Патэрностар

Патэрностар — пасажырскі ліфт, які бесперапынна рухаецца, з кабінамі на двух чалавек без дзвярэй.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Падобны прынцып канструкцыі мелі распаўсюджаныя раней мяшковыя элеватары з вертыкальнай бясконцай канвеернай стужкай. Раннія каўшавыя элеватары і істужачныя канвееры, таксама вядомыя як патэрностары, таксама былі аднымі з папярэднікаў.

Патэрностар, які мы ведаем сёння, быў распрацаваны ў Англіі. Першы вядомы ў свеце ліфт патэрностэр быў усталяваны ў глаўпаштамце ў Лондане ў 1876 годзе. Аднак ён не ў поўнай меры адпавядаў больш позняй тэхналогіі, дзе выкарыстоўваўся для транспарціроўкі кантэйнера і ўжо спалучаў у сабе ўсе асаблівасці тэхналогіі патэрностара: пастаянна цыркулюючыя, заўсёды вертыкальныя кабіны (ці ў дадзеным выпадку кантэйнеры). Пазней яго сталі выкарыстоўваць і для перавозкі пасажыраў.

У 1882 годзе англічанін Пітэр Харт распрацаваў ідэю цыркуляцыйнага ліфта для людзей, яго Cyclic Lift. Вынаходніцтвам Харта стаў цыклічны ліфт Дж. Э. Хола, які ўпершыню быў усталяваны кампаніяй Дж. Э. Хола ў 1884 годзе. Гэтая сістэма таксама не адпавядала больш позняй тэхніцы — напрыклад, з прывадам, абмежаваным адным ланцугом.

Нядаўна пабудаваны Давенхоф у Гамбургу быў урачыста адкрыты ў 1886 годзе. Прататып гамбургскіх офісных будынкаў, які быў абсталяваны самай сучаснай тэхнікай, таксама меў патэрностар. Гэты першы апарат за межамі Вялікабрытаніі ўжо меў тэхналогію, якая пазней стала звычайнай практыкай, але, як і ангельскія апараты, ён усё яшчэ працаваў на паравой энергіі. У гэты момант раёны Гамбурга, блізкія да порта, былі пераўтвораны ў раёны з сучаснымі гандлёвымі і офіснымі будынкамі з-за росту гандлёвых адносін, што азначала, што прыкладна ў 1936 годзе крыху больш за палову з 679 сістэм патэрностараў, налічаных у Германіі, былі размешчаны ў Гамбургу. Іх таксама насмешліва называлі пралетарскімі экскаватарамі, асабліва там, дзе існавалі асобныя закрытыя ліфты (таксама вядомыя як вялікія ліфты) для «высокіх» патрэб.

З 1925 года самы высокі ў свеце ліфт патэрностэр знаходзіўся ў Кёльне ў Ганзахаўзе, затым у Штутгарце ў вежы Тагблат, завершанай у 1927 годзе, дзе сістэма была заменена ў 1960-х гадах двума пасажырскімі ліфтамі ад Füller & Knörzer. У 2015 годзе ў Германіі было каля 250 такіх ліфтоў. У 2018 годзе за панэлямі ў гамбургскім Флюгерхаузе з 1908 года быў зноў знойдзены патэрностар і лічыцца самым старым захаваным патэрностарам у свеце.

Этымалогія[правіць | правіць зыходнік]

Тэрмін «Патэрностар» ад paternoster — Ружанцы, літаральна «Малітва Гасподняя» звязаны з ружанцам, ланцужком падліку малітваў. Раней ружанец быў вядомы ў рэгіянальным маштабе як патэрностар. Гэтак жа ў цыркуляцыйным ліфце пасажырскія кабіны нанізаны як на струну. Назва была ўпершыню выкарыстаная шахцёрамі для грузавых ліфтаў, таму што яны нагадвалі размяшчэнне пацерак ружанца.