Ян Вэнжык

Ян Вэнжык
Ян Вэнжык
	Jan Wężyk
	;
	; Герб «Вонжык»
Інтэррэкс Рэчы Паспалітай
	1632 — 1633
Папярэднік	Станіслаў Карнкоўскі
Пераемнік	Мацей Любенскі
Прымас Польшчы і гнезненскі архібіскуп
	1627 — 1638
Папярэднік	Генрык Фірлей
Пераемнік	Ян Ліпскі
Біскуп пазнаньскі
	1624 — 1627
Папярэднік	Анджэй Апалінскі
Пераемнік	Мацей Любенскі
	1619 — 1624
Папярэднік	Станіслаў Сіцінскі
Пераемнік	Ахацы Грахоўскі
Адукацыя	Калішскі езуіцкі калегіум[d]; Ягелонскі ўніверсітэт; Падуанскі ўніверсітэт;
Дзейнасць	каталіцкі святар, юрыст, выдавец, каталіцкі біскуп
Нараджэнне	1575; Воля Вэнжыкова[d], Гміна Сэндзеявіцы, Ласкі павет, Лодзьскае ваяводства, Польшча;
Смерць	27 мая 1638; Ловіч, Ловіцкі павет, Польшча;
Пахаванне	Кафедральная базіліка Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі і Св. Мікалая ў Ловічы[d];
Дынастыя	Wężyków of the Wąż coat of arms[d]
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ян Вэ́нжык (Вонжык) (польск.: Jan Wężyk; 1575, Воля Вэнжыкова — 27 мая 1638, Ловіч) — рымска-каталіцкі і дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай, біскуп пшамысльскі (1619—1624), архібіскуп пазнаньскі (1624—1627), архібіскуп гнезненскі і прымас Польшчы (1627—1638), інтэррэкс, часовы глава Рэчы Паспалітай у перыяд міжкаралеўя (1632—1633), каралеўскі сакратар, духоўны пісьменнік. Доктар абодвух правоў.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Прадстаўнік шляхецкага роду герба «Вонжык». Вучыўся ў езуіцкім калегіуме ў Калішы, затым у Кракаве, потым — у 7 гадоў у Рыме. Атрымаў навуковую ступень доктара абодвух правоў.

Па вяртанні ў Польшчу хутка падняўся па кар'ернай лесвіцы духоўнай іерархіі. Быў архідыяканам Любліна, канонікам у Кракаве, прарэктарам сандамірскім.

З 1614 — архідыякан у Варшаве. Служыў сакратаром караля Жыгімонта III Вазы, спецыялізаваўся на італьянскіх справах.

У 1619 г. быў прызначаны біскупам пшамысльскім, у 1624 — біскупам пазнаньскім, у 1626 г. стаў гнезненскім архібіскупам і прымасам Рэчы Паспалітай, і ў гэтым сане заставаўся да сваёй смерці ў 1638 г. На гэтай важнай пасадзе ён прымаў дзейны ўдзел і ў палітычным жыцці дзяржавы. Быў актыўным праціўнікам караля Жыгімонта III у справе абрання на маскоўскі прастол яго сына каралевіча Уладзіслава IV.

Быў вядомы і як царкоўны пісьменнік. З сачыненняў яго найбольш вядомыя:

«Synodus provincialis Gnesneusis, A. D. 1628 die 22 Mai celebrata» (Krakow, 1629),
«Constitutiones Synodorum Metropolitanae Ecciesiae Gnesnensis Provincialium» (1637)
«Synodus Provincialis Gnesnensis» (1634).