Прагляд зыходнага тэксту старонкі ФК Эвертан

{{Футбольны клуб
|Назва          = Эвертан
|Лагатып        = <!--Everton FC.png-->
|ПоўнаяНазва    = Everton Football Club
|Горад          = [[Ліверпул]], [[Англія]]
|Мянушкі        = ''Ірыскі''
|Заснаваны      = [[1878]]
|Стадыён        = [[Гудысан Парк]]
|Умяшчальнасць  = 40 157
|Прэзідэнт      = 
|Трэнер         = 
|Чэмпіянат      = [[Англійская Прэм’ер-ліга|Прэм’ер-ліга]]
|Сезон          = [[Англійская Прэм’ер-ліга 2022/2023|2022/23]]
|Месца          = 17 месца

| pattern_la1 = _evertonfc2324h
| pattern_b1 = _evertonfc2324h
| pattern_ra1 = _evertonfc2324h
| pattern_sh1 = _evertonfc2324h
| pattern_so1 = _evertonfc2324hl
| leftarm1 = 0000DE
| body1 = 0000DE
| rightarm1 = 0000DE
| shorts1 = FFFFFF
| socks1 = FFFFFF
| pattern_la2 = 
| pattern_b2 = _evertonfc2324a
| pattern_ra2 = 
| pattern_sh2 = _evertonfc2324a
| pattern_so2 = _evertonfc2324a
| leftarm2 = fd5a51
| body2 = 
| rightarm2 = fd5a51
| shorts2 = 
| socks2 = 
| pattern_la3 = _evertonfc2324t
| pattern_b3 = _evertonfc2324t
| pattern_ra3 = _evertonfc2324t
| pattern_sh3 = _evertonfc2324t
| pattern_so3 = _evertonfc2324t
| leftarm3 = 7E8588
| body3 = 7E8588
| rightarm3 = D1D6DA
| shorts3 = 7E8588
| socks3 = 7E8588
}}
'''«Эвертан»''' ({{lang-en|Everton Football Club}}) — англійскі футбольны клуб з горада [[Ліверпул]]. Клуб выступае ў [[Англійская Прэм’ер-ліга|англійскай Прэм’ер-лізе]]. У вышэйшай лізе краіны правёў найбольшую колькасць сезонаў. 9-разовы чэмпіён Англіі. Эвертан гуляе ў вышэйшым дывізіёне з 1954 года і з’яўляецца адным з заснавальнікаў Прэм’ер-лігі ў 1992 годзе. Клуб быў створаны ў [[1878]] годзе, стаўшы членам-заснавальнікам [[Футбольная ліга Англіі|Футбольнай лігі]] па футболе ў 1888 годзе. Сваёй першай перамогі клуб дасягнуў праз два сезоны. Пасля чатырох чэмпіёнскіх тытулаў і дзвюх перамог у розыгрышы [[Кубак Англіі па футболе|Кубка Англіі]], «Эвертан» зведаў некаторае зацішша ў гады пасля [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]], а потым два перыяды адраджэння ў 1960-х гадах, калі клуб дамогся дзвюх перамог у чэмпіянаце і адной у кубку. У сярэдзіне 1980-х клуб перажыў апошні перыяд поспеху: «Эвертан» двойчы перамог у чэмпіянаце, стаў уладальнікам Кубка Англіі і ўладальнікам у 1985 годзе свайго першага кантынентальнага трафея — [[Кубак уладальнікаў Кубкаў УЕФА|Кубка ўладальнікаў Кубкаў]]. Апошнім трафеем клуба застаецца перамога ў Кубку Англіі 1995 года.

Прыхільнікаў клуба называюць «эвертаніянамі» ({{lang-en|Evertonians}}). «Эвертан» мае вялікую колькасць заўзятараў, рэгулярна прыцягваючы на стадыён у сярэднім па 36 тысяч чалавек за гульню, што складае 95 % ад агульнай ёмістасці стадыёна<ref>[https://web.archive.org/web/20080209153538/http://www.toffeeweb.com/season/05-06/comparisons.asp "ToffeeWeb — Seasonal Comparisons, 2005-06"]. Toffeeweb.</ref>. «Эвертан» мае прыкметнае суперніцтва з суседзямі «[[ФК Ліверпул|Ліверпулам]]», матчы паміж абодвума клубамі называюць [[Мерсісайдскае дэрбі|Мерсісайдскім дэрбі]]. «Ліверпул» быў сфарміраваны ў 1892 годзе адрынутай групай, якая складалася з экс-прэзідэнта «Эвертана» і некалькіх ігракоў. Канфлікт паміж бакамі прывёў да сыходу «Эвертана» з «[[Энфілд Роўд|Энфілда]]», цяперашняга стадыёна «Ліверпула», які на той час з’яўляўся хатняй арэнай «Эвертана».

