Чорная Чэджу (парода кароў)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Чорная Чэджу
Выява
Краіна
Статус каштоўнасці Natural Monument of South Korea[d]
У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Чорная Чэджу.

Чорная Чэджу (кар.: 제주흑우) — карэйская парода свойскай буйной рагатай жывёлы. Сустракаецца толькі на востраве Чэджу[1]:194. Гэта адна з чатырох карэнных парод буйной рагатай жывёлы, якія сустракаюцца ў Рэспубліцы Карэя, іншыя — хану, Чыксо  (кар.) (бел. і Хеугу  (кар.) (бел. [1]:194.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

На пашы

Першая гістарычная карціна з выявай Чорнай Чэджу была знойдзена на роспісе старажытнай магілы, вядомай пад назвай Анакская магіла № 3  (англ.) (бел. часоў дынастыі Кагуро 357 года нашай эры. Існуюць таксама старажытныя дакументы, Аналы дынастыі Часон і некалькі іншых, якія апісваюць формы парод буйной рагатай жывёлы. Гісторыя развядзення Чорнай Чэджу на востраве Чэджу пачалася ў 1702 годзе нашай эры, падчас 28-га года праўлення вана Сукчона  (руск.) (бел.. Кіраўнік Чэджу-мок у той перыяд, вядомы як І Хён Сан  (кар.) (бел., абследаваў увесь востраў, і гэтыя запісы былі сабраны ў Тамна Сулёкда  (кар.) (бел. — зборніку карцін, якія адлюстроўваюць розныя падзеі, што адбыліся ў 1702 годзе. Паводле яго справаздачы, у той час на востраве было вырашчана 703 галавы буйной рагатай жывёлы. Таксама прафесарам Нацыянальнага ўніверсітэта Чэджу (Oh et al., 2005) былі прадстаўлены нядаўнія навуковыя доказы (на аснове аналізу ДНК костак, здабытых з Гонаэ-ры і Гвакджы-ры ў Эволе  (англ.) (бел., горадзе на Чэджу) пра тое, што продкі сучасных асобін Чорнай Чэджу вырошчваліся людзьмі з першабытных часоў.

З 1930 года была прынята палітыка развядзення толькі жывёл з жаўтлява-карычневым колерам поўсці — колеру хану — і толькі буйную рагатую жывёлу такога колеру можна было зарэгістраваць. Гэта было прызначана для абмежавання скрыжавання  (руск.) (бел. з буйной рагатай жывёлай, імпартаванай з-за мяжы, але таксама прывяло да прыгнёту трох меншых па распаўсюджанасці карэйскіх пародаў бойной рагатай жывёлы ледзь не да поўнага знішчэння[2]:21.

З 1992 года навукоўцы з Інстытута садзейнічання жывёлагадоўлі Чэджу збіралі буйную рагатую жывёлу Чэджу, якая была раскідана па прыватных фермах на востраве Чэджу і кіравалі ёю як групай генетычных рэсурсаў. Яны таксама рэалізуюць праекты па захаванні і распаўсюджванні пагалоўя Чорнай Чэджу. Згодна з чаканнямі іх праектаў, у выпадку поспеху больш за 600 галоў гэтай чорнай буйной рагатай жывёлы будуць існаваць у раёне Чэджу ў бліжэйшай будучыні. Jeju SPI таксама распрацаваў інструмент дыскрымінацыі парод з выкарыстаннем генетычных маркераў. Гэты інструмент быў ужыты, каб захаваць унікальнасць пароды буйной рагатай жывёлы Чэджу. У 2013 годзе ўрад Рэспублікі Карэя прызнаў гістарычную і культурную каштоўнасць Чорнай Чэджу і прызначыў яе помнікам прыроды № 546 нацыянальнай культурнай каштоўнасці, каб прадухіліць знікненне і захаваць пароду. Карэйская асацыяцыя паляпшэння жывёл, якая галоўным чынам функцыянуе для кіравання індывідуальнай ідэнтыфікацыяй і інфармацыяй аб радаводзе жывёл, якія належаць установам або прыватным заводчыкам, таксама кіруе інфармацыяй аб племянным статку Чорнай Чэджу ў сваёй сістэме базы даных рэгістрацыі, якая адкрыта для грамадскасці.

