Тэорыя ўстойлівасці
 | Артыкул вымагае праверкі арфаграфіі |
Тэорыя ўстойлівасці – тэхнічная і фізіка-матэматычная дысцыпліна, якая вывучае заканамернасці паводзін сістэм пад дзеяннем знешніх уздзеянняў.
У аналітычным аспекце зʼяўляецца раздзелам тэорыі дыферэнцыяльных раўнанняў. У прыкладным аспекце найбольшае развіццё атрымала тэорыя ўстойлівасці механічных сістэм, паколькі менавіта механіка, як найстарэйшая навука, упершыню сутыкнулася з праблемамі устойлівасці. Эйлер ўпершыню строга паставіў і вырашыў задачу ўстойлівасці стану раўнавагі механічны сістэмы – стрыжня, сціснутага сціскальнай сілай (эластыка Эйлера).
У найбольш агульным выглядзе тэорыя ўстойлівасці была распрацавана А. М. Ляпуновым, які сфармуляваў і якія давялі асноўныя тэарэмы тэорыі ўстойлівасці руху. Ляпуноў па праве лічыцца стваральнікам тэорыі ўстойлівасці. У парадку развіцця тэорыі асноўныя агульныя крытэры ўстойлівасці, якія вынікаюць з прац А. М. Ляпунова і матэматычнага прынцыпу аргументу, сфармуляваны Міхайлавым, Найквістам , Гурвіцам , Вышнеградскім і інш. матэматыкамі.
Важнай часткай тэорыі ўстойлівасці зʼяўляецца праблема аналітычнага і практычнага вызначэння запасаў ўстойлівасці складаных (шматкампанентных, дынамічных, разнофакторных) сістэм і працэсаў. У гэтай частцы тэорыі ўстойлівасці асаблівую актуальнасць з развіццём складанай тэхнікі набылі задачы дыягнаставання і прагназавання запасаў ўстойлівасці працэсаў, звязаных з эксплуатацыяй вялікіх тэхнічных сістэм. Такога роду розныя прыкладныя задачы, звязаныя з тэорыяй ўстойлівасці двухфазны патокаў – у развіццё тэорыі ўстойлівасці ў яе тэхнічных прыкладаннях, – разгледжаны і вырашаны И. И. Марозовым, В. И. Герлігой,[1] [2]А. В. Каралевым, Пагосовым,[3] [4]В. И. Скалазубавым і інш. Даследчыкамі, якія працуюць над новымі аспектамі адаптацыі тэорыі ўстойлівасці да сучасным тэхнічным абʼектах[5].
Гл. Таксама[правіць | правіць зыходнік]
Зноскі
- ↑ * Морозов И. И., Герлига В. А. Устойчивость кипящих аппаратов. — М.: Атомиздат, 1969. — С.289.
- ↑ * Хабенский В. Б., Герлига В. А. Нестабильность потока теплоносителя в элементах энергооборудования. С-Пб: Наука, 1994. — 288 с.
- ↑ * Погосов А. Ю. Теория и методы диагностики запасов устойчивости процессов в ЯЭУ по шумам режимных параметров. Дисс.док. техн. наук, Одесса, 1996.
- ↑ * Погосов А. Ю.Диагностика скрытой динамики процессов в реакторных установках АЭС. Одесса: Наука и техника,2013, 288 с.
- ↑ *Библиографический указатель работ: 1000 публикаций по устойчивости стационарных режимов работы ЯЭУ (I954-I973). Под ред. В. Д. Горяченко. — М., 1974. — 120 с.