Азелаінавая кіслата

Азелаінавая кіслата
Агульныя
Хім. формула	C₉H₁₆O₄
Тэрмічныя ўласцівасці
Класіфікацыя
Рэг. нумар CAS	123-99-9
PubChem	2266; 19347555
Рэг. нумар EINECS	204-669-1
SMILES	C(CCCC(=O)O)CCCC(=O)O
ChemSpider	2179

Азелаі́навая кіслата (нонандыявая кіслата) НООС(СН₂)₇СООН — двухасноўная гранічная карбонавая кіслата. Валодае ўсімі хімічнымі ўласцівасцямі, характэрнымі для карбонавых кіслот. Солі і эфіры азелаінавай кіслаты называюцца азелаінатамі. Пры піролізе яе нерастваральных у вадзе солей (Ca, Mn) утвараецца цыклаактанон.

Уласцівасці

Тэмпература дэкарбаксілявання 320—340 °C

Энтальпія згарання (ΔH⁰_сгор) − 4777 кДж/моль.

Ужыванне

Прымяняецца ў вытворчасці поліамідаў, поліэфіраў і поліурэтанаў; алюмініевая соль азелаінавай кіслаты — загушчальнік сілаксанавых змазак. Поліэфіры на аснове азелаінавай кіслаты і этыленгліколю ўжываюць пры вырабе бенза- і маслаўстойлівых трубаправодаў, шлангаў, электрашнуроў.

Ужыванне ў медыцыне

Прэпараты азелаінавай кіслаты валодаюць бактэрыястатычнай актыўнасцю ў дачыненні да Propionibacterium acnes і Staphylococcus epidermidis, зніжаюць выпрацоўку тоўстых кіслот, якія спрыяюць узнікненню акнэ. Памяншаюць утварэнне камедонаў. Уплываючы на працэс арагавенне клетак эпідэрмісу, душаць рост і актыўнасць анамальных меланацытаў, якія выклікаюць гіперпігментацыю тыпу мелазмы. Аказваюць супрацьугравое дзеянне. Дапамагае пры лёгкіх сонечных апёках, здымае пачырваненні і ўхіляе шнары ад вугроў.

Уваходзіць у склад крэмаў і геляў АкнеСтоп, Акне-Дэрма, Азелекс (Azelex), Азогель, Азікс-Дэрм (Azix-Derm), Фіневін (Finevin), Фінацэя (Finacea), Скинорен (Skinoren), Скіноклір (Skinoklir) і іншых.

Літаратура

• Хімічная энцыклапедыя / Рэдкал.: Кнунянц І. Л. і інш. — М.: Савецкая энцыклапедыя, 1988. — Т. 1 (Абл-Дар). — 623 с.