Сутыкненні ў Трыпалі (2022)
| Сутыкненні ў Трыпалі | |||
|---|---|---|---|
| Асноўны канфлікт: Лівійскі крызіс | |||
| Дата | 17 мая/22 ліпеня/27 жніўня/2-3 верасня 2022 | ||
| Месца | Трыпалі | ||
| Прычына | двоеўладдзе, праблема з правядзеннем выбараў | ||
| Вынік | ні адзін з бакоў не дамогся поспеху | ||
| Праціўнікі | |||
|
|||
| Камандуючыя | |||
|
|||
| Агульныя страты | |||
|
|||
Сутыкненні ў Трыпалі — узброенае супрацьстаянне ў Трыпалі (Лівія) паміж прыхільнікамі Фатхі Башагі і Абдэля Дбэйбе. Канфлікт двух палітыкаў адбыўся вакол пасады прэм’ер-міністра. Дбэйба і Башага лічаць менавіта сябе кіраўніком Кабінета міністраў, што вярнула краіну да двоеўладдзя.
Перадумовы[правіць | правіць зыходнік]
23 кастрычніка 2020 года ў Лівіі скончылася грамадзянская вайна паміж Урадам нацыянальнай згоды, які базаваўся ў Трыпалі, і Палатай прадстаўнікоў, якая знаходзілася ў Табруку.
5 лютага 2021 года бакі канфлікту дамовіліся аб стварэнні часовага ўрада на Форуме лівійскага палітычнага дыялогу, які прайшоў у Жэневе пад эгідай ААН. Абдэль Хамід Дбэйбе быў абраны прэм’ер-міністрам урада нацыянальнага адзінства, а прэзідэнцкі савет узначаліў Мухамед аль-Манфі[1]. Умовай фармавання ўрада нацыянальнага адзінства было ўключэнне ў яго асоб, якія раней не займалі пасады ў папярэдніх кабінетах міністраў краіны. Планавалася, што гэта пераходны ўрад будзе кіраваць Лівіяй да выбараў[2].
Кіраўнік Урада нацыянальнай згоды Фаіз Сарадж афіцыйна перадаў уладныя паўнамоцтвы прэзідэнцкага савету і новаму ўраду 16 сакавіка 2021 года. Такім чынам, фармальна ў Лівіі ўпершыню за сем гадоў аб’яднаўся ўрад[3].
21 верасня 2021 года Палата прадстаўнікоў вынесла вотум недаверу ўраду нацыянальнага адзінства, а 10 лютага 2022 года прызначыла Фатхі Башагу прэм’ер-міністрам. Дбэйбе і УНА адхілілі гэтае прызначэнне[4].
Бакі[правіць | правіць зыходнік]
Урад Дбэйбы арыентаваны на Турцыю, а непасрэдна ў Лівіі абапіраецца на частку груповак Трыпалі і Місураты. Ён актыўна спрабуе падкупіць моладзь, выкарыстоўваючы дзяржаўныя фінансы для прасоўвання спецыяльнай грашовай дапамогі для маладых. У Дбэйбы ёсць план стаць будучым прэзідэнтам, нягледзячы на тое што закон, прыняты раней Палатай прадстаўнікоў, гэта забараняе[5].
У сваю чаргу Башага заручыўся падтрымкай усходу краіны, у прыватнасці, Табрука, дзе размяшчаецца Палата прадстаўнікоў. Яна падтрымліваецца Лівійскай нацыянальнай арміяй пад камандаваннем Халіфа Хафтара[5]. Характэрна, што ў ходзе грамадзянскай вайны 2010-х гадоў Башага знаходзіўся на баку праціўнікаў Табрука.
Асноўным патрабаваннем яго прыхільнікаў з’яўляецца адстаўка ўрада пад кіраўніцтвам Дбэйбы, бо той не выканаў галоўнай сваёй задачы — не былі арганізаваны выбары прэзідэнта і парламента краіны. Выбары павінны былі адбыцца яшчэ 24 снежня 2021 года, але ў апошні момант усе мерапрыемствы былі перанесены на студзень, затым на лета, а пазней яшчэ на нявызначаны тэрмін[5].
Атрады[правіць | правіць зыходнік]
З боку прыхільнікаў Башагі да канфлікту далучыліся фарміраванні ЛНА Хафтара, як, напрыклад, 28-я пяхотная дывізія (брыгада ан-Навасі), 777-я брыгада, 55-ы пяхотны батальён. Яго таксама падтрымалі брыгады апалчэнцаў Зінтана, рэвалюцыянераў Трыпалі, Аль-Халбус, Аль-Марса і Абу Зрэбы. Дбэйбе аб’яднаў вакол сваёй фракцыі Упраўленне падтрымкі стабільнасці, Спецыяльныя сілы стрымлівання (RADA), атрады Эмада аль-Трабілісі, 444-ю брыгаду, 610-ю брыгаду, 301-ы батальён і 52-ю пяхотную брыгаду (апошнія чатыры — былыя часці ЛА). Ёсць інфармацыя, што яго непасрэдна падтрымалі туркі і баевікі групоўкі «Сірыйская нацыянальная армія»[6][7].
Сутыкненні[правіць | правіць зыходнік]
Раніцай 17 мая Башага распачаў спробу ўвайсці ў сталіцу, што прывяло да першага ўзброенага інцыдэнту. Палітык заехаў без узброенага суправаджэння, але падвергнуўся нападу баевікоў, саюзнікаў Дбэйбы. Аднак апошні заявіў, што менавіта Башага быў з баевікамі[8].
22 ліпеня адбыліся новыя сутычкі. Адначасна паміж бакамі канфлікту пачаліся перамовы аб эвакуацыі 60 студэнтаў, якія знаходзіліся ў зоне баявых дзеянняў у адным з універсітэцкіх будынкаў раёна Фарнадж[9].
