Падстаў другую шчаку

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Падстаў другую шчаку - шырокавядомы хрысціянскі прынцып, які прыпісвае рэагаваць на агрэсара без гвалту або прававой абароны.

Біблейскі кантэкст[правіць | правіць зыходнік]

Фраза запісана ў Нагорнай пропаведзі ў Новым Запавеце. Згодна Евангелля ад Матфея прынцып даецца як альтэрнатыва "Вока за вока": Вы чулі, што сказана: «Вока за вока, і зуб за зуб». А Я кажу вам не працівіцца злому. Калі хто цябе ўдарыць па правай шчацэ тваёй, падстаў яму і другую; і калі хто захоча судзіцца з табою і ўзяць у цябе кашулю, аддай яму і вопратку; і калі хто цябе змусіць ісці з ім адно попрышча, ідзі з ім два. Таму, хто просіць у цябе, дай і ад таго, хто хоча пазычыць у цябе, не адварочвайся.

У Пропаведзі на Доліне у Евангеллі ад Лукі прыводзіцца як частка загада Ісуса да "любіце ворагаў вашых":

А вам, хто слухае, кажу: любіце ворагаў вашых, рабіце дабро ненавіснікам вашым, дабраслаўляйце кляцбітоў вашых, і маліцеся за напаснікоў вашых. Таму, хто ўдарыў цябе па шчацэ, падстаў і другую; і таму, хто адбірае ў цябе верхнюю вопратку, не заважай узяць і кашулю. Кожнаму, хто просіць у цябе, давай, і з таго, хто ўзяў тваё, не зысквай назад. І як хочаце, каб з вамі рабілі людзі, так і вы рабеце з імі.

Тлумачэнні[правіць | правіць зыходнік]

Гэтая фраза, як частка Нагорнай пропаведзі, стала прадметам шмамлікіх тлумачэнняў.

Паколькі ўрывак патрабуе поўнага непраціўлення агрэсіі супраць сябе, а таксама, паколькі зямны ўрад абараняе сябе з дапамогай ваеннай сілы, гэта прывяло некаторых вернікаў да хрысціянскага анархізму, у тым ліку выдатнага рускага пісьменніка Льва Талстога, аўтара кнігі "Царства Божае ўнутры вас ёсць". Негвалтоўных інтэрпрэтацыя супраціву

Даследчык Вальтэр Вінк у сваёй кнізе Ужыванне сілы: Праніклівасць і супраціў у свеце дамінавання, інтэрпрэтуе прынцып як спосаб падарваць сілавое ўжыванне. Ён кажа, што ў часы Ісуса, ўдар лічыўся кагосьці больш нізкага класа з тыльным бокам далоні і быў выкарыстоўваўся, каб зацвердзіць сваю ўладу і панаванне. Калі пераследваемы чалавек "паварочваў іншую шчаку", біючы сутыкваўся з дылемай. Левая рука выкарыстоўвалася для нячыстых мэтаў, таму ўдар тыльным бокам на супрацьлеглай шчацэ не можа быць выкананы. Альтэрнатывай было б аплявуха з адкрытай далонню, як выклік чалавека, але гэта ўжо была б заява аб роўнасці. Такім чынам, падстаўленне другой шчакі вяло да патрабавання аб роўнасці.

Іншае тлумачэнне прынцыпа ў тым, што Ісус не адмяняе сэнс "вока за вока, і зуб за зуб", але аднаўляе яго ў арыгінальны кантэкст. Ісус пачынае сваю заяву з "Вы чулі, што сказана", што можа азначаць, што ён тлумачыў змяненні, у адрозненні ад "напісана", якое маглі б быць спасылкай на Пісанне. Распаўсюджаны зман адносіўся да выкарыстання Зыход 21:24-25 (загад для суддзі, каб пакараць асуджаных), як апраўдання для асабістай помсты. У гэтым кантэксце, загад "падстаў іншую шчаку" не будзе загадам, каб дазваляць біць або рабаваць чалавека, але як загад не помсціць.