Ляўконія

Ляўконія
Ляўконія сівая (Matthiola incana) — тыпавы від роду Ляўконія Агульны выгляд квітнеючай расліны
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Капустакветныя Сямейства:  Капуставыя Трыба:  Anchonieae Род:  Ляўконія
Міжнародная навуковая назва
Matthiola W.T.Aiton (1812), nom. cons.
Сінонімы
Lonchophora Durieu Mathiola W.T.Aiton Mathiolaria Chevall. Pirazzia Chiov.
Тыпавы від
Matthiola incana (L.) R.Br. — Ляўконія сівая
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   23247 NCBI   3723 EOL   61737 GRIN   g:7332 IPNI   331760-2

Ляўконія, або Маціёла (Matthióla) — род аднагадовых і шматгадовых травяністых раслін сямейства Капуставыя, ці Крыжакветныя (Brassicaceae), распаўсюджаных у Паўднёвай Еўропе, Міжземнамор’е і суседніх рэгіёнах.

Дэкаратыўная прыгожа квітнеючая садовая расліна з духмянымі кветкамі. Некалькі відаў культывуюцца ў адкрытым грунце, маюцца дэкаратыўныя сарты, прыдатныя для азелянення балконаў.

Этымалогія

Лацінская назва дадзена расліне Робертам Броўнам у гонар італьянскага лекара і батаніка П’етра Маціёлі.

Батанічнае апісанне

Расліна вышынёй да метра з лямцавым апушэннем, якая ўтварае адраўнелыя кусцікі. Сцёблы прамыя або трохі выгнутыя, слаба галінастыя, з густым лісцем.

Лісце ланцэтнай формы, суцэльнае або зубчастае.

Кветкі ад белага да ружова-ліловага або жоўтага колераў з чатырма пялёсткамі і характэрным пахам. Кветкі сабраны ў каласападобныя мяцёлкі.

Плады — сухія плоскія струкі з выступальнымі грудкамі ад насення.

Гаспадарчае значэнне і выкарыстанне

Кветкі немахровых садовых формаў ляўконій даюць меданосным пчолам нектар.

Віды

Род налічвае 22 віды:

• Matthiola alyssifolia Bornm.
• Matthiola caspica Grossh.
• Matthiola chenopodiifolia Fisch. & C.A.Mey.
• Matthiola chorassanica Bunge ex Boiss.
• Matthiola daghestanica N.Busch
• Matthiola farinosa Bunge ex Boiss.
• Matthiola fragrans (Fisch.) Bunge
• Matthiola fruticulosa (L.) Maire
• Matthiola incana (L.) R.Br. — Ляўконія сівая
• Matthiola longipetala (Vent.) DC.
• Matthiola lunata DC.
• Matthiola obovata Bunge
• Matthiola odoratissima (M.Bieb.) R.Br.
• Matthiola ovatifolia (Boiss.) Boiss.
• Matthiola parviflora (Schousb.) R.Br.
• Matthiola revoluta Bunge ex Boiss.
• Matthiola sinuata (L.) R.Br.
• Matthiola stoddartii Bunge
• Matthiola superba Conti
• Matthiola tatarica (Pall.) DC.
• Matthiola torulosa DC.
• Matthiola tricuspidata (L.) R.Br.

Цікавы факт

У серыі кніг «Песня Лёду і Агню» Джорджа Р. Р. Марціна фігуруе дзяўчына, названая ў гонар кветак ляўконіі (англ.: gillyflower, Джылі.

Літаратура

• Черняковская Е. Г. Род 614. Левкой — Matthiola // Флора СССР. В 30-ти томах / Главный редактор акад. В. Л. Комаров; Редактор тома Н. А. Буш. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1939. — Т. VIII. — С. 285—298. — 696 + XXX с. — 5 200 экз.
• Ляўконія (руск.) — артыкул з Вялікай савецкай энцыклапедыі
• Левкой // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907. (Праверана 16 чэрвеня 2009)

Спасылкі

• Левкой ў Біялагічным энцыклапедычным слоўніку (Праверана 16 чэрвеня 2009)
• Ляўконія: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Левкой ў Энцыклапедыі дэкаратыўных садовых раслін (Праверана 16 чэрвеня 2009)