Мукан Тулебаевіч Тулебаеў

Мукан Тулебаевіч Тулебаеў
каз.: Мұқан Төлебаев
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння	13 сакавіка 1913(1913-03-13)
Месца нараджэння	Lepsinskij County[d], Сямірэчанская вобласць, Туркестанскае генерал-губернатарства, Расійская імперыя
Дата смерці	2 красавіка 1960(1960-04-02) (47 гадоў)
Месца смерці	Алматы, Алмацінская вобласць, Казахская ССР, СССР
Месца пахавання	Central Cemetery (Alma-Ata)[d]
Краіна	СССР  Расійская імперыя
Альма-матар	Маскоўская дзяржаўная кансерваторыя імя П. І. Чайкоўскага
Музычная дзейнасць
Прафесіі	дырыжор, кампазітар
Жанры	опера
Прэміі
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мукан Тулебаевіч Тулебаеў (каз.: Мұқан Төлебаев, 13 сакавіка 1913, с. Каршыган, Сямірэчанская вобласць, Туркестанскае генерал-губернатарства, Расійская імперыя — 2 красавіка 1960) — казахскі кампазітар, адзін з заснавальнікаў нацыянальнай кампазітарскай школы. Народны артыст СССР (1959). Сталінская прэмія (1949).

Адзін з аўтараў музыкі Дзяржаўнага гімна Казахскай ССР (1945).

Біяграфія

Нарадзіўся 28 лютага (13 сакавіка) 1913 года ва ўрочышчы Каршыган Сямірэчанскай вобласці Туркестанскага генерал-губернатарства Расійскай імперыі (цяпер — Саркандскі раён Алмацінскай вобласці Казахстана). Паходзіць з роду Садыр племя Найман Сярэдняга жуза.

Першым яго настаўнікам быў дзядзька, акын і дамбрыст — Апырбай Ауэльбаеў.

У 1929—1933 гадах вучыўся ў Капальскім педагагічным тэхнікуме.

Летам 1936 года ўдзельнічаў у аглядзе талентаў, лепшыя з якіх былі накіраваны ў Алма-Ату, а потым на вучобу ў Маскву. У 1938—1941 вучыўся ў Казахскай опернай студыі пры Маскоўскай кансерваторыі. Спачатку вучыўся па класе вакалу, затым праз 2 гады перавёўся на кампазітарскае аддзяленне па класе Б. Шэхтэра, а пазней — Р. Гліэра.

У пачатку вайны знаходзіўся ў шэрагах народных апалчэнцаў у Маскве, увосень 1941 года па стане здароўя вярнуўся ў Алма-Ату.

З 1941 па 1946 год браў урокі кампазіцыі ў Я. Брусілоўскага.

У 1942—1944 гадах — дырыжор Казахскага дзяржаўнага аркестра народных інструментаў імя Курмангазы ў Алма-Аце.

У 1951 годзе скончыў Маскоўскую кансерваторыю, дзе вучыўся ў М. Мяскоўскага і У. Ферэ.

У 1953—1956 гадах выкладаў у Алма-Ацінскай кансерваторыі.

З 1942 года — член Саюза кампазітараў Казахскай ССР, з 1948 года — член праўлення, з 1956 па 1960 — старшыня праўлення. Член праўлення Саюза кампазітараў СССР.

Дэпутат Вярхоўнага Савета Казахскай ССР 4-5-га скліканняў.

Памёр 2 красавіка (па іншых крыніцах — 2 чэрвеня) 1960 года. Пахаваны ў Алма-Аце на Цэнтральных могілках.

Творчасць

Сярод твораў: опера «Біржан і Сара» (паст.1946), сімфанічная паэма «Казахстан» (1951), харавая сюіта «Юнацтва» (1954), рамансы (больш за 50), песні.

Складальнік зборніка народных казахскіх песень «Макпал» (1979).

Літаратура

• Тулебаеў Мукан Тулебаевіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 16: Трыпалі — Хвіліна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 16. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0263-6 (т. 16).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Мукан Тулебаевіч Тулебаеў