Нікіфар Крыніцкі

Нікіфар Крыніцкі
польск.: Nikifor Krynicki
Дата нараджэння	21 мая 1895(1895-05-21)[…]
Месца нараджэння	Крыніца, гміна Крыніца-Здруй, Новасандэцкі павет, Малапольскае ваяводства, Польшча
Дата смерці	10 кастрычніка 1968(1968-10-10) (73 гады)
Месца смерці	Крыніца, гміна Крыніца-Здруй, Новасандэцкі павет, Малапольскае ваяводства, Польшча
Месца пахавання	Крыніца-Здруй
Грамадзянства	Аўстра-Венгрыя  Польская Рэспубліка  Польская Народная Рэспубліка
Род дзейнасці	мастак, рысавальнік
Жанр	наіўнае мастацтва[d]
Член у	Association of Polish Artists and Designers[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Нікіфар Крыніцкі (укр.: Никифор Криницький, польск.: Nikifor Krynicki, уласна Эпіфаній Драўняк, укр.: Єпіфаній Дровняк, польск.: Epifaniusz Drowniak, 21 мая 1895, Крыніца-Здруй, тады Аўстра-Венгрыя, цяпер Польшча — 10 кастрычніка 1968, Фолюш, Гміна Дэмбовец, Польшча) — лемкаўскі мастак-прымітывіст.

Біяграфія

Нарадзіўся ў г. Крыніца на Лемкаўшчыне (цяпер Крыніца-Здруй Малапольскага ваяводства, Польшча). Яго маці была глуханямой, бацька невядомы. Правёў жыццё ў крайняй беднаце, яго ўспрымалі як ненармальнага. Быў гугнівы, амаль непісьменны. У 1930 яго працы адкрыў мастак Раман Турын, які паказаў іх у Парыжы, зрабіўшы вядомымі ў польскай мастацкай калоніі (Юзаф Панкевіч і інш.). Напярэдадні вайны артыкул пра Нікіфара з’явіўся ў часопісе Аркады, яго працы былі паказаны на выстаўцы ў Львове, але лёс мастака гэта не змяніла.

Быў дэпартаваны ў 1947 падчас прымусовага масавага перасялення ўкраінцаў (так званая Аперацыя Вісла), але здолеў вярнуцца. У 1949 яго працы былі экспанаваны на выстаўцы ў Варшаве, у 1959 — у парыжскай галерэі Дзіны Вярні, іншых галерэях Заходняй Еўропы. У 1960 з дапамогай мастака Марыяна Уласінскага вялікая рэтраспектыўная выстаўка прац Нікіфара была з поспехам паказана ў Дзяржаўным музеі выяўленчага мастацтва ў Варшаве.

Лячыўся ад застарэлага туберкулёзу ў санаторыі ў Фолюшы, дзе і памёр. Пахаваны на Крыніцкіх могілках.

Спадчына

Пакінутая Нікіфарам спадчына велізарная, у ім налічваюць да 40 тысяч прац. У наш час прызнаны адным з найбуйнейшых наіўных мастакоў. Яго працы знаходзяцца ў розных мастацкіх сходах, большасць — у рэгіянальным музеі горада Новы-Сонч і ў музеі Нікіфара ў Крыніцы (адкрыты ў 1995).

Літаратура

• Banach E., Banach A. Historia o Nikiforze. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1966
• Madeyski J. Nikifor Krynicki: 12 reprodukcji. Kraków: Wydawnictwo artystyczno-graficzne, 1970
• Вадим Лесич. Никифор з Криниці. Монографічний нарис з 16 ілюстраціями та з резюме в англійській мові. Сучасність, 1971.
• Wolanin Z. Nikifor. Olszanica: BOSZ, 2000
• Никифор. Каталог. Киев, 2013.