== Гісторыя ==

=== Заснаванне ===
«Эвертан» быў заснаваны ў 1878 годзе пры англіканскай царкве Святога Дамінга ў раёне [[Ліверпул]]а Эвертан<ref>[http://www.evertonfc.com/history/everton-the-begining.html The Everton Story. 1878—1930] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20070927004513/http://www.evertonfc.com/history/everton-the-begining.html |date=27 верасня 2007 }}. Афіцыйны сайт ФК «Эвертан».</ref>. Пачынаючы з 1876 года, прыхаджане царквы летам гулялі ў [[крыкет]], але ў яго было немагчыма гуляць зімой, таму яны звярнулі свой погляд на футбол. Першапачаткова клуб атрымаў назву «Сент-Дамінга» ({{lang-en|St. Domingo’s Football Club}}), але неўзабаве стаў прыцягваць цікавасць людзей, якія жывуць не толькі каля царквы, з-за чаго ў лістападзе 1879 года на сходзе ў гатэлі «Queen’s Head» было прынята рашэнне аб перайменаванні клуба ў «Эвертан».

Свае першыя матчы «Эвертан» гуляў на полі Стэнлі Парку, але калі колькасць гледачоў, якія хадзілі на матчы клуба, стала імкліва расці, клуб быў вымушаны пераехаць на новы стадыён, і ў 1882 годзе ім стаў «[[Праеры Роўд]]». Аднак праз нейкі час уладальнік поля, якому не падабалася, што ў дні матчаў заўзятары занадта шумяць, папрасіў каманду пакінуць яго, і прэзідэнт клуба [[Джон Хоўлдынг]] за невялікую суму арандаваў дзялянку зямлі на «[[Энфілд Роўд]]» у свайго сябра Джона Орэла. Першы свой матч на «Энфілдзе» клуб правёў 28 верасня 1884 года супраць клуба «Эрлзтаўн» і атрымаў перамогу з лікам 5:0.

=== Футбольная ліга ===
[[Файл:Evertonteam1891b.jpg|thumb|200px|справа|«Эвертан» у 1891 годзе]]
У 1888 годзе «Эвертан» увайшоў у лік заснавальнікаў [[Футбольная ліга Англіі|Футбольнай лігі]]. Першы сезон склаўся для каманды не вельмі ўдала, і «Эвертан» заняў толькі восьмае месца, але ўжо ў наступным годзе «Эвертан» стаў другім, а яшчэ праз год клуб упершыню ў сваёй гісторыі стаў [[Чэмпіянат Англіі па футболе|чэмпіёнам Англіі]].

Тым часам Хоўлдынг, які да таго часу быў ужо ўладальнікам стадыёна, стаў спрабаваць усё больш і больш нажывацца на «Эвертане», падвысіўшы кошт арэнды клубам стадыёна<ref>[http://www.toffeeweb.com/history/concise/1878-1888.asp Everton History — Part I]. ToffeeWeb.</ref>. У выніку аднаго з сходаў футбольнага клуба было вырашана, што Хоўлдынг будзе звольнены, а «Эвертан» пакіне «Энфілд» і перабярэцца на «[[Гудысан Парк]]». Хоўлдынг і Орэл жа, застаўшыся са стадыёнам, але без клуба, вырашылі стварыць новы клуб — «[[ФК Ліверпул|Ліверпул]]». Апошні свой матч на «Энфілдзе» «Эвертан» згуляў 18 красавіка 1892 года супраць «[[ФК Болтан Уондэрэрс|Болтана]]».

Пасля пераезду на «Гудысан Парк» «Эвертану» чатыры разы ўдалося дасягнуць фіналу [[Кубак Англіі па футболе|Кубка Англіі]] да [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]] — у 1893, 1897, 1906 і 1907 гадах. Але скарыўся «Эвертану» трафей толькі аднойчы. 21 красавіка 1906 года «Эвертан» здолеў перамагчы «[[ФК Ньюкасл Юнайтэд|Ньюкасл Юнайтэд]]» з лікам 1:0. Астатнія тры фіналы былі прайграны «[[ФК Вулверхэмптан Уондэрэрс|Вулверхэмптану]]», «[[ФК Астан Віла|Астан Віле]]» і «[[ФК Шэфілд Уэнсдэй|Шэфілд Уэнсдэй]]» адпаведна.

Другі тытул чэмпіёна краіны «Эвертан» здолеў заваяваць у [[Чэмпіянат Англіі па футболе 1914/1915|сезоне 1914/15]], які стаў апошнім перад Першай сусветнай вайной.

