Худаяр-хан

Худаяр-хан
Худаяр-хан
Хан, тытул
	1845 — 1875
Нараджэнне	каля 1835; Талас, Какандскае ханства;
Смерць	1886; Герат, Герат[d], Правінцыя Герат, Афганістан;
Бацька	Шэралі-хан[d]

Худаяр-хан — адзінаццаты кіраўнік з узбекскай^[2] дынастыі Мінгаў (руск.) (бел. у Какандскім ханстве.

Біяграфія

Яго праўленне характарызуецца смутамі, канфліктамі з Бухарскім эміратам і капітуляцыяй перад Расіяй у ходзе руска-какандскай вайны. У пачатку яго праўлення моцны ўплыў набылі кіпчакі на чале з Мусулманкулам (кірг.) (бел.. Аднак у 1852 годзе адбылася бітва ў мясцовасці Былкылдама (руск.) (бел., многія кіпчакі былі перабітыя, а Мусульманкул пакараны.

За 30 гадоў свайго праўлення ён 3 разы пазбаўляўся ўлады ў барацьбе са сваякамі, і кожны раз зноў здабываў яе.

У 1858 годзе Худаяр-хан быў скінуты ў першы раз, і на пасад быў узведзены Мала-хан (руск.) (бел..

Худаяр-хан у 1871—1873 гг. выпускаў манеты з надпісамі "Хуканд-і-Латыф — " «Прыемны Каканд» і імем нябожчыка Мала-хана (кіраваў у 1858—1862 гг.)^[3].

Канчаткова зрынуты ў выніку Какандскага паўстання 1873—1876. Худаяр-хан звярнуўся па дапамогу да Туркестанскага генерал-губернатара і летам 1875 збег у Ташкент пад абарону рускіх войскаў.

У 1875 годзе Худаяр-хан быў сасланы ў Арэнбург, адкуль выехаў у 1876 годзе ў Мекку, прыбыўшы ў Афганістан ён захварэў і лячыўся ў Мадрасе (Індыя).

Ён памёр у 1886 годзе каля Герата. Яго магіла знаходзіцца ў вёсцы Карух.

У Какандзе як напамін пра Худаяр-Хана застаўся яго палац, пабудаваны ў 1871 годзе^[4].

Зноскі

↑ ^а ^б ^в А. Диваев Последние дни Худояр-хана // Туркестанские ведомости — Туркестанское генерал-губернаторство, 1916. — вып. 20, 26 января / 8 февраля. — С. 120–134.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q118928887"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1501849"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4466073"></a>
↑ Bosworth C. E. The new Islamic dynasties. A chronological and genealogical manual. N.Y., 1996. Р. 295.
↑ Настич В. Н. Где чеканились монеты Коканда с «посмертным» именем Малла-хана? // Эпиграфика Востока XXIХ. — М., 2010.
↑ Дворец Худояр-хана (Кокандская урда)

Літаратура

История Средней Азии. Москва: Евролинц. Русская панорама, 2003
История Узбекистана. Т.3. Ташкент, 1993.

Спасылкі

Сеид Магомет Худояр-Хан Коканский. 1873

[_aa88ddd1e9a9013e-1] а ^б ^в А. Диваев Последние дни Худояр-хана // Туркестанские ведомости — Туркестанское генерал-губернаторство, 1916. — вып. 20, 26 января / 8 февраля. — С. 120–134.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q118928887"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1501849"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4466073"></a>

[2] Bosworth C. E. The new Islamic dynasties. A chronological and genealogical manual. N.Y., 1996. Р. 295.

[3] Настич В. Н. Где чеканились монеты Коканда с «посмертным» именем Малла-хана? // Эпиграфика Востока XXIХ. — М., 2010.

[4] Дворец Худояр-хана (Кокандская урда)

[1]

[2]

[3]

[4]