Іна Антонаўна Каламіец

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Каламіец.
Іна Антонаўна Каламіец
Дата нараджэння 8 сакавіка 1921(1921-03-08)
Месца нараджэння
Дата смерці 2005[1][2]
Грамадзянства
Род дзейнасці скульптарка, артыстка
Вучоба
Узнагароды
Honored Artist of the Ukrainian SSR

Іна Антонаўна Каламіец (укр.: І́нна Анто́нівна Коломі́єць; 8 сакавіка 1921, Алейск, Алтайская губерня — 2005) — украінская скульптарка. Заслужаны мастак УССР (1973). Удзельніца Другой сусветнай вайны.

Творчасць Іны Каламіец — узор аўтэнтычнага нацыянальнага мастацтва ХХ стагоддзя. З 1950-х гадоў яна тонка ўплывала на вектар развіцця ўкраінскага сацыялістычнага рэалізму.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзілася 8 сакавіка 1921 года ў Алейску Алтайскай губерні ў сям’і Антона Сямёнавіча Каламіеца, дырэктара аднаго з кіеўскіх заводаў.

З дзяцінства марыла стаць мастачкай, таму паступіла ў Кіеўскі мастацкі ўніверсітэт. Яе настаўнікамі былі заслужаныя дзеячы мастацтваў УССР Л. Муравіна, І. Ф. Крычэўскі, прафесары М. Гельман, К. Елява, зносіны з якімі аказалі істотны ўплыў на светапогляд Каламіец. Скончыўшы інстытут у 1951 годзе, Каламіец працавала выкладчыцай у рамесным вучылішчы. У гэты ж час брала ўдзел у разнастайных мастацкіх выстаўках, як рэгіянальнага, так і замежнага маштабу.

Прыйшоўшы ў творчасць у паваенны час, Іна Каламіец, якая трапіла ў «дарогай вайны» да самага Берліна і магла захапіцца ў творчасці добра знаёмай ёй тэмай — «вайна і перамога», поўнасцю аддала сябе на доўгія гады тэматыцы «міру». Першую папулярнасць ёй прынесла напоўненая глыбокім сэнсам статуэтка «Першы ліст» (1953), выпушчаная мільённымі накладамі.

«Першая літара» / маці сядзіць з кнігай, каля яе дзяўчынка, вышыня 230 мм — так назвала сваю працу Іна Каламіец. У гэтай скульптурнай групе ўсё вельмі проста і разам з тым напоўнена глыбокім зместам — і дачка на першым плане кампазіцыі, і фігура маці: яна не проста вучыць чытаць, яна выпраменьвае цяпло, каханне. Плыўныя лініі сілуэту скульптуры, лаканічнасць выяўленчай мовы, вялікая непасрэднасць і жыццёвасць — вось характэрныя рысы твора. Мастачка тут гаворыць не толькі аб шчасці маці, але і аб адным з самых галоўных яго ўмоў, аб міры. Бязмежнае шчасце і спакой, таму што на зямлі ціха.

— Часопіс «Антиквар» № 7-8, 2011

У 1955 годзе Каламіец паступіла ў аспірантуру Архітэктурнай акадэміі УССР, дзе вучылася на архітэктуру і звязаныя з ёй формы творчасці. Падчас вучобы вялікае значэнне ў жыцці Іны Каламіец адыгралі зносіны з вядучымі архітэктарамі рэспублікі — В. Забалотным, В. Елізаравым, Я. Катоніным, Ю. Асеевым, вывучэнне народнай архітэктуры і звязанага з ёй народнага мастацтва, знаёмства з народнымі мастакамі, якія працавалі ў эксперыментальнай майстэрні Акадэміі архітэктуры, — В. Фёдаравай, П. Уласенка, А. Жалезняком. З 1955 па 1965 гады працавала ў НДІ архітэктуры[3].

