Біяартаганальная хімія

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Біяартаганальная хімія — канцэпцыя ў біяхіміі, якая датычыцца любой хімічнай рэакцыі, якая можа адбывацца ўнутры жывых сістэм, не ўмешваючыся ў натуральныя біяхімічныя працэсы. Тэрмін быў прыдуманы Каралін Бертоцы ў 2003 годзе[1]. Выкарыстоўваючы метады клік-хіміі, Бертоцы пашырыла і адаптавала іх для прымянення ў біяхіміі і малекулярнай біялогіі, за што ў 2022 годзе атрымала Нобелеўскую прэмію па хіміі. З моманту свайго з’яўлення канцэпцыя біяартаганальных рэакцый дазволіла вывучаць біямалекулы, напрыклад гліканы, бялкі і ліпіды, у рэальным часе ў жывых сістэмах без клетачнай таксічнасці.

Зноскі

  1. Prescher J. A., Dube D. H., Bertozzi C. R. Chemical remodelling of cell surfaces in living animals (англ.) // Nature. — 2004. — Vol. 430. — P. 873—877. — doi:10.1038/nature02791

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Prescher J. A., Bertozzi C. R. Chemistry in living systems // Nature Chemical Biology. — 2005. — Т. 1, № 1. — С. 13—21. — doi:10.1038/nchembio0605-13
  • Sletten E. M., Bertozzi C. R. Bioorthogonal Chemistry: Fishing for Selectivity in a Sea of Functionality // Angew. Chem. Int. Ed. — 2009. — Т. 48, № 38. — С. 6974—6998. — doi:10.1002/anie.200900942
  • Boyce M., Bertozzi C. R. Bringing chemistry to life // Nature Methods. — 2011. — Т. 8, № 8. — С. 638—642. — doi:10.1038/nmeth.1657