Ян Вэнжык

Ян Вэнжык
Jan Wężyk
Герб «Вонжык»
Інтэррэкс Рэчы Паспалітай
1632 — 1633
Папярэднік:	Станіслаў Карнкоўскі
Пераемнік:	Мацей Любенскі
Прымас Польшчы і гнезненскі архібіскуп
1627 — 1638
Папярэднік:	Генрык Фірлей
Пераемнік:	Ян Ліпскі
Біскуп пазнаньскі
1624 — 1627
Папярэднік:	Анджэй Апалінскі
Пераемнік:	Мацей Любенскі
Біскуп пшамысльскі
1619 — 1624
Папярэднік:	Станіслаў Сіцінскі
Пераемнік:	Ахацы Грахоўскі
Адукацыя:	Калішскі езуіцкі калегіум[d] Ягелонскі ўніверсітэт Падуанскі ўніверсітэт
Прафесія:	святар, ксёндз
Нараджэнне:	1575(1575) Воля Вэнжыкова[d], Гміна Сэндзеявіцы, Ласкі павет[d], Лодзьскае ваяводства, Польшча
Смерць:	27 мая 1638(1638-05-27) Ловіч[d], Лавіцкі павет[d], Лодзьскае ваяводства, Польшча
Пахаванне:	Кафедральная базіліка Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі і Св. Мікалая ў Ловічы[d]

Ян Вэ́нжык (Вонжык) (польск.: Jan Wężyk; 1575, Воля Вэнжыкова — 27 мая 1638, Ловіч) — рымска-каталіцкі і дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай, біскуп пшамысльскі (1619—1624), архібіскуп пазнаньскі (1624—1627), архібіскуп гнезненскі і прымас Польшчы (1627—1638), інтэррэкс, часовы глава Рэчы Паспалітай у перыяд міжкаралеўя (1632—1633), каралеўскі сакратар, духоўны пісьменнік. Доктар абодвух правоў.

Біяграфія

Прадстаўнік шляхецкага роду герба «Вонжык». Вучыўся ў езуіцкім калегіуме ў Калішы, затым у Кракаве, потым — у 7 гадоў у Рыме. Атрымаў навуковую ступень доктара абодвух правоў.

Па вяртанні ў Польшчу хутка падняўся па кар'ернай лесвіцы духоўнай іерархіі. Быў архідыяканам Любліна, канонікам у Кракаве, прарэктарам сандамірскім.

З 1614 — архідыякан у Варшаве. Служыў сакратаром караля Жыгімонта III Вазы, спецыялізаваўся на італьянскіх справах.

У 1619 г. быў прызначаны біскупам пшамысльскім, у 1624 — біскупам пазнаньскім, у 1626 г. стаў гнезненскім архібіскупам і прымасам Рэчы Паспалітай, і ў гэтым сане заставаўся да сваёй смерці ў 1638 г. На гэтай важнай пасадзе ён прымаў дзейны ўдзел і ў палітычным жыцці дзяржавы. Быў актыўным праціўнікам караля Жыгімонта III у справе абрання на маскоўскі прастол яго сына каралевіча Уладзіслава IV.

Быў вядомы і як царкоўны пісьменнік. З сачыненняў яго найбольш вядомыя:

• «Synodus provincialis Gnesneusis, A. D. 1628 die 22 Mai celebrata» (Krakow, 1629),
• «Constitutiones Synodorum Metropolitanae Ecciesiae Gnesnensis Provincialium» (1637)
• «Synodus Provincialis Gnesnensis» (1634).

Спасылкі

• Венжик, Ян // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) — СПб., 1890—1907.
• Archbishop Jan Wężyk(англ.)