Улетку 1958 года скульптар паказала свае працы на персанальнай груповай выставе, у якой разам з Каламіец бралі лёс мастачкі аднаго з ёю пакалення М. Барынава і Г. Марозава. Яна выставіла на агляд шанавальнікаў мастацтва невялікія, выкананыя ў маёліцы «казачныя» кампазіцыі па матывах украінскай класічнай паэзіі і казак: «Русалка і вадзянік», «Конік-гарбаконік», «Лукаш і Маўка», «Жар-птушка», «Каменная кветка», «Доўбня», «Даўчына ў полі», «Мацярынства» ды іншыя.

У 1950-я гады ў савецкай скульптуры панавалі апісальныя тэндэнцыі, рысы мужна-аскетычнага ідэалу, звужанае разуменне рэалізму як элементарнай праўдападобнасці. На гэтым фоне вельмі свежымі здаліся казачныя творы Каламіец, у якіх яна ўжо тады намагалася перадаць сваё ўсведамленне індывідуальнасці асобы. Пра гэтыя творы пісалі так:

Яны не ўкладваліся ва ўяўленне аб дэкаратыўнай скульптуры. Іх унутраны свет быў такі прасторны і няпросты, але яшчэ менш яны былі падобныя на звычайную «скульптуру малых формаў», на станковыя рэчы. Іх магутныя масы бягуць то імкліва, то плаўна, то раптам крута закіпаюць пад зялёным, срэбным, чырвоным палівам, іх тэмпераментная лепка і нечаканыя кампазіцыйныя рашэнні — усё гэта было яе, несумяшчальнае са звычаямі жанру.

— Скульптура. Каталог. Спілка художників Української РСР. — Київ, 1968

Пра стыль творчасці, асаблівасці адоранасці, якія вызначылі ўвесь шлях Іны Каламіец, пісалі так:

Кампазіцыя «Гуцульская песня» замацавала здабыты поспех. Скульптару пашчасціла знайсці ў ёй тыя суадносіны простага і ўзнёслага, штодзённага і гераічнага, што дае пачуццё праўды, па-за якім самая палымяная героіка здаецца надуманай і хадульнай, а несумненная і гэтак важная ў мастацтве прастата абарочваецца банальнасцю і нудой. У «Гуцульскай песні» Іна Каламіец выкрывае і даследуе крыніцы гераічнага: яны ў тым, як проста і свята вераць яе героі адзін у аднаго, у свой будучы дзень, у сваю зямлю, у тое, як цвёрда стаяць яны на зямлі, нібы ўрастаючы ў яе круглымі, як калоны, нагамі. Для Іны Каламіец усё гэта не абстракцыя, не ілюстрацыя, якая тлумачыць агульнавядомае агульназразумелым. Яна распавядае пра тое, што бачыць, пра тое, што думае, моваю свайго мастацтва, моваю аб’ёмаў і формаў — моцных, вельмі акцэнтаваных, прыведзеных да пастаяннага спакою, у якім адчуваеш спрасаваны рух.

— Скульптура. Каталог. Спілка художників Української РСР. — Київ, 1968

Уладзімір Цэльтнер у асабістым каталогу 1968 года даў наступную характарыстыку творчаму генію І. Каламіец:

Іна Каламіец закахана ў наш час — яна, як кажуць мастакі, «адчувае сучаснасць». Яе захапляюць і цешаць не толькі аблічча, яна з задавальненнем уводзіць у свае кампазіцыі прадметы сённяшняга побыту, сцвярджаючы, што малочныя бідоны, электрычныя даільшчыкі і жалезныя маскі электразваршчыкаў могуць стаць тэмай для сапраўднай скульптуры. Яна даследуе пластыку брызентавых куртак і ватнікаў, белых халатаў і ботаў-кірзачоў, адкрывае іх прыхаваную прыгажосць.

— Скульптура. Каталог. Спілка художників Української РСР. — Київ, 1968

У гонар 300-годдзя ўз’яднання Украіны з Расіяй групай мастакоў і архітэктараў пад кіраўніцтвам акадэміка В. Забалотнага, у склад якой уваходзіла Іна Каламіец, для Кіева быў выкананы конкурсны праект трыумфальнай аркі. За гэта група атрымала першую прэмію.

