Унутраная эміграцыя: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др арфаграфія
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
'''Унутраная эміграцыя''' — ухіленне ад удзелу ў грамадскім, палітычным і рэлігійным жыцці дзяржавы, выкліканае нязгодай з існуючай дзяржаўнай сістэмай і пануючай у ёй [[ідэалогія]]й. Унутраную эміграцыю не трэба блытаць з рознымі формамі канфрантацыі з дзяржаўным ці грамадскім ладам: [[дысідэнт]]цвам, [[эміграцыя]]й, мірнымі акцыямі [[пратэст]]у. Таксама не трэба блытаць гэту з'яву з унутранай міграцыяй - перамяшчэннем насельніцтва краіны з адной яе часткі ў другую, напрыклад, з [[Урбанізацыя|сельскай мясцовасці ў гарады]].
'''Унутраная эміграцыя''' — ухіленне ад удзелу ў грамадскім, палітычным і рэлігійным жыцці дзяржавы, выкліканае нязгодай з існуючай дзяржаўнай сістэмай і пануючай у ёй [[ідэалогія]]й. Унутраную эміграцыю не трэба блытаць з рознымі формамі канфрантацыі з дзяржаўным ці грамадскім ладам: [[дысідэнт]]цвам, [[эміграцыя]]й, мірнымі акцыямі [[пратэст]]у. Таксама не трэба блытаць гэту з'яву з унутранай міграцыяй - перамяшчэннем насельніцтва краіны з адной яе часткі ў другую, напрыклад, з [[Урбанізацыя|сельскай мясцовасці ў гарады]].


Даволі цяжка акрэсліць усе варыянты форм унутранай эміграцыі. Як правіла, да гэтага можна аднесці адмову працаваць у тых галінах вытворчасці і паслуг, дзе ад кожнага патрабуюць удзел у тых ці іншых мерапрыемствах ідэалагічнага кшталту, стварэнне ўласнага [[бізнес]]у (там, дзе гэта магчыма), адмова ад знаёмства з навінамі, якія перадаюцца па пэўным тэлеканалам, радыёсетцы і іншых сродках масавай інфармацыі, канцэнтрацыя ўвагі на ўласнай сям'і ці сваім хобі. (Так, у сучасным [[Туркменістан]]е некаторыя падлеткі (і не толькі) прынцыпова прагульваюць абавязковыя патрыятычныя святочныя мерапрыемствы, але не робяць з гэтага акцый пратэсту). Цяжка казаць, ці можна аднесці ўмеранае супрацоўніцтва з рэжымам (праца ў галінах вытворчасці і паслуг, якія патрабуюць пэўны мінімум удзелу ў палітычных і рэлігійных цырымоніях і падобных дзеяннях (выпіска праўрадавай прэсы, наведаванне гадзін палітінфармацыі, купля латарэйных білетаў і збор грошаў на тыя ці іншыя мерапрыемствы)<ref>[http://proceedings.usu.ru/?base=mag/0008(03_04-1998)&xsln=showArticle.xslt&id=a10&doc=../content.jsp Феномен и природа конформизма российской интеллигенции в XX веке] 8(1998) Проблемы образования, науки и культуры.</ref>.
Даволі цяжка акрэсліць усе варыянты форм унутранай эміграцыі. Як правіла, да гэтага можна аднесці адмову працаваць у тых галінах вытворчасці і паслуг, дзе ад кожнага патрабуюць удзел у тых ці іншых мерапрыемствах ідэалагічнага кшталту, стварэнне ўласнага [[бізнес]]у (там, дзе гэта магчыма), адмова ад знаёмства з навінамі, якія перадаюцца па пэўным тэлеканалам, радыёсетцы і іншых сродках масавай інфармацыі, канцэнтрацыя ўвагі на ўласнай сям'і ці сваім хобі. (Так, у сучасным [[Туркменістан]]е некаторыя падлеткі (і не толькі) прынцыпова прагульваюць абавязковыя патрыятычныя святочныя мерапрыемствы, але не робяць з гэтага акцый пратэсту). Цяжка казаць, ці можна аднесці ўмеранае супрацоўніцтва з рэжымам (праца ў галінах вытворчасці і паслуг, якія патрабуюць пэўны мінімум удзелу ў палітычных і рэлігійных цырымоніях і падобных дзеяннях (выпіска праўрадавай прэсы, наведаванне гадзін палітінфармацыі, купля латарэйных білетаў і збор грошаў на тыя ці іншыя мерапрыемствы)<ref>Красильников С. А. [http://elar.urfu.ru/handle/10995/24227 Феномен и природа конформизма российской интеллигенции в XX веке] / С. А. Красильников // Известия Уральского государственного университета. — 1998. 8 С. 81-85.</ref>.


