Гаркуха

Гаркуха
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Грыбы Падцарства:  Вышэйшыя грыбы Аддзел:  Базідыяльныя грыбы Пададдзел:  Agaricomycotina Клас:  Агарыкаміцэты Парадак:  Сыраежкавыя Сямейства:  Сыраежкавыя Род:  Млечнік Від:  Гаркуха
Міжнародная навуковая назва
Lactarius rufus (Scop.) Fr. 1838
Сінонімы
Agaricus rufus Scop. 1772 Lactarius rubescens (Schaeff.) Bres. 1887 Lactifluus rubescens (Schaeff.) Kuntze 1891
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   213058 EOL   188378 MB   229473

Гарку́ха, кароўка, гаркушка, малачай (Lactarius rufus) — шапкавы базідыяльны грыб роду Млечнік (Lactarius) сямейства Сыраежкавыя (Russulaceae).

Апісанне

Пладовае цела грыба — шапка на ножцы. Шапка дыяметрам 3—8 см, плоска-пукатая або шырокалейкападобная, у цэнтры з вострым бугарком, чырванавата-карычневая, гладкая, сухая. Пласцінкі прырослыя або слабасыходныя, рыжаватыя, з белым налётам спор. Мякаць палевая, шчыльная, з белым пякуча-вострым млечным сокам, непрыемна пахне. Млечны сок не змяняе афарбоўку на паветры. Ножка цыліндрычная, 5—8 см у даўжыню і 1—1,5 см у дыяметры, шчыльная, потым пустая. Споры бясколерныя, эліпсоіднай формы, бародаўчатыя.

Пашырэнне

Пашыраны ў Еўропе, Азіі, Паўночнай Амерыцы. На тэрыторыі Беларусі трапляецца ўсюды. Расце групамі, пераважна ў вільготных хваёвых лясах і на мохавых балотах. Пладовыя целы з’яўляюцца ў чэрвені—кастрычніку.

Выкарыстанне

Ядомая, спажываецца соленая, (перад засолкай вымочваюцца, каб не было гаркаты).

Літаратура

• Гапіенка В. Гаркуха // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 5. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5).
• Гаркуха // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — С. 563. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
• Сержанина Г. И., Змитрович И. И. Макромицеты. Иллюстрированное пособие для биологов (руск.) / Под ред. Н. А. Дорожкина. — Мн.: Вышэйшая школа, 1978. — С. 172. — 192 с. — 60 000 экз.
• Горькушка // Лесная энциклопедия: В 2-х т. / Гл. ред. Воробьёв Г. И.; Ред. кол.: Анушин Н. А., Атрохин В. Г., Виноградов В. Н. и др. — М.: Сов. энциклопедия, 1985. — Т. 1. — С. 217. — 563 с. (руск.)