Іна Каламіец востра і па-свойму бачыла новыя краіны, гарады, тыпы людзей. Серыя работ пасля падарожжаў у Францыю, Італію, Іспанію, Японію, Егіпет дэманстравала вырашэнне новых пластычных задач, якія майстар ставіла перад сабой.

І французская «Прадаўшчыца кветак» (1959), і «Егіпцянка» (1962), і «Старая гейша» (1966), і «На іспанскай лесвіцы» надзяляюць жанчыну роляй медыума паміж светам вобразу і свядомасцю гледача, пры гэтым увесь дыяпазон найтонкіх праяў жыцця ўвасабляецца ў пластыцы жаночага цела. Мастацтва Іны Каламіец то жартаўлівае (вясёлая іронія «Энеіды»), то бязмежна драматычнае (цыкл работ «Чарнобыль», «Рэчкі»), то філасофскае (помнік кампазітарам Максіму Беразоўскаму і Дзмітрыю Бартнянскаму ў Глухаве).

З пачатку 1970-х з-за забароны ад органаў КДБ Іна Каламіец стала «невыязной», але працягнула шмат падарожнічаць па СССР.

Творы Іны Каламіец знаходзяцца ў Музеі сучаснага мастацтва Украіны, украінскіх мастацкіх і краязнаўчых музеях, а таксама ў прыватных украінскіх і еўрапейскіх калекцыях.

Іна Каламіец памерла ў 2005 годзе.

Удзел у выстаўках[правіць | правіць зыходнік]