З'яўленне ўнутранай эміграцыі ў пэўнай краіне можа лічыцца прыметай наяўнасці ў ёй [[Таталітарны рэжым|таталітарнай]] ці [[Аўтарытарны рэжым|аўтарытарнай сістэмы кіравання]]. Але дакладна вызначыць гэта бывае цяжка, бо ў розных дзяржавах, якія прызнаюць і падтрымліваюць пэўныя правы і свабоды сваіх грамадзян, могуць парушацца іншыя правы грамадзян альбо неграмадзян. Таксама ўнутраная эміграцыя можа быць праяўленнем нязгоды з каштоўнасцямі дэмакратычнага грамадства, напрыклад многія маладыя людзі ў 1960-х гг. у [[ЗША]] і краінах Заходняй Еўропы адмаўляліся ад магчымасці рабіць кар'еру ў капіталістычным грамадстве і пераязджалі ў сельскую мясцовасць працаваць на зямлі, што ў пэўнай ступені можна лічыць не столькі пратэстам, колькі пасіўнай [[канфрантацыя]]й з [[грамадства]]м. (Падобным чынам у пачатку ХХІ ст. пэўную распаўсюджанасць атрымаў [[даўншыфтынг]] ({{lang-en|downshifting}}) - свядомае перамяшчэнне ўніз па кар'ернай лесвіцы).
З'яўленне ўнутранай эміграцыі ў пэўнай краіне можа лічыцца прыметай наяўнасці ў ёй [[Таталітарны рэжым|таталітарнай]] ці [[Аўтарытарны рэжым|аўтарытарнай сістэмы кіравання]]. Але дакладна вызначыць гэта бывае цяжка, бо ў розных дзяржавах, якія прызнаюць і падтрымліваюць пэўныя правы і свабоды сваіх грамадзян, могуць парушацца іншыя правы грамадзян альбо неграмадзян. Таксама ўнутраная эміграцыя можа быць праяўленнем нязгоды з каштоўнасцямі дэмакратычнага грамадства, напрыклад многія маладыя людзі ў 1960-х гг. у [[ЗША]] і краінах Заходняй Еўропы адмаўляліся ад магчымасці рабіць кар'еру ў капіталістычным грамадстве і пераязджалі ў сельскую мясцовасць працаваць на зямлі, што ў пэўнай ступені можна лічыць не столькі пратэстам, колькі пасіўнай [[канфрантацыя]]й з [[грамадства]]м. (Падобным чынам у пачатку ХХІ ст. пэўную распаўсюджанасць атрымаў [[даўншыфтынг]] ({{lang-en|downshifting}}) - свядомае перамяшчэнне ўніз па кар'ернай лесвіцы).

Версія ад 10:35, 17 ліпеня 2014

Унутраная эміграцыя — ухіленне ад удзелу ў грамадскім, палітычным і рэлігійным жыцці дзяржавы, выкліканае нязгодай з існуючай дзяржаўнай сістэмай і пануючай у ёй ідэалогіяй. Унутраную эміграцыю не трэба блытаць з рознымі формамі канфрантацыі з дзяржаўным ці грамадскім ладам: дысідэнтцвам, эміграцыяй, мірнымі акцыямі пратэсту. Таксама не трэба блытаць гэту з'яву з унутранай міграцыяй - перамяшчэннем насельніцтва краіны з адной яе часткі ў другую, напрыклад, з сельскай мясцовасці ў гарады.