== Стадыён ==
[[Файл:Goodisonview1.JPG|thumb|200px|справа|Гудысан Парк]]
Першапачаткова «Эвертан» гуляў на полі Стэнлі Парку. Паступова колькасць гледачоў, якія прыходзілі на матчы клуба, расла. Да 1882 года іх лік перавышаў 2 тысячы чалавек, у выніку чаго «Эвертан» пераехаў на «Праеры Роўд», аднак ужо праз год новым стадыёнам клуба стаў «[[Энфілд Роўд|Энфілд]]». На «Энфілдзе» «Эвертан» гуляў да 1892 года, пакуль прэзідэнт клуба і ўладальнік стадыёна [[Джон Хоўлдынг]] ва ўласных інтарэсах не вырашыў павысіць арэндавы кошт поля. Неўзабаве пасля гэтага «Эвертан» пераехаў на новы стадыён «Міер Грын», які потым быў перайменаваны ў «[[Гудысан Парк]]». Джон Хоўлдынг жа стаў ініцыятарам узнікнення новага клуба — «[[ФК Ліверпул|Ліверпул]]».

«Гудысан Парк» стаў першым стадыёнам у [[Англія|Англіі]], прызначаным толькі для футбола<ref>[http://www.toffeeweb.com/club/goodison/gp-history.asp History of Goodison Park]. ToffeeWeb.</ref>. У 1966 годзе стадыён прыняў пяць матчаў чэмпіянату свету. Ніводзін іншы стадыён, за выключэннем «[[Уэмблі]]», не прымаў гэтак шмат гульняў чэмпіянату. Умяшчальнасць «Гудысан Парку» складае 40 157 чалавек, а памеры поля — 112×78 метраў.

== Дасягненні ==
* '''[[Прэм’ер-ліга|Чэмпіён Англіі]]: 9'''
** 1891, 1915, 1928, 1932, 1939, 1963, 1970, 1985, 1987
* '''[[Кубак Англіі па футболе|Уладальнік Кубка Англіі]]: 5'''
** 1906, 1933, 1966, 1984, 1995
* '''[[Суперкубак Англіі па футболе]]: 9'''
** 1928, 1932, 1963, 1970, 1984, 1985, 1986 (разам з «[[ФК Ліверпул|Ліверпулам]]»), 1987, 1995
* '''[[Кубак уладальнікаў Кубкаў УЕФА|Уладальнік Кубка ўладальнікаў Кубкаў]]: 1'''
** 1985
* '''Першы дывізіён: 1'''
** 1931
* '''[[Малочны Кубак]]: 2'''
** 1995, 2002

== Склад ==
''Станам на люты 2024 года.''
{{Склад}}
{{Ігрок|1|{{Сцяг|Англія}}|Бр|[[Джордан Пікфард]]||1994}}
{{Ігрок|2|{{Сцяг|Шатландыя}}|Аб|[[Нейтан Патэрсан]]||2001}}
<!--{{Ігрок|4|{{Сцяг|Англія}}|Аб|[[Мейсан Холгейт]]||1996}}-->
{{Ігрок|5|{{Сцяг|Англія}}|Аб|[[Майкл Вінсент Кін|Майкл Кін]]||1993}}
{{Ігрок|6|{{Сцяг|Англія}}|Аб|[[Джэймс Таркоўскі]]||1992}}
{{Ігрок|7|{{Сцяг|Англія}}|Нап|[[Дуайт Мак-Ніл]]||1999}}
{{Ігрок|8|{{Сцяг|Бельгія}}|ПА|[[Амаду Анана]]||2001}}
{{Ігрок|9|{{Сцяг|Англія}}|Нап|[[Дамінік Кэлверт-Льюін]]||1997}}
{{Ігрок|10|{{Сцяг|Нідэрланды}}|Нап|[[Арно Данжума]]||1997}}
{{Ігрок|11|{{Сцяг|Англія}}|Нап|[[Джэк Гарысан]]||1996}}
{{Ігрок|12|{{Сцяг|Партугалія}}|Бр|[[Жуан Віржынія]]||1999}}
{{Ігрок|14|{{Сцяг|Партугалія}}|Нап|[[Бету (футбаліст, 1998)|Бету]]||1998}}
{{Ігрок|16|{{Сцяг|Малі}}|ПА|[[Абдулай Дукурэ]]||1993}}
{{Ігрок|18|{{Сцяг|Англія}}|Аб|[[Эшлі Янг]]||1985}}
{{Падзел складу}}
{{Ігрок|19|{{Сцяг|Украіна}}|Аб|[[Віталь Міколенка]]||1999}}
{{Ігрок|20|{{Сцяг|Англія}}|ПА|[[Дэле Алі]]||1996}}
<!--{{Ігрок|20|{{Сцяг|Францыя}}|Нап|[[Ніл Мапэ]]||1996}}-->
{{Ігрок|21|{{Сцяг|Партугалія}}|ПА|[[Андрэ Гоміш]]||1993}}
{{Ігрок|22|{{Сцяг|Англія}}|Аб|[[Бен Годфры]]||1998}}
{{Ігрок|23|{{Сцяг|Ірландыя}}|Аб|[[Шэймус Коўлман]]|[[Капітан (футбол)|капітан]]|1988}}
{{Ігрок|27|{{Сцяг|Сенегал}}|ПА|[[Ідрыса Гее]]||1989}}
{{Ігрок|28|{{Сцяг|Партугалія}}|Нап|[[Юсеф Шэрміты]]||2004}}
{{Ігрок|31|{{Сцяг|Англія}}|Бр|[[Эндзі Лонерган]]||1983}}
{{Ігрок|32|{{Сцяг|Англія}}|Аб|[[Джарэд Брантуэйт]]||2002}}
{{Ігрок|37|{{Сцяг|Англія}}|ПА|[[Джэймс Гарнер]]||2001}}
{{Ігрок|43|{{Сцяг|Англія}}|Бр|[[Білі Крэлін]]||2000}}
{{Ігрок|61|{{Сцяг|Англія}}|Нап|[[Льюіс Добін]]||2003}}
{{Ігрок|62|{{Сцяг|Англія}}|ПА|[[Тайлер Аньянга]]||2003}}
{{Канец складу}}