  • 1957 — Рэспубліканская мастацкая выстаўка, прысвечаная 40-годдзю Кастрычніка (Кіеў).
  • 1957 — Усесаюзная мастацкая выстаўка, прысвечаная 40-годдзю Кастрычніка (Масква).
  • 1958 — Групавая выстаўка скульптараў сумесна з М. Барынавай, Г. Марозавай (Кіеў).
  • 1958 — Рэспубліканская мастацкая выстаўка, прысвечаная 40-годдзю ВЛКСМ (Кіеў).
  • 1960 — Рэспубліканская мастацкая выстаўка да дэкады ўкраінскай літаратуры і мастацтва ў Маскве.
  • 1961 — Рэспубліканская мастацкая выстаўка да 200-годдзя з дня нараджэння І. П. Катлярэўскага (Кіеў).
  • 1964 — Рэспубліканская мастацкая выстаўка, прысвечаная 150-годдзю з дня нараджэння Т. Р. Шаўчэнкі (Кіеў).
  • 1964 — Мастацкая выстаўка, прысвечаная мастацтву Украінскай ССР, БССР, МССР (Масква).
  • 1965 — Рэспубліканская мастацкая выстаўка «Вартавыя свету» да 20-годдзя Перамогі савецкага народа ў ВАВ (Кіеў).
  • 1965 — Усесаюзная мастацкая выстаўка «На варце свету» да 20-годдзя Перамогі савецкага народа ў Вялікай Айчыннай вайне (Масква).
  • 1965 — Міжнародная выстава ў Манголіі (Улан-Батар).
  • 1967 — Рэспубліканская мастацкая выстаўка, прысвечаная 50-годдзю Вялікай Кастрычніцкай сацыялістычнай рэвалюцыі (Кіеў).
  • 1967 — Усесаюзная мастацкая выстаўка, прысвечаная 50-годдзю Вялікай Кастрычніцкай сацыялістычнай рэвалюцыі (Масква).
  • 1968 — Персанальная мастацкая выстаўка Кіеў, Луцк, Рыга, Ленінград, Львоў.
  • 1970 — Рэспубліканская мастацкая выстаўка, прысвечаная 100-годдзю з дня нараджэння У. І. Леніна (Кіеў).
  • 1970 — Усесаюзная мастацкая выстаўка, прысвечаная 100-годдзю з дня нараджэння У. І. Леніна (Масква).
  • 1970 — Міжнародная выстаўка «Савецкае медальернае мастацтва» (Варшава, Берлін, Будапешт).
  • 1970 — Мастацкая выстаўка кіеўскіх мастакоў у горадзе-пабраціме Кракаве.
  • 1971 — Рэспубліканская мастацкая выстаўка, прысвечаная XXIV з’езду Камуністычнай партыі Украіны (Кіеў).
  • 1971 — Рэспубліканская мастацкая выстаўка «Фізічная культура і спорт у выяўленчым мастацтве» (Кіеў).
  • 1971 — III Усесаюзная мастацкая выстаўка «Фізічная культура і спорт у выяўленчым мастацтве» (Масква).
  • 1972 — Рэспубліканская мастацкая выстаўка «Квітнеючая Савецкая Украіна» (Кіеў).
  • 1972 — Усесаюзная мастацкая выстаўка «СССР — наша Радзіма» да 50-годдзя ўтварэння СССР (Масква).
  • 1972 — Мастацкая выстаўка СССР, БССР, МССР (Масква).
  • 1973 — Мастацкая выстаўка да Міжнароднага жаночага дня 8 сакавіка (Кіеў).
  • 1973 — Мастацкая выстаўка ветэранаў ВАВ (Кіеў).
  • 1974 — Рэспубліканская мастацкая выстаўка «Вольная Украіна», прысвечаная 30-годдзю вызвалення Савецкай Украіны ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў (Кіеў).
  • 1974 — 1-я Рэспубліканская выстаўка медалёў (Кіеў).
  • 1974 — II Усесаюзная выстаўка медалёў (Масква).
  • 1974 — Усесаюзная выстаўка «Кветкі і скульптура» (Масква).
  • 1975 — Рэспубліканская мастацкая выстаўка «30 гадоў Вялікай Перамогі» (Кіеў).
  • 1976 — Рэспубліканская мастацкая выстаўка «Слава працы» (Кіеў).
  • 1976 — Усесаюзная мастацкая выстаўка, прысвечаная Міжнароднаму жаночаму дню (Тбілісі).
  • 1977 — Рэспубліканская мастацкая выстаўка «Ленінскі шлях» (Кіеў).
  • 1978 — Рэспубліканская мастацкая выстаўка «60 гадоў ВЛКСМ» (Кіеў).
  • 1978 — Усесаюзная мастацкая выстаўка «60 гадоў ВЛКСМ» (Масква).
  • 1979 — Мастацкая выстаўка «Навекі разам», прысвечаная 325-годдзю аб’яднання Украіны з Расіяй (Масква).
  • 1979 — Рэспубліканская мастацкая выстаўка «Мастакі — дзецям» (Кіеў).
  • 1980 — Рэспубліканская мастацкая выстаўка, прысвечаная 110-годдзю з дня нараджэння У. І. Леніна (Кіеў).
  • 2000 — Персанальная выстаўка ў выставачнай зале «Мастак» (Кіеў).
  • 2003 — Персанальная выстаўка ў галерэі «Ганчары» (Кіеў).
  • 2006 — Персанальная выстаўка ў Музеі Івана Ганчара (Кіеў).
  • 2007 — Персанальная выстаўка ў Чэхіі.
  • 2010 — Персанальная выстаўка ў галерэі Pit-art (Кіеў).
  • 2012 — Пастаянная выстаўка ў сетцы салонаў Studio27 (Кіеў, Данецк).

Абраныя працы[правіць | правіць зыходнік]

  • «Помнік Архіпу Цясленку», Лохвіца, граніт, 1974
    «Помнік Архіпу Цясленку», Лохвіца, граніт, 1974
  • Магіла Астапа Верасая, бронза 1978
    Магіла Астапа Верасая, бронза 1978

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

  • Заслужаны мастак УССР (1973);
  • грамата Прэзідыума Вярхоўнага Савета УССР.

Зноскі

  1. ↑ Inna Kolomiets // (unspecified title) Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ Inna Kolomiets // Artnet — 1998. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ Коломієць Інна Антонівна(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 15 мая 2022. Праверана 13 сакавіка 2023.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Іна_Антонаўна_Каламіец&oldid=4659376"