Пастаянная Рада

Паседжанне Пастаяннай Рады

Пастаянная Рада (польск.: Rada Nieustająca) — найвышэйшы адміністрацыйны орган Рэчы Паспалітай у 1775—1789 гг.

Была ўтворана ў сакавіку 1775 года пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай з падачы расійскай імператрыцы Кацярыны II. Да 1789 года Рада з'яўлялася галоўным адміністрацыйным органам Рэчы Паспалітай.

Склад Рады

• кароль;
• прадстаўнікі Сената (18 сенатараў);
• шляхта (18 шляхціцаў).

Дэпартаменты Рады

• Дэпартамент замежных спраў;
• Ваенны дэпартамент;
• Дэпартамент паліцыі;
• Дэпартамент скарбу;
• Дэпартамент юстыцыі.

Кожныя два гады склад Рады пераабіраўся на 1/3.

Ужо першы склад Рады выбіраўся ў адпаведнасці са спісам, пададзеным Кацярынай II (толькі тры кандыдаты патрапілі ў Раду з аналагічнага «прускага ліста»). Дэкрэты Пастаяннай Рады падпісваў кароль, але ён не меў права іх адхіляць.

Пастаянная Рада выбіралася на Вальных Соймах і была падсправаздачная Сойму. Па-сутнасці, Рада стала першым у гісторыі Рэчы Паспалітай органам «міжсоймавай» вышэйшай улады, які кантраляваў усе сферы жыцця краіны.

19 студзеня 1789 года на паседжанні Чатырохгадовага сейма Пастаянная Рада была ліквідавана абсалютнай большасцю галасоў.

Літаратура

• Нарыс гісторыі Польскай Дзяржавы і Народа. Укладанне: Мар’ян Семаковіч. Варшава, 2006
• Анішчанка Я. Пастаянная Рада. Энцыклапедыя ВКЛ. Т. II. Мінск, 2007