Аляксей Пятровіч Шкадарэвіч

Аляксей Пятровіч Шкадарэвіч
Аляксей Пятровіч Шкадарэвіч
Дата нараджэння	27 кастрычніка 1947 (76 гадоў)
Месца нараджэння	Капыль, Капыльскі раён, Бабруйская вобласць, БССР, СССР;
Грамадзянства	Беларусь;
Род дзейнасці	навуковец
Месца працы	Інстытут фізікі імя Б. І. Сцяпанава НАН Беларусі; БелОМА;
Навуковая ступень	доктар фізіка-матэматычных навук (1988)
Навуковае званне	прафесар (1990); акадэмік НАН Беларусі (2014);
Альма-матар	БДУ (1970);
Прэміі
Узнагароды

Аляксей Пятровіч Шкадарэвіч (нар. 27 кастрычніка 1947, Капыль, Мінская вобласць) — беларускі фізік. Доктар фізіка-матэматычных навук (1988), прафесар (1990), член-карэспандэнт НАН Беларусі (2004), акадэмік НАН Беларусі (2014).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся 27 кастрычніка 1947 года ў Капылі. У 1965 годзе скончыў сярэднюю школу № 2 Капыля імя Цішкі Гартнага^[2].

У 1970 годзе скончыў Белдзяржуніверсітэт.

У 1970—1979 гадах працаваў у Інстытуце фізікі АН БССР стажорам-даследчыкам, малодшым і старшым навуковым супрацоўнікам. З 1979 года ў БелОМА: начальнік Міжведамаснага канструктарскага аддзела, з 1984 года — начальнік аддзялення — намеснік галоўнага інжынера ЦКБ «Пеленг».

З 1992 года — дырэктар Навукова-тэхнічнага цэнтра «ЛЭМТ» Беларускага оптыка-механічнага аб’яднання.

Навуковая дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Навуковыя даследаванні ў галіне лазернай фізікі, оптыка-электроннага і лазернага прыборабудавання. Даследаваў цвердацельныя перабудоўваемыя лазеры з селектыўнай напампоўкай, што дазволіла прапанаваць эфектыўныя метады пошуку перспектыўных лазерных асяроддзяў з зададзенымі ўласцівасцямі, увесці ў практыку звыш 20 новых лазерных матэрыялаў. Выявіў фотатропны эфект на іонах Cr4+ у крышталях гранату, які з’яўляецца асноўным матэрыялам для пасіўнай мадуляцыі мацунку неадымавых лазераў. Даследаваў фізічныя ўласцівасці F2-цэнтраў афарбоўкі ў крышталях фторыстага ліцця, на аснове якіх распрацаваў прамысловую тэхналогію атрымання лазерных асяроддзяў, што дазволіла стварыць перспектыўную элементную базу для канструявання лазерных прыбораў і сістэм шырокага прызначэння, якія прымяняюцца на касмічных апаратах, у ваеннай тэхніцы і дальнаметрыі. Асвоіў вытворчасць у рэспубліцы лазераў на александрыце, сапфіры з тытанам, лазераў з дыёднай напампоўкай, лазераў з бяспечнай даўжынёй хвалі выпраменьвання, палімерных лазераў на фарбавальніках. Распрацаваў і прамыслова асвоіў вытворчасць лазерных апаратаў і прыбораў для прымянення ў медыцынскіх установах Беларусі (афтальмалогіі, анкалогіі, хірургіі, дэрматалогіі) і народнай гаспадарцы: на машынабудаўнічых прадпрыемствах, у шыннай прамысловасці, паліграфіі, дрэваапрацоўцы і лясной гаспадарцы.

Аўтар звыш 370 навуковых прац, у тым ліку 5 манаграфій, 3 вучэбных дапаможнікаў і больш за 90 вынаходстваў.

Узнагароды і прэміі[правіць | правіць зыходнік]

Дзяржаўная прэмія Рэспублікі Беларусь у галіне навукі і тэхнікі (2000, у аўтарскім калектыве) — за цыкл работ «Механізмы развіцця, метады і сродкі лячэння глаўкомы, катаракты, фотапашкоджанняў сятчаткі вока»;
ордэн Пашаны (2015)^[3];
ордэн Айчыны III ступені (2021)^[4].

Санкцыі[правіць | правіць зыходнік]

1 ліпеня 2023 года Украіна ўвяла санкцыі супраць Аляксея Шкадарэвіча^[5].

5 снежня 2023 года быў унесены ў спіс спецыяльна прызначаных грамадзян і заблакіраваных асоб ЗША^[6]^[7].

Бібліяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Физика и спектроскопия лазерных кристаллов. М., 1986.
Recent Advance in Solid State Lasers // OSA Proceedings. 1989. V.5. Р.60-63.
Роль интеграции науки, образования и производства в развитии приборостроения Республики Беларусь // Материалы Первого съезда ученых Республики Беларусь. Мн., 2007.

Зноскі

↑ https://bis.nlb.by/by/documents/140360
↑ Знаменитые выпускники Архівавана 30 снежня 2021.
↑ Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 2 кастрычніка 2015 года № 411 «Аб узнагароджанні»
↑ Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 25 кастрычніка 2021 года № 417 «Аб узнагароджанні»
↑ Белорусский академик попал под украинские санкции (руск.)(недаступная спасылка). Народная Воля (1 ліпеня 2023). Архівавана з першакрыніцы 7 ліпеня 2023. Праверана 9 ліпеня 2023.
↑ Тапузідзіс, Шаўцоў, Шакуцін… ЗША ўвялі новыя санкцыі супраць фізічных і юрыдычных асоб Беларусі (нявызн.). Наша Ніва (5 снежня 2023).
↑ Russia-related Designations; Belarus Designations; Issuance of Belarus General License (англ.). Міністэрства фінансаў ЗША (5 снежня 2023). Праверана 6 снежня 2023.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Аляксей Пятровіч Шкадарэвіч на сайце НАН Беларусі
Аляксей Пятровіч Шкадарэвіч у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)

[_6c7770a51d85a898-1] ttps://bis.nlb.by/by/documents/140360

[2] Знаменитые выпускники Архівавана 30 снежня 2021.

[3] Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 2 кастрычніка 2015 года № 411 «Аб узнагароджанні»

[4] Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 25 кастрычніка 2021 года № 417 «Аб узнагароджанні»

[5] Белорусский академик попал под украинские санкции (руск.)(недаступная спасылка). Народная Воля (1 ліпеня 2023). Архівавана з першакрыніцы 7 ліпеня 2023. Праверана 9 ліпеня 2023.

[6] Тапузідзіс, Шаўцоў, Шакуцін… ЗША ўвялі новыя санкцыі супраць фізічных і юрыдычных асоб Беларусі (нявызн.). Наша Ніва (5 снежня 2023).

[7] Russia-related Designations; Belarus Designations; Issuance of Belarus General License (англ.). Міністэрства фінансаў ЗША (5 снежня 2023). Праверана 6 снежня 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]