Перайсці да зместу

Тытыкака: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
EmausBot (размовы | уклад)
др r2.7.2+) (робат дадаў: hy:Տիտիկակա
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 86 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q35342 (translate me)
Радок 58: Радок 58:


{{hydro-stub}}
{{hydro-stub}}

[[an:Laco Titicaca]]
[[ar:بحيرة تيتيكاكا]]
[[ast:Llagu Titicaca]]
[[ay:Titiqaqa]]
[[az:Titikaka gölü]]
[[be-x-old:Тытыкака]]
[[bg:Титикака]]
[[bn:তিতিকাকা হ্রদ]]
[[bo:ཏི་ཏི་ཁ་ཁ་མཚེའུ།]]
[[br:Titicaca]]
[[bs:Titicaca]]
[[ca:Llac Titicaca]]
[[cs:Titicaca]]
[[cy:Llyn Titicaca]]
[[da:Titicaca-søen]]
[[de:Titicaca-See]]
[[el:Τιτικάκα]]
[[en:Lake Titicaca]]
[[eo:Lago Titikako]]
[[es:Titicaca]]
[[et:Titicaca järv]]
[[eu:Titikaka]]
[[fa:دریاچه تیتیکاکا]]
[[fi:Titicaca]]
[[fiu-vro:Titicaca järv]]
[[fr:Lac Titicaca]]
[[fy:Titikakamar]]
[[ga:Loch Titicaca]]
[[gl:Lago Titicaca]]
[[gu:ટીટીકાકા સરોવર]]
[[gv:Logh Titicaca]]
[[he:אגם טיטיקקה]]
[[hi:टीटीकाका झील]]
[[hr:Titicaca]]
[[hu:Titicaca-tó]]
[[hy:Տիտիկակա]]
[[id:Danau Titicaca]]
[[is:Titikakavatn]]
[[it:Titicaca]]
[[ja:チチカカ湖]]
[[jbo:titikakas. zei lalxu]]
[[jv:Tlaga Titicaca]]
[[ka:ტიტიკაკა]]
[[kk:Титикака]]
[[kn:ಟಿಟಿಕಾಕ ಸರೋವರ]]
[[ko:티티카카 호]]
[[ku:Zeryaçeya Titicaca]]
[[la:Lacus Titicaca]]
[[lt:Titikaka]]
[[lv:Titikakas ezers]]
[[mk:Титикака]]
[[ml:ടിറ്റിക്കാക്ക തടാകം]]
[[mn:Титикака нуур]]
[[mr:टिटिकाका सरोवर]]
[[ms:Tasik Titicaca]]
[[mwl:Lago Titicaca]]
[[ne:टिटीकाका ताल]]
[[new:टिटिकाका पुखु]]
[[nl:Titicacameer]]
[[nn:Titicaca]]
[[no:Titicacasjøen]]
[[oc:Lac Titicaca]]
[[pl:Titicaca]]
[[pt:Lago Titicaca]]
[[qu:Titiqaqa qucha]]
[[rm:Lai Titicaca]]
[[ro:Lacul Titicaca]]
[[ru:Титикака]]
[[scn:Lacu Tititaca]]
[[sh:Titicaca]]
[[simple:Lake Titicaca]]
[[sk:Titicaca]]
[[sl:Titikaka]]
[[sr:Титикака]]
[[sv:Titicacasjön]]
[[sw:Titicaca (ziwa)]]
[[ta:தித்திகாக்கா ஏரி]]
[[th:ทะเลสาบตีตีกากา]]
[[tl:Lawa ng Titicaca]]
[[tr:Titikaka Gölü]]
[[uk:Тітікака]]
[[ur:جھیل ٹیٹیکاکا]]
[[vi:Hồ Titicaca]]
[[war:Danaw Titicaca]]
[[zh:的的喀喀湖]]
[[zh-yue:的的喀喀湖]]