Даволі цяжка акрэсліць усе варыянты форм унутранай эміграцыі. Як правіла, да гэтага можна аднесці адмову працаваць у тых галінах вытворчасці і паслуг, дзе ад кожнага патрабуюць удзел у тых ці іншых мерапрыемствах ідэалагічнага кшталту, стварэнне ўласнага бізнесу (там, дзе гэта магчыма), адмова ад знаёмства з навінамі, якія перадаюцца па пэўным тэлеканалам, радыёсетцы і іншых сродках масавай інфармацыі, канцэнтрацыя ўвагі на ўласнай сям'і ці сваім хобі. (Так, у сучасным Туркменістане некаторыя падлеткі (і не толькі) прынцыпова прагульваюць абавязковыя патрыятычныя святочныя мерапрыемствы, але не робяць з гэтага акцый пратэсту). Цяжка казаць, ці можна аднесці ўмеранае супрацоўніцтва з рэжымам (праца ў галінах вытворчасці і паслуг, якія патрабуюць пэўны мінімум удзелу ў палітычных і рэлігійных цырымоніях і падобных дзеяннях (выпіска праўрадавай прэсы, наведаванне гадзін палітінфармацыі, купля латарэйных білетаў і збор грошаў на тыя ці іншыя мерапрыемствы)[1].

З'яўленне ўнутранай эміграцыі ў пэўнай краіне можа лічыцца прыметай наяўнасці ў ёй таталітарнай ці аўтарытарнай сістэмы кіравання. Але дакладна вызначыць гэта бывае цяжка, бо ў розных дзяржавах, якія прызнаюць і падтрымліваюць пэўныя правы і свабоды сваіх грамадзян, могуць парушацца іншыя правы грамадзян альбо неграмадзян. Таксама ўнутраная эміграцыя можа быць праяўленнем нязгоды з каштоўнасцямі дэмакратычнага грамадства, напрыклад многія маладыя людзі ў 1960-х гг. у ЗША і краінах Заходняй Еўропы адмаўляліся ад магчымасці рабіць кар'еру ў капіталістычным грамадстве і пераязджалі ў сельскую мясцовасць працаваць на зямлі, што ў пэўнай ступені можна лічыць не столькі пратэстам, колькі пасіўнай канфрантацыяй з грамадствам. (Падобным чынам у пачатку ХХІ ст. пэўную распаўсюджанасць атрымаў даўншыфтынг (англ.: downshifting) - свядомае перамяшчэнне ўніз па кар'ернай лесвіцы).

Гісторыя з'явы

Тэрмін "унутраная эміграцыя" не з'яўляецца савецкім. Ён узнік яшчэ задоўга да ўзнікнення савецкай улады і СССР. Дэльфіна дэ Жырардэн ў 1838 г. апублікавала эсэ "Унутраная эміграцыя" (L'émigration intérieure), у якім апісываліся погляды некаторых французскіх манархістаў, нязгодных з рэжымам Ліпеньскай манархіі[2]. Таксама гэты тэрмін шырока прымянялі да поглядаў творчай інтэлігенцыі Германіі часоў нацыстскай дыктатуры[3].

У Савецкім Саюзе з 1923 г. тэрмін "унутраны эмігрант" выкарыстоўся як абвінавачванне ў контр-рэвалюцыйнай і антысавецкай дзейнасці. Яго прымянялі да дзеячаў культуры, якія не падтрымлівалі савецкую ідэалогію, і таму лічыліся небяспечнымі для савецкага ладу. Напрыклад, ва ўнутранай эміграцыі абвінавачвалі паэтэсу Ахматаву[4]. Таксама гэты тэрмін да сябе прымянялі прадстаўнікі інтэлігенцыі, поўнасцю ці часткова нязгодныя з палітыкай савецкай улады, але не маючыя жадання з ёй змагацца. (Нярэдка іх пратэст выражаўся ў выбары прафесіі дворніка, фатографа, качагара, пры наяўнасці вышэйшай адукацыі ці навуковай ступені).

Праблема ўнутранай эміграцыі засталася і пасля распаду камуністычнага блоку і СССР. І яна закранае не толькі краіны, дзе палітычная ўлада знаходзіцца ў руках адной асобы, ці пэўнай партыі, руху, сацыяльнай групы. Напрыклад, у сучаснай Расіі некаторыя даследчыкі гавораць пра наяўнасць "новай унутранай эміграцыі"[5].

Зноскі