Удзельнік:Марлена ў чырвоных пацерках/Аб'юзіўныя адносіны

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Аб'юзіўныя адносіны[1][2] (ад англ.: abusive relationships - прыніжальныя адносіны) - адносіны, у якіх партнёр парушае асабістыя межы іншага чалавека, прыніжае, дапускае жорсткасць у зносінах і дзеяннях з мэтай падаўлення волі ахвяры. У такім тыпе стасункаў ахвяра і агрэсар не мяняюцца месцамі, ахвяра па шэрагу прычын не можа выйсці з гэтых адносін.

Выступаць у якасці абьюзера можа як мужчына, так і жанчына, адно з адрозненняў якога ў тым, што кожны з іх аказвае негатыўны ўплыў на свайго партнёра рознымі спосабамі. Мужчыны часцей ужываюць фізічны[en] і сэксуальны гвалт[3], у адрозненні ад жанчын[4].

Ужыванне тэрміна[правіць | правіць зыходнік]

Тэрмін аб'юзер ужываецца для апісання чалавека, які прымяняе гвалтоўныя метады. Гэта можа быць як псіхалагічны, фізічны ці эканамічны гвалт, для дасягнення сваёй мэты[5]. Аб'юзіўныя адносіны - гэта прыніжальныя стасункі паміж "тыранам" і "ахвярай", якія суправаджаюцца пастаяннымі маніпуляцыямі з дапамогай грошай, шантажу, пагроз і фізічнага гвалту, а таксама маральным здзекам з боку агрэсара[6].

Аб'юзіўныя адносіны сустракаюцца ўнутры сям'і. Акрамя таго, такія адносіны могуць існаваць у любых іншых відах міжасобасных сувязяў.

Прычыны станаўлення аб'юзерам[правіць | правіць зыходнік]

  1. Наяўнасць у чалавека хвароб і псіхічных разладаў.
  2. Выхаванне аб'юзіўнымі бацькамі, якія разбуральна ўплывалі на свядомасць дзіцяці і яго унутраны свет[7].
  3. Вялікая колькасць комплексаў і нізкая самаацэнка[5].
  4. Наяўнасць у чалавека псіхічнай нестабільнасці і праявы сацыяльна-негатыўных рыс характару асобы, такіх як агрэсіўнасць, запальчывасць, прага да ўлады. Нізкі ўзровень самакантролю, жорсткасць, апраўданне гвалту, недавер і павышаная схільнасць да хлусні таксама могуць стаць важкай прычынай фарміравання аб'юзера.
  5. Наяўнасць у чалавека такіх дэзадаптыўных рыс характару асобы як цёмная трыяда (макіявелізм, псіхапатыя і нарцысізм). Перакананне ў тым, што для дасягнення ўласных мэтаў людзьмі можна і трэба маніпуляваць пры зносінах з імі, а таксама канкрэтнымі ўменнямі маніпуляцыі, адсутнасцю пачуцця віны, халоднасцю, характарызуе праява аб'юза ў міжасобасных адносінах. Людзі, якія валодаюць высокім узроўнем псіхапатыі па псіхаметрычным шкалам, якія маюць схільнасць да парушэння сацыяльных нормаў і правілаў, якія праяўляюць схільнасць да падману, якія маюць нізкую трывожнасць, выяўленую пыху ў міжасобасных узаемаадносінах, нізкую эмпатыю, з'яўляюцца патэнцыяльнымі прадстаўнікамі аб'юзіўных адносін. Аб'юзерам уласцівы нарцысізм, які праяўляецца ў патрабаванні ад навакольных пастаяннага захаплення і ўвагі да яго дзеянняў

Прыкметы аб'юзіўных адносін[правіць | правіць зыходнік]

  • Рэўнасць — аб'юзер вельмі негатыўна ставіцца да зносін з патэнцыяльнымі сэксуальнымі партнёрамі: выходзіць з сябе пры згадванні іншага чалавека, кантралюе званкі ,перапіскі (няўпэўненасць у сабе).
  • Абвінавачванні — аб'юзер спрабуе зрабіць вінаватым свайго партнёра ў розных цяжкасцях: няўдачы на працы, у сям'і.
  • Татальны кантроль — аб'юзер кантралюе кожны крок сваёй ахвяры, ён павінен пастаянна ведаць, дзе і з кім яна знаходзіцца.
  • Нестабільны настрой — спачатку аб'юзер можа быць самым мілым і прыязным чалавекам, але варта адбыцца чаму-то, што яму не спадабаецца, як тут жа ён ператворыцца ў бязлітаснага, бяздушнага тырана.
  • Неаб'ектыўная крытыка-абьюзер будзе пастаянна незадаволены ўсім, уключаючы ахвяру, яму не падабаецца, як партнёр апранаецца, кажа, яго кампанія.
  • Абмежаванне зносін-агрэсар выступае супраць таго, каб ахвяра падтрымлівала адносіны з блізкімі і значнымі для яе людзьмі, якія могуць "адкрыць вочы" на дэструктыўнае паводзіны абьюзера.
  • Перакананне ў неадэкватнасці паводзін - абьюзер выклікае сваёй ахвяры, што яна неадэкватна ўспрымае рэальнасць, эмацыйна нестабільная, у яе праблемы з памяццю, з дапамогай псіхалагічных маніпуляцый запэўнівае свайго партнёра ў яго " ненармальнасці».
  • Пастаянныя маралі і парады-агрэсар навязвае сябе ў ролі дакучлівага настаўніка[што гэта?], які заўсёды мае рацыю[крыніца?].

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

[[Катэгорыя:Міжасобасныя адносіны]] [[Катэгорыя:Артыкулы са сцвярджэннямі без крыніц больш 14 дзён]] [[Катэгорыя:Вікіпедыя:Артыкулы, якія патрабуюць канкрэтызацыі]] [[Катэгорыя:Сямейная псіхалогія]] [[Катэгорыя:Псіхалагічны гвалт]]

  1. Платонова, Н. М. Насилие в семье: Особенности психологической реабилитации: Учебное пособие / Под ред Ю. П. Платонова. — СПб.: Речь, 2004. — 154 с.
  2. Никошкова, Е. В. Англо-русский словарь по психологии. — М.: АбиПресс, 2009. — C 46.
  3. {{{загаловак}}}. — 1995. — Т. 15. — ISSN 02727358. — DOI:10.1016/0272-7358(95)00028-N
  4. {{{загаловак}}}. — 1998. — Т. 16. — ISSN 07356757. — DOI:10.1016/S0735-6757(98)90028-6
  5. а б {{{загаловак}}}. — 2020. — Т. 99. — ISSN 01452134. — DOI:10.1016/j.chiabu.2019.104253
  6. {{{загаловак}}}. — 2006. — Т. 30. — ISSN 01452134. — DOI:10.1016/j.chiabu.2005.11.009
  7. {{{загаловак}}}. — 2018. — Т. 21. — ISSN 1524-8380. — DOI:10.1177/1524838018757750