Малаазійскія балгары

Ма́лаазі́йскія балга́ры (балг.: Малоазийски българи) — адасобленая этнаграфічная група балгараў, якая сфарміравалася ў выніку перасялення балгараў у паўночна-заходнюю частку паўвострава Малая Азія, у вясковыя акругі паміж гарадамі Чанакале, Бурса, Ізмір і Ізнік у XVI—XIX стагоддзях. Згодна з ацэнкай Л. І. Дросьева, колькасць праваслаўных, славянамоўных балгараў у Малой Азіі дасягнула прыблізна 7000 чалавек. Пасля 1914 года практычна ўсе яны былі вымушаны пакінуць межы Асманскай імперыі і перасяліцца ў Балгарыю. Іх нерухомасць і маёмасць, у сваю чаргу, былі перададзены мусульманскім бежанцам і перасяленцам з Балгарыі і Грэцыі.

Гісторыя

Балгарская прысутнасць у гэтым рэгіёне Малой Азіі была невыпадковай. З VII стагоддзя візантыйскія імператары перасялялі ў Апсікій значныя групы няскораных славян. Асіміляцыйныя працэсы не дазвалялі ім захаваць славянскую самасвядомасць. Новая хваля славянскіх перасяленцаў прыбывае ў Малую Азію ў Асманскую эпоху. З’яўляючыся падданымі Асманскай імперыі, праваслаўныя балгары таксама мігруюць у яе межах у пошуках урадлівых зямель. Улічваючы рэлігійную палітыку імперыі, накіраваную на прасоўванне ролі ісламу, праваслаўныя балгары часта сяліліся асобна ад мусульман. Але ў Малой Азіі яны не адчувалі сабе самотнымі: па суседству з імі меліся шматлікія некалі абшчыны праваслаўных грэкаў і армян. Напрыклад, у Ізміры пачатку ХХ стагоддзя мусульмане (не ўсе з іх цюркамоўныя) складалі толькі 29 % насельніцтва. Аб існаванні балгарскіх вёсак у Малой Азіі пакінулі нататкі здзіўленыя еўрапейскія падарожнікі: Салваторы (1807), француз Ж. М. Танкуэнь і брытанец Джордж Кепель (1829).

Мова

Мова малаазійскіх балгараў вылучаецца вялікай своеасаблівасцю ў фанетыцы і лексіцы. У ёй мелася шмат турэцкіх і грэчаскіх запазычанняў.

Гл. таксама

Літаратура

Шишманов, Димитър (2000). Необикновената история на малоазийските българи (балг.)
Радева Виолета (2000-09-28). Българското присъствие в Мала Азия (балг.) Архівавана 6 ліпеня 2011.