь 75-летия Института языка, литературы и искусства им. Г. Ибрагимова. — Казань: 2015. — С. 264—273. — ISBN 978-5-93091-182-4.
  5. Светлана Ананьева. Гордость отечественной науки. Казахстанская правда (24 сакавіка 2017). Архівавана з першакрыніцы 6 лістапада 2017. Праверана 8 верасня 2020.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]