Татраўскі музей

Татраўскі музей
Заснаваны	1889
Месцазнаходжанне	вул. Крупуўкі, 10
Адрас	ul. Krupówki 10 34-500 Zakopane
Адкрыты	Закапанэ, Польшча
muzeumtatrzanskie.pl (польск.)​ (англ.)​ (ням.)​ (ісп.)​ (фр.)​ (руск.)​ (італ.)​ (кіт.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Фрагмент этнаграфічнай выставы

Татраўскі музей імя Цітуса Халубінскага (польск.: Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego) — музей, які знаходзіцца ў горадзе Закапанэ, Малапольскае ваяводства, Польшча. Зарэгістраваны ў Дзяржаўным рэестры музеяў. Музей размяшчаецца па адрасе: вуліца Крупуўкі, 10. Музей экспануе прадметы, звязаныя з гісторыяй, матэрыяльнай і культурнай жыццём гістарычна-этнаграфічных рэгіёнаў Падгалле, Спіш і Арава. Музей названы імем польскага лекара і этнографа Цітуса Халубінскага.

Гісторыя

Ініцыятарам стварэння музея ўзнікла сярод паслядоўнікаў польскага лекара, грамадскага дзеяча і краязнаўцы Тытуса Халубінскага (1820—1889). У 1888 годзе імі было заснавана Таварыства музея імя Тытуса Халубінскага. Мэтай гэтага таварыства стаў збор батанічных, геалагічных, этнаграфічных і заалагічных матэрыялаў, звязаных з Татрамі. Таварыствам стала збірацца бібліятэка. Першая экспазіцыя была выстаўлена ў 1889 годзе ў Закапанэ ў неіснуючым цяпер доме на вуліцы Крупуўкі. У канцы XIX стагоддзя музей сфармаваў багатую калекцыю этнаграфічных матэрыялаў.

У 1892 годзе па праекце варшаўскага архітэктара Ёзэфа Піуса Дзеконскага было пабудавана паяшканне для музея. У гэтым жа годзе ў будынку была размешчана калекцыя, сабраная Таварыствам імя Тытуса Халубінскага. Да 1911 г. актыўнасць Таварыства імя Тытуса Халубінскага значна скарацілася і музейная калекцыя амаль не папаўнялася. У 1913 годзе пачалося будаўніцтва новага памяшкання для музея, якое завяршылася ў 1920 годзе. У 1922 годзе адбылося ўрачыстае адкрыццё новага музейнага дома на вуліцы Крупуўкі, 10.

У канцы 20-х гадоў XX стагоддзя ў музеі сфармаваліся аддзелы сучаснага мастацтва, рамесны аддзел і аддзел татраўскага перадгор'я. У перыяд паміж двума сусветнымі войнамі ў музеі была заснавана метэаралагічная станцыя. У гэты ж час музей стаў выдаваць навуковы штогоднік «Rocznik Podhalański».

Пасля Другой сусветнай вайны Татраўскі музей перайшоў ва ўласнасць дзяржавы і стаў займацца дзейнасцю па зборы інфармацыі і захаванні помнікаў культуры і прыроды. У гэты ж час навуковы калектыў стаў займацца палявымі работамі ў Подгаллі і ў музеі былі адкрыты мастацкі і гістарычны аддзелы. У 1954 годзе пасля стварэння Татраўскага нацыянальнага парку дзейнасць музея па вывучэнню і захаванню дзікай прыроды значна скарацілася.

У 70-е гады XX стагоддзя ў музеі быў адкрыты аддзел па ахове помнікаў.

Філіялы

У музеі дзейнічаюць чатыры філіяла ў Закапанэ і філіялы ў вёсках Хохлаў, Чарна Гура, Юргаў і Лапушна:

• Віла Каліба у Закапанэ (Музей закапанскага стылю імёны Станіслава Віткевіча) — першы будынак закапанскага стылю;
• Галерэя Уладзіслава Хасіёра ў Закапанэ — музей мастацтва;
• Галерэя мастацтва імя Уладзімежа і Ежы Кульчыцкіх у Закапанэ;
• Музей Карнелія Макушынскага ў Закапанэ;
• Музей Хохлаўскага паўстання ў Хохолуве;
• Сядзіба Тэтмаераў ў вёсцы Лапушна;
• Сядзіба Каркошаў ў вёсцы Чарна Гура;
• Дом солтыса і пастухоўскія буданы ў Юргаве;

Літаратура

• Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, str. 51, Wydawnictwo TRAWERS, Latchorzew, 1998

Спасылкі

• Афіцыйны сайт (польск.)