Яфім Львовіч Дзіган

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Яфім Львовіч Дзіган
Дата нараджэння 2 (14) снежня 1898[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 31 снежня 1981(1981-12-31)[1] (83 гады)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Месца працы
Прафесія кінарэжысёр, акцёр, тэатральны рэжысёр, сцэнарыст
Кірунак сацыялістычны рэалізм
Прэміі
Сталінская прэмія
Узнагароды
ордэн Леніна ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга медаль «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
народны артыст СССР Народны артыст РСФСР Заслужаны дзеяч мастацтваў РСФСР
IMDb ID 0246206

Яфім Львовіч Дзіган (руск.: Ефи́м Льво́вич Дзига́н; 1898—1981) — савецкі кінарэжысёр, тэатральны рэжысёр, акцёр, сцэнарыст, педагог, публіцыст. Народны артыст СССР (1969). Лаўрэат Сталінскай прэміі другой ступені (1941).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся 2 (14) снежня 1898 года ў Маскве, у сям’і Льва Абрамавіча Дзігана (1869—1938) і Лізаветы Міхайлаўны Дзіган (1879—1968). Вучыўся ў вучылішчы пры евангеліцка-рэфармацкай царкве ў Вялікім Трохсвяціцельскім завулку.

У 1918 годзе вучыўся ў камерцыйным вучылішчы. Рана пачаў працоўную дзейнасць — грузчыкам, рабочым-будаўніком, чорнарабочым на кніжным складзе. Удзельнік Грамадзянскай вайны. У 1919—1922 гадах служыў у войску, ВЧК, ДПУ.

У 1923 годзе скончыў кінашколу Б. В. Чайкоўскага.

З 1924 года — акцёр, памочнік аператара, асістэнт рэжысёра на розных студыях краіны («Сеўзапкіно» (цяпер «Ленфільм»), «Саўкіно» (Масква), трэст АТ «Госкінпрам Грузіі» (цяпер «Грузія-фільм»), «Белдзяржкіно» (цяпер «Беларусьфільм») і інш. У 1932—1941 гадах і з 1954 года — рэжысёр кінастудыі «Масфільм». У 1941—1954 гадах працаваў на кінастудыях Алма-Аты (цяпер «Казахфільм»), Баку (цяпер «Азербайджанфільм»), Мінска, Кіева, Ленінграда.

Рэжысёрскую дзейнасць пачаў у 1928 годзе ў трэсце АТ «Дзяржкінпрам Грузіі», дзе зняў фільм «Першы карнет Страшнёў» (сумесна з М. Э. Чыаўрэлі). Вяршыняй творчасці стаў фільм «Мы з Кранштата». Зняў шэраг дакументальных фільмаў. Ажыццявіў шэраг сумесных пастановак, у тым ліку «У адзіным страі» (1959, з КНР). Суаўтар сцэнарыяў да шэрагу сваіх фільмаў.

Займаўся рэжысурай у тэатры: «Бравы салдат Швейк» паводле Я. Гашэка, «За тых, хто ў моры!» Б. А. Лаўрэнёва, «Брандэнбургскія вароты» М. А. Святлова (1944—1946).

З 1937 года — выкладчык УДІКа ў Маскве (з 1965 — прафесар). Чытаў лекцыі на Вышэйшых рэжысёрскіх курсах пры «Масфільме» (цяпер «Вышэйшыя курсы сцэнарыстаў і рэжысёраў»), у кінаінстытуце Пекіна (КНР).

Аўтар кніг «Мы з Кранштата. Прынцыпы рэжысёрскай пабудовы фільма» (М., Л., 1937), «Спасцігаючы героіку часу» (М., 1979), многіх артыкулаў пра кінамастацтва, успаміны.

Член Саюза кінематаграфістаў СССР. Член ВКП(б) з 1943 года.

Яфім Львовіч Дзіган памёр 31 снежня 1981 года ў Маскве. Пахаваны на Новадзявочых могілках.

Фільмаграфія[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. а б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
  2. Дзиган Ефим Львович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.