Версія ад 05:27, 9 сакавіка 2013

Тытыкака
ісп.: Titicaca, кечуа: Titiqaqa, аймара: Titiqaqa
Возера Тытыкака
Возера Тытыкака
Морфаметрыя
Вышыня над узроўнем мора 3812—3821 м
Даўжыня 230 км
Шырыня 97 км
Плошча 8300 км²
Аб’ём 893 км³
Найбольшая глыбіня 304 м
Сярэдняя глыбіня 140—180 м
Басейн
Плошча вадазбору 56 270 км²
Выцякаюць Дэсагуадэра
Размяшчэнне
Размяшчэнне мяжа Перу і Балівіі
Краіна
Тытыкака (Перу)
Тытыкака
Тытыкака
Тытыкака (Балівія)
Тытыкака
Тытыкака
Map
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Тытыка́ка[1] (ісп.: Titicaca, кечуа: Titiqaqa, аймара: Titiqaqa) — возера у Андах, буйнейшае возера Паўднёвай Амерыкі, найвышэй размешчанае суднаходнае возера ў свеце. Знаходзіцца на мяжы Балівіі і Перу Назва складаецца са слоў мовы індзейцаў кечуа: какаскала і тыты — месца здабычы руды.

Возера Тытыкака знаходзіцца на вышыні 3821 м. над узроўнем мора, а яго сярэдняя глыбіня складае ад 140 да 180 м (максімальна 304 метры). У даўжыню яно складае 230 км, а ў шырыню 97 км. Плошча паверхні — 8300 км². Возера складаецца з дзвух частак (Lago Huinaymarca i Lago Chucuito), раздзеленых паўвостравам Цікуіна.

Узровень вады мяняецца, часамі нават на пяць метраў. У мінулым возера мела большыя памеры, аб чым кажа старая берагавая лінія. Тытыкака гэта астатак старадаўняга ўнутранага мора Лага Балівіян, якое пакрывала раней усё Альтыплано. Але геалагічныя працэсы і інтэнсіўнае выпарэнне прывяло да зніжэння ўзроўню вады. Возера ўтварылася хутчэй за ўсё ўжо ў міяцэне.

У возера ўпадае 25 рэк (Сухес, Ілавэ, Коата, Раміс і г. д.), а выцякае адна — рака Дэсагуадэра, якая злучае Тытыкаку з возерам Паапо. На возеры Тытыкака знаходзіцца 41 востраў, якія часткова заселеныя.

Найбольш вядомая сярод турыстаў востраў Ісла дэль Соль (ісп.: востраў Сонца) — па легендах інкаў, тут нарадзіўся белы бог Віракоча і першыя інкі: Манка Капас і яго сястра і адначасова жонка Мама Окла, а таксама і само Сонца ці Інці. Гэты востраў і цяпер з'яўляецца святым месцам для індзейцаў Аджмара і Кечуа. Востраў Сонца мае 10 км у даўжыню і 5 км у шырыню. Жыве тут каля 2000 індзейцаў. На тэрыторыі вострава засталіся руіны з інкскага перыяду, самыя вядомыя з якіх гэта Пілка Каіна і комплекс Чынкана, у склад якога ўваходзіць святая скала звязаная з інкскай легендай утварэння. У Чалапампа знаходзіцца музей рэчаў знойдзеных археолагамі, з якіх частка выкананая з чыстага золата.

Жыхары гарадоў, якія знаходзяцца на ўзбярэжжы возера (самы вялікі горад Пуна ў Перу і горад Гуакуі ў Балівіі) жывуць у асноўным рыбалоўствам і турызмам. На паўднёва-ўсходнім узбярэжжы возера (тэрыторыя Балівіі), знаходзяцца руіны перадкалумбавай эпохі г. зв. Тыахуанака, дзе размяшчаўся галоўны цэнтр культуры з аднайменнай назвай.

Зноскі

  1. Напісанне Тытыкака у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.16., Мн., 2003, С.83.

Спасылкі


Шаблон:Hydro-stub