Мікола Адваротны

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
«Мікола Адваротны», XVIII ст., Веткаўскі музей стараабрадніцтва і беларускіх традыцый імя Ф. Р. Шклярава

Мікола Адваротны, або Мікола Косы (руск.: Никола Отвратный) — іконаграфічны варыянт выявы святога Мікалая Цудатворца, які шырока распаўсюджаны ў XVIII стагоддзі сярод старавераў Веткі у беларускім Палессі[1] і ўкраінскай Старадубшчыны[2].

Паходжанне дадзенага іканаграфічнага вобразу на цяперашні час канчаткова не ўстаноўлена[3]. Вядома, аднак, што ў народнай культуры ікону Міколы Адваротнага маліліся аб прадухiленнi бед (мясцовае выраз абвяшчае: «От беды Николин образ просят» (руск.))[1].

Мікола Адваротны — выява Свяціцеля з выразна прыкметным поглядам яго ў бок. Мікола паварочвае галаву направа ад гледача, але позірк яго буйных вачэй накіраваны, насупраць, налева. Галава святога звычайна павялічана і набліжаная да краю. Ніжняя лінія абразу часта дэманструе Евангелле, якое Мікола трымае ў левай руцэ, і правую руку ў жэсце благаслаўлення (гэты жэст можна трактаваць таксама як напамін або папярэджанне).

Зноскі

  1. а б Нечаева Г. Г. Иконопись старообрядческих слобод. Ново-Ивановка. «Никола Отвратный». Взгляд, отвращающий бесов // Голоса ушедших деревень / Сост. Г. Г. Нечаева [и др.]; под общ. ред. Г. Г. Нечаевой. — Минск: Белорусская наука, 2008. — С. 88—92. — 342 с. — ISBN 978-985-08-0874-5.
  2. Дзюбан В. В., Кочергина М. В. Образы Святого Николы Чудотворца Отвратного в старообрядческой живописи Стародубья и Ветки: художественные особенности и специфика иконографии // Преподаватель XXI век : журнал. — 2018. — Вып. 3 (2). — С. 247—258. — ISSN 2073-9613.
  3. Образ Святителя Николая Чудотворца иконографического типа Отвратный // Святитель Николай Чудотворец / Авторы-составители Е. А. Князев, Е. Ю. Князева, А. А. Евстигнеев. — М.: ОЛМА Медиа групп, 2011. — 160 с. — (Чудотворные иконы). — ISBN 978-5-373-03925-3.