Лічбавы грамадзянін

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Лічбавы грамадзінін — гэта персона, якая выкарыстоўвае інфармацыйныя тэхналогіі (ІТ) для таго, каб удзельнічаць у грамадскіх і палітычных справах. K. Масбергер (Mossberger)[1] вызначае лічбавых грамадзян як «тых, хто рэгулярна і эфектыўна выкарыстоўвае інтэрнэт».[2][3] Персона, вызначаная як лічбавы грамадзянін, павінна ведаць, дастаткова навыкаў і ведаў для выкарыстанна інтэрнэтам праз камп'ютары, мабільныя тэлефоны і іншыя вэб-прылады для ўзаемадзеяння з прыватнымі і публічнымі арганізацыямі.

Лічбавы грамадзянін — гэта той, хто ведае сваё тэхналагічнае атачэнне.

Індывіды, якія характаразуюць сябе, як лічбавыя грамадзяне, часта інтэнсіўна выкарыстоўваюць інфармацыйныя тэхналогіі, ствараюць блогі, выкарыстоўваюць сацыяльныя сеткі, удзельнічаюць на журналістскіх вэб-сайтах.[4] Хаця, лічбавае грамадзянства пачынаецца, калі дзіця, падлетак або/ці дарослы заводзіць сабе электронную пошту, размяшчае фота анлайн, і/або ўдзельнічае ў любым Бізнес-Спажывец (B2C) або Бізнес-Бізнес (B2B) узаемадзеянні, працэс станаўлення лічбавым грамадзянінам ідзе далей, чым проста інтэрнэт актыўнасць.

Згодна мадэлі Маршала (T.H. Marshall), якое мае тры трацыцыі грамадзянства (лібералізм, рэспубліканізм, прадвызначаная іерархія), лічбавае грамадзянскасць можа адбываецца паралельна прасоўванню роўных эканамічных магчымасцяў гэтак жа як і павялічэнню палітычнага ўдзелу і грамадскай адказнасці.[5] Лічбавае грамадзянства пазбягае элементаў прадвызначанай іерархіі ў тым, што інтэрнэт не выключае тых, хто жадае ўдзельнічаць у ім дазуючыся на расе, рэлігіі або класе — элементаў, што раней выкарыстоўваліся для выключэння людзей нават з традыцыйнага грамадзянства.

Добра развітыя дзяржавы набываюць магчымасці звязваць іх урады з лічбавымі накірункамі. Такія кірункі функцыянуюць па шляхах, робячы празрыстым апошняе заканадаўства, адукоўваючы бягучыя і будучыя палітычныя мэты, пазычаючы дзейнасць для палітычных кандыдатаў і дазваляючы грамадзянам галасаваць самастойна палітычным метадам. Таксама гэта пакаленне звязана з павызаючай адвакацыяй галасавання.[1] Недахоп дасягу да лічбавага грамадзяніна можа быць сур'ёзным недахопам прыводзіць, калі шмат базавых працэдур такіх як падаткавыя справаздачы, рэгістрацыя нараджэння і выкарыстанне вэба-для падтрымкі кандыдатаў у палітычных кампаніях (электронная дэмакратыя) і іншыя маглі быць перададзены толькі праз інтэрнэт. Больш за той шмат камерыцйных і культурных арганізацый пульікуюць інфармацыю толькі на вэб-старонках. Нялічбавыя грамадзяне не змогуць атрымаць гэту інфармацыю і гэта можа прывесці да сацыяльнай ізаляцыі і эканамічнай стагнацыі. Прорва паміж лічбавымі грамадзянамі і нелічбавымі грамадзянамі часта называецца лічбавае падзяленне. Сёння лічбавае падзяленне — гэта прадмет акадэмічных дэбатаў як доступ да інтэрнэта ўзрос, але месца з якога інтэрнэт даступны (праца, дом, публічная бібліятэка і інш.) мае вялікае ўздзеянне як гэты доступ будзе выкарыстаны, калі нават спосабам суадносна грамадзянскасці. Апошнія даследванні суадносяць жаданне быць тэхналагічна прасунутым з вялікай верай у роўны дасяг да камп'ютара і такім чынам да лічбавага грамадзянства (Шэйлі (Shelley)).

У развіваючыхся краінах лічбавыя грамадзяне няроўна размекаваны. Яны складаюцца з людзей, якія выкарыстоўваюць тэхналогіі для пераадолення іх мясцовых перашкод, якія ўключаюць праблемы развіцця, карупцыі, і нават ваенныя канфлікты. Напрыклад, арыканскія грамадзяне, якія выкарыстоўваюць мабільныя тэлефоны, дзе няма ліній перадач або адпаведная інфраструктура слаба развіта, або палітычныя актывісты на бліжнім усходзе падчас рэвалюцыі ў Егіпце.

