Зоамарфізм

Вартавыя поўначы (злева) і світання (справа). Роспіс на керамічнай плітцы, дынастыя Хань.

Зааморфны персанаж на абгортцы ад карамелі

Зоамарфізм, терыямарфізм — надзяленне людзей якасцямі жывёл. Вельмі часта выкарыстоўваецца для абазначэння прадстаўлення багоў у вобразах жывёл, а святых жывёл — як увасабленне сутнасці багоў. З’яўляецца істотным элементам многіх старажытных політэістычных рэлігій (напрыклад, старажытнаегіпецкай) і некаторых сучасных рэлігій (напрыклад, індуізму).

Зоамарфізм прысутнічаў у культуры старажытных скіфаў, сарматаў, мяотаў, выяўляецца ў пераважнай большасці пазнейшых археалагічных культур, прычым ва ўсіх зоамарфізм прадстаўлены ў выглядзе «звярынага стылю» — найтонкага ювелірнага і металургічнага мастацтва.

У англамоўнай псіхалагічнай літаратуры зоамарфізм разглядаецца значна радзей, чым антрапамарфізм. На 2008 год у навуковай базе Амерыканскай псіхалагічнай асацыяцыі PsycINFO налічвалася 186 публікацый, звязаных з антрапамарфізмам, тады як звязаных з зоамарфізмам — толькі чатыры. К. Гербасі мяркуе, што гэта можа тлумачыцца антрапацэнтрызмам і, такім чынам, акцэнтам на антрапамарфізме, або адсутнасцю ў навуковай супольнасці дасведчанасці аб субкультуры фуры, якая выкарыстоўвае зоамарфізм.

Гл. таксама

• Татэмізм
• Ордаская культурная традыцыя
• Пермскі звярыны стыль
• Скіфа-сібірскі звярыны стыль
• Сакі (плямёны)
• Мелітопальскі курган

Літаратура

• Зооморфизм // Железное дерево — Излучение. — М. : Большая Российская энциклопедия, 2008. — С. 561—562. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—, т. 10). — ISBN 978-5-85270-341-5.
• Полулюди / О. В. Белова // Славянские древности: Этнолингвистический словарь : в 5 т. / под общ. ред. Н. И. Толстого; Институт славяноведения РАН. — М. : Межд. отношения, 2009. — Т. 4: П (Переправа через воду) — С (Сито). — С. 156—159. — ISBN 5-7133-0703-4, 978-5-7133-1312-8.