Гарыхвостка-чарнушка

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Гарыхвостка-чарнушка

Самец гарыхвосткі-чарнушкі, Туніс
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Phoenicurus ochruros Gmelin, 1774

Арэал

выява

Ахоўны статус

Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  562036
NCBI  358815
EOL  17208290
FW  368925

Гарыхвостка-чарнушка, рудахвостка-чарнушка (Phoenicurus ochruros) — птушка сямейства мухалоўкавых.

Апісанне[правіць | правіць зыходнік]

Даўжыня цела 14-15 см, размах крылаў 23-26 см. Дарослы самец чорны з белым люстэркам на крыле, у негнездавы перыяд крыху больш светлы і без люстэрка. Самка, маладыя і самец у першым уборы (без люстэрка на крыле) з цёмным, карычнева-бурым нізам цела. Хвост вельмі рухавы, рыжавата-чырвоны. Песня ціхая, аднатонная, нагадвае скрып. Крык — звонкае «ф'юіць-цік-цік».

Пашырэнне[правіць | правіць зыходнік]

Арэал: Еўропа (акрамя паўночнага ўсходу), Крым, Каўказ, Малая Азія, Блізкі Усход, поўнач Ірана і Ірака, Цэнтральная і Усходняя Азія, паўночны захад Афрыкі. На Беларусі звычайны на гнездаванні від.

Жыве ў гарах да снегавой мяжы, насяляе патрэсканыя скалы паблізу адкрытых месцаў, скалістае ўзбярэжжа, будынкі і руіны; на нізінных тэрыторыях — рознага тыпу прамысловыя пабудовы, будынкі ў гарадах і вёсках.

Папуляцыі з Заходняй і Паўднёвай Еўропы, а таксама з Азіі — аселыя, іншыя — пералётныя. Месца зімовак: Паўднёвая Еўропа і Азія, Аравійскі паўвостраў, Паўночная Афрыка.

Асаблівасці біялогіі[правіць | правіць зыходнік]

Корміцца пераважна насякомымі.

Самка на гняздзе з птушанятамі, Германія

Гняздо ў шчылінах пабудоў і скал, часам у напаўадкрытых штучных гнездавых скрынках, часам займае старыя гнёзды ластавак. Яно вельмі няшчыльнае, заўсёды прыкрытае чым-небудзь зверху (навіс скалы, дах будынка і г.д.). Знешняя частка гнязда з вялікай колькасці карэньчыкаў і сцёблаў раслін, унутраная — з карэньчыкаў, укладзеных па крузе. Багатая высцілка з валосся, шэрсці і пёраў. Гнёзды ў гарах з прымессю вялікай колькасці моху і сухога лісця.

Яйкі (5-6, часам 2-8) крыху падоўжаныя, з тупым вузейшым канцом, белыя, бліскучыя, рэдка з блакітным бляскам або дробнымі карычневымі крапінкамі. Памеры: 19,0 х 14,5 мм.

Падвіды[правіць | правіць зыходнік]

  • P. o. ochruros — Малая Азія, Каўказ, паўночныя Іран і Ірак;
  • P. o. gibraltariensis — Еўропа ад паўднёвай Іспаніі да да Крыма;
  • P. o. atterimus — Партугалія, паўднёвая Іспанія, паўднёва-заходняя Афрыка;
  • P. o. semirufus — Блізкі Усход;
  • P. o. phoenicuroides — Цэнтральная Азія;
  • P. o. rufiventris — Гімалаі, Тыбет, паўднёва-заходні Кітай.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]