У снезе

Характарыстыка[правіць | правіць зыходнік]

Цяля

Сярэдняя вышыня ў карку ў быкоў — 103 см, у кароў — прыкладна на 2 см менш; сярэднія масы цела 386 кг і 291 кг адпаведна[3]. Поўсць чорная; хоць на на востраве сустракаюцца і рудыя каровы[1]:194.

Выкарыстанне[правіць | правіць зыходнік]

Традыцыйна буйную рагатую жывёлу вырошчвалі дзеля ялавічыны і цяглавай працы[4]:445.

Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ а б в Valerie Porter, Lawrence Alderson, Stephen J.G. Hall, D. Phillip Sponenberg (2016). Mason's World Encyclopedia of Livestock Breeds and Breeding (sixth edition). Wallingford: CABI. ISBN 9781780647944.
  2. ↑ [National Livestock Research Institute] (2004). [https://www.fao.org/3/a1250e/annexes_KOR.pdf Republic of Korea: National Report on the State of Animal Genetic Resources]. Gwacheon, Gyeonggi: Ministry of Agriculture and Forestry. Annex to: Barbara Rischkowsky, Dafydd Pilling (editors) (2007). The State of the World's Animal Genetic Resources for Food and Agriculture. Rome: Commission on Genetic Resources for Food and Agriculture, Food and Agriculture Organization of the United Nations. ISBN 9789251057629. Archived 10 January 2017.
  3. ↑ Breed data sheet: Jeju Black Cattle / Republic of Korea (Cattle). Domestic Animal Diversity Information System of the Food and Agriculture Organization of the United Nations. Accessed June 2021.
  4. ↑ Marleen Felius (1995). Cattle Breeds: An Encyclopedia. Doetinchem, Netherlands: Misset. ISBN 9789054390176.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Kim, Hwan-kyeong (1964). «A Study on the Distribution of Coat Colors of Jeju’s Native Cattle». The 2nd Collection of Treaties, Dong-a University.
  • Park, Yeong-il (1971). «A Study on the Frequency of Coat Colors of Jeju’s Native Cattle». Vol.13, Korea Stockbreeding Academy.
  • Park, Yeong-il (1972). «Relationships between the Coat Colors and the Measured Body Lengths of Jeju’s Native Cattle». Vol. 14, Korea Stockbreeding Academy.
  • Yang, Yeong-hoon (2000). The Measurement System of Han-u and Measurement Condition of Jeju Black Cattle: Research Institute for Animal Science, Jeju National University.
  • Kim, Kyu-il (2003). Phylogenic Relationships of Northeast Asian Cattle to Other Cattle Populations Determined Using Mitochondrial DNA D-Loop Sequence Polymorphism: Springer. Vol. 41(3) Numbers 3-491-980006-2928 SCIE.
  • Kim, Jae-hwan (2005). Molecular Genetic Analysis of Ancient Cattle Bones Excavated from Archaeological Sites in Jeju, Korea: Korea Society for Molecular and Cellular Biology. Vol. 20(3) 1016-8478 KCI.
  • Yoon, Doo-hak (2007). Allele Frequency of the Bovine Y-chromosomal Microsatellite Locus in the Cattle Breeds: Korean Society for Animal Science and Technology. Vol. 49(4) 1598-9429 KCI.
  • Choi, Tae-jeong (2009). Establishment of Phylogenomic Characteristics for Korean Traditional Cattle Breeds (Hanwoo, Korean Brindle and Black): Jeonbuk National University.
  • Yi, Seong-soo (2009). Relation of Expression Levels of Melanin Synthesis Genes According to the MC1R Genotypes with the Coat Color Patterns in Hanwoo, Jeju Black Cattle and Holstein: Korean Society of Life Science. Vol. 19(3).
  • Han, Sang-hyeon (2010). Verification of ET and AI Derived Offspring Using on the Genetic Polymorphisms of Microsatellite and Coat Color Related Genes in Jeju Black Cattle: Korean Society of Life Science. Vol. 20(3).
  • Han, Sang-hyeon (2011). Coat Color Patterns and Genotypes of Extension and Agoutiin Hanwoo and Jeju Black Cattle: Korean Society of Life Science. Vol. 21(4).

 

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Чорная_Чэджу_(парода_кароў)&oldid=4712890"