== Вядомыя ігракі ==
{|
|valign="top"|
* {{Сцяг|Расія}} [[Андрэй Канчэльскіс]]
* {{Сцяг|Харватыя}} [[Славен Біліч]]
* {{Сцяг|Англія}} [[Уэйн Руні]]
* {{Сцяг|Англія}} [[Гары Лінекер]]
* {{Сцяг|Англія}} [[Пол Гаскойн]]
* {{Сцяг|Англія}} [[Дзіксі Дзін]]
* {{Сцяг|Італія}} [[Марка Матэрацы]]
|width="33"|
|valign="top"|
* {{Сцяг|Францыя}} [[Давід Жыналя]]
* {{Сцяг|Францыя}} [[Аліўе Дакур]]
* {{Сцяг|Ірландыя}} [[Кевін Шыдзі]]
* {{Сцяг|Шатландыя}} [[Данкан Фергюсан]]
* {{Сцяг|Шатландыя}} [[Алекс Янг]]
* {{Сцяг|Уэльс}} [[Невіл Саўтгол]]
* {{Сцяг|Уэльс}} [[Кевін Рэткліф]]
|}

== Рэкардсмены ==
{|
|valign="top"|
'''Па колькасці гульняў за «Эвертан»''':
* {{Сцяг|Уэльс}} [[Невіл Саўтгол]] — 750 гульняў ''(1981—1998)''
* {{Сцяг|Англія}} [[Браян Лабаўн]] — 534 гульні ''(1958—1971)''
* {{Сцяг|Англія}} [[Дэйв Уотсан]] — 528 гульняў ''(1986—2001)''
* {{Сцяг|Англія}} [[Тэд Сагар]] — 497 гульняў ''(1929—1953)''
* {{Сцяг|Уэльс}} [[Кевін Рэткліф]] — 423 гульні ''(1980—1992)''

|width="33"|
|valign="top"|
'''Па колькасці забітых мячоў за «Эвертан»''':
* {{Сцяг|Англія}} [[Дзіксі Дзін]] — 383 мячы ''(1925—1937)''
* {{Сцяг|Шатландыя}} [[Грэм Шарп]] — 159 мячоў ''(1980—1991)''
* {{Сцяг|Англія}} [[Боб Лэтчфорд]] — 138 мячоў ''(1974—1981)''
* {{Сцяг|Англія}} [[Алекс Янг]] — 125 мячоў ''(1960—1968)''
* {{Сцяг|Англія}} [[Джо Ройл]] — 119 мячоў ''(1966—1974)''
|}

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Спасылкі ==
{{Commons}}
* [http://www.evertonfc.com Афіцыйны сайт клуба]
* [http://nsno.co.uk Вельмі цікавы і аўтарытэтны сайт]

{{Бібліяінфармацыя}}
{{Склад ФК Эвертан}}
{{Англійская Прэм’ер-ліга}}
{{Чэмпіёны Англіі па футболе}}
{{Клубы-заснавальнікі Футбольнай лігі}}
{{Клубы-заснавальнікі Англійскай Прэм’ер-лігі}}

[[Катэгорыя:Футбольныя клубы Англіі|Эвертан]]
[[Катэгорыя:Клубы англійскай Прэм’ер-лігі|Эвертан]]
[[Катэгорыя:ФК Эвертан| ]]