Удзел[правіць | правіць зыходнік]

Развіццё ўдзелу лічбавых грамадзян можа быць падзелена на два асноўных узроўні: інфармацыйны распаўсюд і развітая грамадская дыскусія.[6]

Уцягванне моладзі[правіць | правіць зыходнік]

Нядаўняе даследванне паказала, што падлеткі і моладзь праводзяць больш часу ў інтэрнэце чым за праглядам тэлебачання.[7] Лічбавая моладзь можа звычайна разглядацца як тэставы рынак для наступныя пакаленняў кантэнта і сэрвіса. Такія сайты ў інтэрнэце як Myspace і Facebook сталі асноўнымі месцамі, дзе моладзь удзельнічае і ўцягваецца ва ўдзел з іншымі.

Абмежаванні на выкарыстанне дадзеных[правіць | правіць зыходнік]

Міжнародныя гіды Арганізацыі эканамічнага супрацоўніства і развіцця сцвярджаюць, што «персанальныя дадзеныя павінны быць скончаныя і адноўленыя, суадносны мэтам, у якіх яны выкарыстаны, а памер неабзодны для дасягнення гэтых мэтаў павінен быць дакладна выражаны.»[8]

Дзевяць элементаў лічбавага грамадзянства[правіць | правіць зыходнік]

Паводле digitalcitizenship.net да дзевяці элементаў (слупоў) лічбавага грамадзянства адносіцца:[9]

  1. Лічбавы доступ. Гэта хіба самы важны блок для таго, каб быць грамадзянінам. Аднак з-за сацыяльна-эканамічнага статуса, тэрыторыі пражывання і іншых перашкодаў некаторыя індывіды не маюць лічбавага доступа. Апошнім часам школы становяцца больш далучанымі да інтэрнэта, часта прапануючы камп'ютары і іншыя формы доступа. Гэта можа быць зроблена праз кіёск, цэнтр супольнасці або адкрытыя лабараторыі. Гэты блок больш за ўсё асацыюецца з лічбавым падзяленнем.[10]
  2. Лічбавая камерцыя. Гэта здольнасць карыстальнікаў прызнаваць, што шмат эканомікі рэгулюецца анлайн. Гэта таксама звязана з разуменне небяспек і перавагаў анлайн пакупак, выкарыстоўваючы крэдытныя карткі і падобнае. Побач з перавагамі і законнай дзейнасцю існуюць небяспечныя актыўнасці як азартныя гульні, наркагандаль і іншае.
  3. Лічбавыя камунікацыі.
  4. Лічбавая граматнасць.
  5. Лічбавы этыкет.
  6. Лічбавыя законы.
  7. Лічбавыя правы і адказнасці.
  8. Лічбавае здароўе. Лічбавыя грамадзяне павінны ведаць аб фізічным стрэсе падчас выкарыстання інтэрнэта, што залішняя залежнасць ад інтэрнэта можа прывесці да пагаршэння зроку, галаўнога болю, праблемам са стрэсам і інш.
  9. Лічбавая бяспека. Гэта азначае, што грамадзяне павінны прымаць меры для ўласнай бяспекі, выкарыстоўваючы складаныя паролі, антывірсную ахову, бэкап дадзеных і іншае.

Зноскі

  1. а б Mossberger, Karen. «Digital Citizenship — The Internet, Society and Participation» By Karen Mossberger, Caroline J. Tolbert, and Ramona S. McNeal." 23 Nov. 2011. ISBN 978-0819456069
  2. The 19th International Conference on Industrial Engineering and Engineering. p. 742. ISBN 978-3-642-37270-4. Праверана 6 June 2015.
  3. Ohler, Jason B. Digital Community, Digital Citizen. p. 25. ISBN 978-1412971447. Праверана 6 June 2015.
  4. Have Your Say - Are you a digital citizen?. bbc.co.uk.
  5. 8. Marshall, T. H. 1992. The Problem Stated with the Assistance of Alfred Marshall [originally delivered in 1949]. In Citizenship and Social Class, T. H. Marshall and T. Bottomore, 3-51. London: Pluto Perspectives.
  6. Restoring Trust in Government: The Potential of Digital Citizen Participation
  7. «Youth Spend More Time on Web than TV:Study Архівавана 26 лістапада 2007.», Reuters, 24 July 2003, Retrieved 4 Dec. 2003
  8. The Digital Person — Technology and Privacy in the Information Age — Chapter 1 Архівавана 16 мая 2016.
  9. Nine Themes of Digital Citizenship Архівавана 22 кастрычніка 2015., digitalcitizenship.net
  10. Digital Citizenship in Schools — Excerpt