У канцы жніўня два прэм’ера абмяняліся завочнымі пасланнямі адзін да аднаго. Спачатку Дбэйба заявіў, што ў Лівіі «няма іншага шляху, акрамя выбараў». Затым Фатхі Башага накіраваў ліст да суперніка, запатрабаваўшы неадкладна перадаць уладу. Пры гэтым ён назваў Дбэйбу былым прэм’ер-міністрам. У адказ яго апанент напісаў у Twitter[10]:
|
Былы міністр унутраных спраў [Башага займаў гэтую пасаду да 2021 года], пазбаўце сябе ад паўторных паведамленняў і пагроз распаліць вайну. Калі вы зацікаўлены ў жыцці лівійцаў, ідзіце на выбары і адмоўцеся ад ілюзій ваенных пераваротаў, іх час прайшоў. | 
|
Хутка, 27 жніўня, успыхнулі сутыкненні ў лівійскай сталіцы Трыпалі. Атрады Башагі вылучылі ў сталіцу дадатковыя сілы з Місураты. На некаторы час яго прыхільнікі занялі тэрыторыю міжнароднага аэрапорта Трыпалі[11]. Хутка яны былі вымушаны пакінуць свае пазіцыі ў цэнтры горада, а падмацаванне разгарнуць назад[10]. Да вечара на вуліцах наступіла адноснае зацішша[12].
Прыхільнікі Дбэйбы заяўлялі, што баявыя дзеянні пачаліся пасля правалу перамоваў аб прадухіленні кровапраліцця. У сваю чаргу Башага запэўніваў пра адсутнасць якіх-небудзь падобных мерапрыемстваў. Найбольш уплывовы з саюзных яму палявых камандзіраў Усама Джувейлі ў інтэрв’ю лівійскім СМІ заявіў, што баі былі выкліканы трэннямі паміж групоўкамі і няма злачынства ў тым, каб спрабаваць прывесці да ўлады кіраўніка ўрада, абранага парламентам[10].
2 і 3 верасня сутыкненні аднавіліся. Баі зафіксаваны ў раёне Варшафала на заходняй ускраіне Трыпалі[13].
Ахвяры[правіць | правіць зыходнік]
Падчас інцыдэнту 17 мая быў забіты адзін чалавек[14].
Падчас баёў 22 ліпеня, паводле звестак прадстаўніка сталічнага аддзялення хуткай дапамогі Усама Алі, трое чалавек загінулі. Яшчэ двое параненых мірных жыхароў даставілі ў шпіталь[9].
27 жніўня, паводле першапачатковых афіцыйных звестак Міністэрства аховы здароўя, у выніку сутычак загінулі 23 чалавекі, 140 атрымалі раненні[5]. Пазней колькасць ахвяр вырасла да 32 забітых і 159 пацярпелых[15][16].
Рэакцыя[правіць | правіць зыходнік]
- Май: Прадстаўнік Дзярждэпартамента ЗША заявіў, што ведамства вельмі занепакоенае гвалтам, і заклікаў усе ўзброеныя групоўкі ўстрымлівацца ад сутычак[8].
- Жнівень: Член савета старэйшын гарадскога савета Трыпалі Амар Вехеба заклікаў усіх захоўваць спакой, а таксама прыгразіў крымінальным пераследам для ўсіх, хто стаў прычынай дадзенай сітуацыі[12]. Місія падтрымкі ААН у Лівіі заклікала бакі да неадкладнага спынення агню[12].
Зноскі
- ↑ Sami Zaptia (5 February 2021). "BREAKING: New unified Libyan government selected by LPDF in Geneva". Libya Herald. Архівавана з арыгінала 5 February 2021. Праверана 5 February 2021.
- ↑ "Глава ПНС Ливии передал полномочия новой переходной власти". Russia Today. 16 марта 2021.
{{cite news}}: Праверце значэнне даты ў:|date=(даведка) - ↑ Правительство Ливии объединилось впервые за семь лет
- ↑ "Libya rifts deepen as new PM named, incumbent refuses to yield". Reuters. 10 February 2022. Праверана 10 February 2022.
- ↑ а б в г Полина Коноплянко. В Ливии вновь полилась кровь: двоевластие оказывается неизбежным // Московский комсомолец : газета. — 28 августа 2022.
- ↑ Mustafa Fetouri. Who fought who in Tripoli last week, and why. Middle East Monitor (1 верасня 2022).
- ↑ Libya: Syrian Mercenaries Played a Key Role in Recent Tripoli Clashes. Syrians for Truth and Justice (14 верасня 2022).
- ↑ а б Clashes force Libya's Bashagha from Tripoli after brief attempt to enter
- ↑ а б Дмитрий Сотак. В столице Ливии снова начались бои // Lenta.ru : интернет-издание. — 22 июля 2022
- ↑ а б в Марианна Беленькая. Два премьера на один Триполи // Коммерсантъ : газета. — № 157 (7358). — 28 августа 2022.
- ↑ В столкновениях в столице Ливии погибли семь человек, сообщили СМИ
- ↑ а б в Ливия: не менее 32 человек погибли в результате столкновений // Euronews : телеканал.
- ↑ Libyan armed factions clash on outskirts of Tripoli.
- ↑ "Libye: Combats à Tripoli après un coup de force du gouvernement rival"
- ↑ 32 killed in Libya’s Tripoli as fears grow of a wider war (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 28 жніўня 2022.
- ↑ "Libya clashes: UN calls for ceasefire after 32 killed". BBC News [брытанская англійская]. 2022-08-28. Праверана 2022-08-28.