Туранцы

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Туранцы — у зараастрызме назва качавых усходне-іранскіх народаў[1][2]. Супрацьпастаўляюцца аселым земляробам-іранцам. Барацьба Турана і Ірана займае цэнтральнае месца ў Авесце.

Туранцами (тура) 3 тысячы гадоў таму ў момант фарміравання ў частцы стэпавых усходнеіранскіх плямёнаў эканамічнага ўкладу качавога атгона жывёлагадоўлі сталі называць іранамоўных прадстаўнікоў дадзенага (тады зусім новага) віду гаспадарчай дзейнасці[3][4][5][6][7]. І першым нарекло «туранским імем» сваіх субратаў-качэўнікаў (саманазва якіх — сакі) само ж усходнеіранскае аселае насельніцтва тагачаснай тэрыторыі Казахстана і паўднёва-заходняй Сібіры, якая не прыняла «адгонна-качавую» эканамічную рэвалюцыю тых сваіх родаў, якія ў першыя стагоддзі I тысячагоддзя да н . э. і сталі «саками».

У больш познія часы туранцамі называлі сакаў, массагетов, есці, парнаў-протапарфян, паўднёвых эфталітаў і іншых паўночна-усходнеіранскіх народаў. Тэрмін абазначаў практычна ўсю Сярэднюю Азію, дзе жылі гэтыя народы. У персідскай літаратуры шырока асветленая тэма шматвяковага супрацьстаяння Ірана і Турана.

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. Edward A Allworth,Central Asia: A Historical Overview, Duke University Press, 1994. pp 86
  2. According to Prof.
  3. W. Geiger. Оstīrānische Kultur im Altertum.
  4. J. Marquart. Ērānšahr nach der Geographie des Ps. Moses Xorenac‘i.
  5. В. 
  6. H.S. Nyberg.
  7. R.N. Frye.