Перайсці да зместу

Гладыятар

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
«Пальцы ўніз» (Pollice Verso), Жан-Леон Жэром, 1872
Мазаіка, Нацыянальны археалагічны музей, Мадрыд

Гладыятар (лац.: gladiator — «мечнік», ад gladius — «меч», «гладыус») — воін-нявольнік часоў старажытнага Рыма, які выступаў на відовішчных мерапрыемствах, змагаючыся на арэне з іншымі гладыятарамі, або з жывёламі (львамі).

Самая вядомая арэна, дзе змагаліся гладыятары — Калізей у Рыме. Гледачы арэны маглі прагаласаваць: або забіць, або пашкадаваць пераможанага гладыятара. Існавалі розныя віды гладыятараў, якія адрозніваліся тыпам выкарыстоўваемай зброі і даспехаў. Выдатным гладыятарам маглі даваць свабоду. Тыя, хто дажывалі да старасці, маглі стаць трэнерамі іншых гладыятараў.

Захаваныя арэны

[правіць | правіць зыходнік]

Таксама захаваліся арэны гладыятарскіх баёў у розных гарадах Італіі і на тэрыторыі шматлікіх міжземнаморскіх краін.

Гладыятары ў культуры

[правіць | правіць зыходнік]
  • Alan Baker: Gladiatoren. Kampfspiele auf Leben und Tod. Goldmann Verlag, München 2002 ISBN 3-442-15157-0 (Goldmann-Taschenbuch 15157).
  • Marcus Junkelmann: Das Spiel mit dem Tod. So kämpften Roms Gladiatoren. Zabern, Mainz 2000, ISBN 3-8053-2563-0.
  • Eckart Köhne (Hrsg.): Gladiatoren und Caesaren. Die Macht der Unterhaltung im antiken Rom. Verlag Philipp von Zabern, Mainz 2000, ISBN 3-8053-2614-9.
  • Fik Meijer: Gladiatoren. Das Spiel um Leben und Tod. Patmos Verlagsgruppe#Artemis .26 Winkler Verlag|Artemis & Winkler, Düsseldorf 2004, ISBN 3-7608-2303-3 (eine sehr detaillierte und lesenswerte Zusammenfassung der verschiedenen Aspekte des Gladiatorenwesens).
  • Fabrizio Paolucci: Gladiatoren. Leben für Triumph und Tod. Übersetzt von Katja Richter. Parthas, Berlin 2007, ISBN 978-3-86601-602-6.
  • Thomas Wiedemann: Kaiser und Gladiatoren. Die Macht der Spiele im antiken Rom. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 2001, ISBN 3-534-14473-2.
  • «Властелины Рима», М., Наука, 1992 (рос)