Хвасцец

Хвасцец
У фарміраванні хвасца ўдзельнічае да пяці пазванкоў.
Лацінская назва	os coccygis

Хвасце́ц (лац.: coccyx), хвастцовая косць (лац.: os coccygis) — ніжні аддзел пазваночніка чалавека, які складаецца з трох-пяці зрослых рудыментарных пазванкоў.

Функцыя

Хвасцец з'яўляецца ў чалавека і іншых бясхвостых прыматаў, пачынаючы з нахалапітэка (міяцэнавы гамінід), уяўляючы сабой рудыментарны хвост. Нягледзячы на рудыментарны характар, хвасцец мае даволі важнае функцыянальнае значэнне.

Пярэднія аддзелы хвасца служаць для прымацавання мышцаў і звязкаў, якія ўдзельнічаюць у функцыянаванні органаў мочапалавой сістэмы і дыстальных аддзелаў тоўстага кішэчніка (хвастцовая, падуздышна-хвастцовая і лабкова-хвастцовая мышцы, што фарміруюць мышцу, якая падымае задні праход, а таксама заднепраходна-хвастцова звязка). Таксама да хвасца прымацоўваецца частка мышачных пучкоў вялікай ягадзічнай мышцы, якая з'яўляецца магутным разгінальнікам сцягна.

Апроч гэтага, хвасцец мае ролю ў размеркаванні фізічнай нагрузкі на анатамічныя структуры таза, служачы важным пунктам апоры — пры нахіле чалавека, які сядзіць, уперад пунктамі апоры з'яўляюцца сядалішчныя шышкі і ніжнія галіны сядалішчных касцей; пры нахіле назад частка нагрузкі перадаецца хвасцу.

Будова

Хвасцец у цэлым мае форму выгнутай піраміды, звернутай асновай дагары, а верхавінай — уніз і наперад.

Ад першага хвастцовага пазванка адыходзяць відазмененыя верхнія сустаўныя адросткі, якія атрымалі назву хвастцовых рогаў (лац.: cornua coccygea). Хвастцовыя рогі, злучаючыся з крыжавымі рогамі, удзельнічаюць у фарміраванні крыжова-хвастцовага злучэння тыпу сіндэсмоза, рухомасць у якім больш выяўлена ў жанчын. Падчас родаў хвасцец можа адхіляцца назад, павялічваючы памеры родавых шляхоў.

Па бакавых (латэральных) паверхнях цела першага хвастцовага пазванка размяшчаюцца рудыменты папярочных адросткаў, астатнія хвастцовыя пазванкі адросткаў не маюць.

Дадатковыя выявы

• 
  Пазваночны слуп.
• 
  Пазваночны слуп.
• 
  Левая мышца, якая падымае задні праход знутры.
• 
  Сярэдзіннае сагітальнае сячэнне мужчынскага таза.
• 
  Сярэдзіннае сагітальнае сячэнне жаночага таза.

Гл. таксама

• Пазваночнік чалавека
• Крыж

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Хвасцец
• Сапин М. Р., Никитюков Д. Б. Анатомия человека. — В 3 томах. — М. — 1998. — Т.1.
• Синельников Р. Д. Атлас анатомии человека. — В 3 томах. — М. — 1990. — Т.1.
• «Хвастцовы боль» на сайце coccyx.org (англ.)
• http://www.al-hikmah.org/coccyx-fracture.asp Архівавана 30 снежня 2006.