M109 (САУ)

M109 (САУ)
Тып:

M109 — амерыканская 155-мм самаходная артылерыйская ўстаноўка, класа самаходных гаўбіц. Сямейства М109 — найбольш распаўсюджаная заходняя зброя непрамой наводкі манеўраных брыгад бранятанкавых і мотастралковых дывізій.

Створана ў 1953—1960 гадах для замены малаўдалай M44, паралельна са 105-мм САУ M108. Знаходзілася ў серыйнай вытворчасці ў ЗША, неаднаразова мадэрнізуючыся, з 1962 па 2003 год, таксама выпускалася па ліцэнзіі ў 1990-х гадах у Паўднёвай Карэі. Хутка стала стандартам САУ арміі ЗША, выцесніўшы як больш старыя ўзоры, так і M108.

Мадыфікацыі

М109

M109 на маршы ў Паўднёвым В'етнаме

Упершыню створаны ў 1963 годзе. Ён меў 155-мм гармату М126 Кэнан калібра 23 на ўстаноўцы М127 Маунт і 28 патронаў калібра 155 мм. Ён таксама быў узброены 12,7-мм кулямётам M2HB з боезапасам 500 патронаў. Яго лёгка пазнаць па кароткім ствале і дульным тормазе з падвойнай перагародкай і вялікім экстрактарам дыму адразу за ім. Максімальная далёкасць 14600 метраў.

M109A1

Паступіла на ўзбраенне ў 1973 годзе. Гармата 155-мм гармата M126 Кэнан была заменена гарматай M185 Кэнан 39 калібра з даўжэйшым ствалом і павялічанай максімальнай далёкасцю стральбы да 18 100 метраў. Магчыма прымяненне касетных снарадаў з донным газагенератарам M864.

M109A2

Паступіла на ўзбраенне ў 1979 годзе. Укаранёна 27 паляпшэнняў надзейнасці, даступнасці і рамонтапрыгоднасці у сярэдзіне тэрміна службы. У прыватнасці, доўгаствольная 155-мм гармата M185 Кэнан у новай артылерыйскай усталёўцы M178, балістычная абарона панарамнага аптычнага прыцэла, ураўнаважаны хадавы замак і магчымасць усталёўкі прылады выраўноўвання канала ствала M140. Боезапас 155-мм стрэлаў павялічаны з 28 да 36; Боекамплект 50-мм калібра застаўся на ўзроўні 500 патронаў. У ходзе вытворчасці M109A2 на экспарт таксама выпускалася крыху спрошчаная версія з малаважнымі ўнутранымі зменамі і прыбіраннем функцыі плавучасці корпуса. Яны атрымалі абазначэнне M109A1B.

M109A3 і M109A3B

M109A1 і M109A1B перабудаваны па стандарце M109A2 адпаведна. Некаторыя M109A3 маюць тры вузла кантактнага рычага, а ўсе M109A2 — пяць. Максімальная далёкасць стральбы звычайным аскепкава-фугасным снарадам павялічана да 18000 м, актыўна-рэактыўным — да 24000 м.

M109A4

M109A2 і M109A3 палепшаны за кошт паляпшэнняў ядзернай, біялагічнай і хімічнай/надзейнасці, даступнасці і рамонтапрыдатнасці (NBC/RAM), уключаючы ачышчальнікі паветра, абагравальнікі і ахоўны рыштунак, арыентаваны на выкананне задач (MOPP).

Счапленне механізму павароту было гідраўлічным, у параўнанні з электрычным механізмам на папярэдніх M109, і мела ручное кіраванне. M109A4 таксама атрымаў другі гідраўлічны фільтр. Уключана паляпшэнне абсталявання для запуску рухавіка, што значна паляпшае магчымасць запуску ў аварыйнай сітуацыі.

Камплектаванне боепрыпасаў засталося такім жа, як і ў папярэдніх мадэлях.

M109A5

M109A5 на рамонце

Замест 155-мм гарматы M185 Кэнан на 155-мм гармату M284 Маўнт 39 калібра 39 на гарматным станку M182, што дае A5 максімальную далёкасць стральбы 22 000 метраў з няўзброенымі снарадамі і 30 000 метраў з рэактыўнымі снарадамі. Машына можа несці 36 поўных боепрыпасаў і мае рухавік магутнасцю 440 л.с. замест стандартнага рухавіка магутнасцю 405 л.с.

Па патрабаванні заказчыка могуць усталёўвацца сістэма GPS і аўтаматызаваная сістэма кіравання агнём.

M109A5+

Розныя вытворцы мадэрнізавалі сістэму кіравання агнём і іншыя кампаненты M109A5. Кампанія BAE Systems з Ёрка (Пенсільванія), нядаўна паставіла 12 машын M109A5+ у Чылі і 40 машын M109A5+ у Бразілію.

Параўнальная характарыстыка

Палявая артылерыя ЗША перыяду Халоднай вайны
Мадэль	Тып	Калібр, мм	Макс. далёкасць (м)		Кідальны зарад	Боеприпасы								Артылерыйская падтрымка	Кошт, дол. ЗША
			звыч.	АРС		АФС	АРС	ядзер.	хім.	кас.	СДМ	СТС	СПС
M101A1	букс.	105	11 000	нет	M67									непасрэдная	57 982
M102	букс.	105	11 500	нет	M67									непасрэдная	56 927
M109	САУ	155	14 600	19 400	M3, M4									непасрэдная	226 475
M109A1	САУ	155	18 000	24 000	M3, M4, M119, XM164, XM201									непасрэдная	245 000
M114A1	букс.	155	14 600	нет	M3, M4									агульная	90 610
M198	букс.	155	24 000	30 000	XM164, XM201, XM203									агульная	125 828
M107	САУ	175	32 600	нет	M86A2									агульная	293 542
M110	САУ	203	18 600	20 800	M1, M2									агульная	326 500
M110E2	САУ	203	Н/Д	Н/Д	M1, M2, XM188E1									агульная	49 108
XM204	букс.	105	Н/Д	Н/Д	M67, XM200									непасрэдная	Н/Д
Statement of Lt. Gen. John R. Deane, Chief of Research and Development, Department of the Army. / Dept of Defense Appropriations for Fiscal Year 1975. — April 4, 1974. — Pt. 2 — P. 581 — 788 p. Statement of Lt. Gen. Howard H. Cooksey, Acting Deputy Chief of Staff for Research, Development, and Acquisition. / Hearings on S. 920. — February 27, 1975. — Pt. 4 — P. 1897 — 2167 p.